4.7 grammatica (les 3)

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

4.7 grammatica (les 3)

Vandaag:

• Terugblik vorige week
• Voorkantje maken voor je fictieopdracht
• Uitleg soorten werkwoorden
• Opdrachten maken/lezen in leesboek

Proefwerk h3 en h4 grammatica, spelling en woorden

Vorige week

werkwoordelijk gezegde <-> naamwoordelijk gezegde

In het Nederlands heb je twee soorten zinnen.

Zinnen waarin iemand iets doet. = Ik geef les. (wg)

Zinnen waarin iemand iets is. = Ik ben docent. (ng)

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Haar broer schijnt heel aardig te zijn

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Jesper is naar het circus geweest 

Werkwoordelijk gezegde

Naamwoordelijk gezegde

Die hond is een gevaarlijke hond!

Fictieopdracht- voorkantje maken

Je maakt een voorkant met:

-Naam + klas

-Fictieopdracht T3a

-Titel van het boek 

-Schrijver van het boek 

-Naam docent

Zie voorbeeld 

4.7 grammatica soorten werkwoorden

Er zijn drie soorten werkwoorden:

-Zelfstandig werkwoord 

-Hulpwerkwoord 

-Koppelwerkwoord

*Het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord hebben we in hoofdstuk 3 gehad. Daar komt nu in hoofdstuk 4 en koppelwerkwoord bij

Hoe zat het ook alweer met het zelfstandig werkwoord en het hulpwerkwoord?

Werkwoord (WW)

Een werkwoord is een woordsoort.

De afkorting van werkwoord is ww.

In een zin staat ten minste één werkwoord.

Er zijn ook zinnen met meer dan één werkwoord.

Een werkwoord zegt 

- wat iets of iemand doet,

- wat iets of iemand overkomt

- wat er is gebeurd.

Voorbeelden van werkwoorden: 

Lopen             Zijn

Fietsen           Leren

Rennen          Eten

Koken             Voetballen

Zelfstandig werkwoord

• Een zelfstandig werkwoord is het belangrijkste werkwoord in de zin.
• Er staat altijd maar één zelfstandig werkwoord in een zin!
• Dit werkwoord heeft een duidelijke betekenis. (koken, fietsen, afwassen, shoppen) 

• Heeft een zin maar één werkwoord? Dan is het altijd een zelfstandig werkwoord.

Hulpwerkwoord

Meer werkwoorden in de zin?
Dan is er (minstens) één het hulpwerkwoord.

Het hulpwerkwoord geeft "hulp" aan het zelfstandige werkwoord. 

Het hulpwerkwoord heeft zelf geen duidelijke betekenis. 

Ik heb gegeten.

Dit moet verwijderd worden.

zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik heb gegeten
heb = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Wat is het zelfstandig werkwoord?

Tijdens het concert heeft het publiek uit volle borst meegezongen.

1. concert
2. heeft
3. volle
4. meegezongen

Zelfstandig werkwoord of hulpwerkwoord?

Ik word bekeken.
word = .....

1. zelfstandig werkwoord
2. hulpwerkwoord

Koppelwerkwoorden

• Koppelwerkwoorden geven niet aan dat er iets gebeurt, maar koppelen een eigenschap aan het onderwerp.

• Die kinderen zijn rijk.
• Veel profvoetballers worden beroemd.

• Je vindt een koppelwerkwoord in het naamwoordelijk gezegde.

Er zijn negen koppelwerkwoorden:

Zijn

Worden

Blijven

Blijken

Lijken

Schijnen

Heten

Dunken

Voorkomen

Twijfel je of iets een kww is?

• Zijn, worden en blijven zijn de belangrijkste koppelwerkwoorden.

• Kun je het werkwoord in de zin vervangen door zijn worden of blijven?

De bassist is ziek.

De bassist wordt ziek.

De bassist blijft ziek.

• In de bassist is ziek, is is dus een koppelwerkwoord.

De drummer blijft in het ziekenhuis.
Is 'blijft' een zww of kww?

1. zww
2. kww

Controle

• De zin was:
• De drummer blijft in het ziekenhuis.

• Kun je zeggen: De drummer wordt in het ziekenhuis?
  Nee!

• Blijft is dus geen kww maar een zww.

Wat is juist?

Zij