Les 6 & 7

• Techniek
• MBO
• Studiejaar 1

Les 6 : Risico's en ongevallen

Les 7 : Veilig werken met gereedschappen en machines

Wat doe je als jouw niet duidelijk is welke PBM's er nodig zijn?

Welk type veiligheidsschoen is bij jullie verplicht?

1. S1
2. S1P
3. S2
4. S3

• Risico en gevaar
  
• Risicoverhogende factoren:

stoffen en producten
gereedschappen en machines
Werkplek
situaties en gedrag

• Onveilige situaties en handelingen
  
• Ishikawa-diagram
  
• Incidenten
  
• Voorkomen van ongevallen
  

Waaraan denk je bij: "Gevaar op je werk"

Gevaar

Een kenmerk van een stof, product, werkplek of situatie dat een ongeval kan veroorzaken.

Welke gevaren er zijn, hangt af van:

Werkplek

Werkzaamheden

Kennis en vakbekwaamheid

Risico dat je loopt = kans x effect

Wat is een verplichting van de werkgever

1. voorlichting geven over werk
2. gevaren benoemen
3. maatregelen nemen om gevaren te verkleinen
4. Zorgen voor goede koffie

Risico's op je werkplek

• Vloer: hoogte en/of gladheid
  
• Vallen
  
• Installatie/machine:
  
• Gegrepen worden
  
• Beknelling
  
• Temperatuur
  
• Elektriciteit
  
• Elektrocutie
  
• Besloten ruimte, waterplas, hoop met puin, etc.
  

Denk eens aan je eigen werkplek, welke gevaren kom je daar tegen?

Er is een onveilige situatie, wat moet je als eerste proberen te doen?

1. De situatie afschermen of beveiligen
2. De oorzaak wegnemen
3. De situatie altijd melden bij je leidinggevende
4. Anderen waarschuwen

De juiste volgorde 

Wat moet je doen?

1. De oorzaak wegnemen
   
2. De situatie afschermen of beveiligen
   
3. Anderen waarschuwen
   
4. De situatie altijd melden bij je leidinggevende
   

Wat is geen onveilige handeling?

1. Werken zonder werkvergunning
2. Gereedschap verkeerd gebruiken
3. Beveiligingen buiten werking stellen
4. ishikawa diagram toepassen bij problemen

Ishikawadia-gram , Visgraat diagram

Systematisch in kaart brengen van mogelijke oorzaken en gevolgen.

Ongewenste gebeurtenis

Effect van de ongewenste gebeurtenis:

• Bijna ongeval
• Ongeval met of zonder (blijvend) letsel
  
• Overlijden
  

Arbeidsongeval: Tijdens het werk:

• Ongeval met (blijvend) letsel
  
• Overlijden
  

Ongevallenpreventie

Doel: het voorkomen van schade of letsel.

Ongevallen worden veroorzaakt door:

onveilige situaties; deze kunnen leiden tot een ongeval of schade aan je gezondheid

onveilige handelingen; deze kunnen direct tot een ongeval leiden

Een hamer valt van de stelling net voor je voeten maar raakt jouw niet. Het glaswerk voor je is wel kapot gegaan.
Hoe noemen we dit.

1. Een ongeval
2. Een bijna ongeval
3. Een bedrijfsongeval

Hoe noemen we dit?

1. Onveilige situatie
2. Onveilig handelen
3. Ongeval
4. Bedrijfsongeval

De kabel is bijna doorgesleten dus A is ook goed.

Wat is de formule om het risico te berekenen? (Risico = ......)

Les 7: Veilig werken met gereedschappen en machines

Wat doe jij als je aan een nieuwe machine gaat werken?

Type machines

1. Vast opgestelde machines:

• Slijpmachine
• Kolomboormachine

2. Aangedreven handgereedschappen:

• Kettingzaag
• Handslijpmachine

3. Handgereedschappen:

• Beitel
• Tang

Gevaren bij gereedschappen

Bekneld raken in machine

Uitschieten met schroevendraaier

Veiligheidsregels:

1. Controleer het gereedschap voor je het gebruikt.
   
2. Zorg dat je weet hoe je de machine of het gereedschap moet gebruiken.
   
3. Draag de benodigde persoonlijke beschermingsmiddelen.
   
4. Houd je werkplek opgeruimd. Dit noemen we ook wel ‘good housekeeping’.
   

Gevaren elektrisch handgereedschap

• een schok
• verhoogde kans op brand en explosie
• vonkvorming
• warmte van materiaal en machine

dubbele isolatie

• Dubbele isolatie is een andere manier om het gevaar van elektriciteit te verkleinen. 
• Je kunt dan geen direct contact maken met delen die onder spanning staan. 
• Handgereedschappen die op 230 volt werken moeten dan ook dubbel geïsoleerd zijn. 
  

veiligheidsmaatregelen

• veilige spanning
• wisselspanning:  komt uit de " muur"  meer dan 50 Volt dodelijk
• gelijkspanning: batterij/ accu . meer dan 120 V dodelijk

Soms, bijvoorbeeld als je erg transpireert of als je een slechte lichamelijke conditie hebt

kan deze spanning al wel gevaarlijk zijn. 

Bovendien kan veilige spanning wel vonken en dus brand of een explosie veroorzaken. Wees dus altijd voorzichtig! 

Welk figuur geeft dubbel geïsoleerd aan?

1. 
2. 
3. 
4. 

Veiligheidseisen vast opgestelde machines

Periodieke keuring.

CE-markering.

Instructiekaart voor bediening.

Gevaarlijke zones afschermen.

Noodstop, rem en nullastschakelaar

 Nullastschakelaar

schakelt machine uit als de spanning is uitgevallen; de machine gaat dan niet "uit zichzelf" draaien als de spanning terugkomt

de werkplek

• Vloer schoon, vlak en droog
  
• Voldoende bewegingsvrijheid rond de
  machine
  
• Geen losliggende kabels
  
• Voldoende verlichting
  
• Afzuiging voorzien

de bediener

• Collega’s niet storen
  
• Geen loshangende kleding of haren
  
• vanaf 18 jaar werken met gevaarlijke
  machines
• PBM's gebruiken .

Wanneer draag je gehoorbescherming?

1. Boven de 70dB
2. Boven de 80dB
3. Boven de 85 dB
4. Boven de 90 dB

handzaag

• zaagblad moet scherp zijn.
• 
  Tanden moet goed gezet zijn.
   
• Span het zaagblad goed in. 

koubeitel

• geen bramen op de kop

veilen

• Moeten een onbeschadigd handvat hebben 
• in goede conditie en 
• het handvat moet goed vastzitten.

schroevendraaier

• Blad mag niet te scherp zijn.
  Veiligheidsmaatregelen: 
• Kies een schroevendraaier die precies in de kop van de schroef past. 
  
• Klem kleine onderdelen vast. 

hamer

• De steel moet in de hamerkop zijn geborgd. 
  
• De steel moet glad zijn. 
  
• Er mogen geen bramen op de kop van de hamer zitten. 

De borging van de hamer is weg. Mag je zelf een nieuwe maken met een spijker?

1. Ja
2. Nee

tangen: bek en scharnier schoon

bek en scharnier goed schoon

moersleutel/ slagsleutel

• Moeten onbeschadigd zijn. 
• Slagsleutels moeten voorzien zijn van een touwtje. 

messen

• Moeten scherp zijn.
   
• Kies een mes dat geschikt is voor het werk. 
• Snijd van je lichaam af.
• 
  Schuif het lemmet niet verder uit dan nodig. 
• Breek mesjes af met een lemmetbreker of met een tang. 

risico: Pneumatisch

• Lawaai
  
• Trillingen
  
• Warmte, koude
  
• Stralingen

Dodemansknop is verplicht!

Wat denk je is een dodemansknop?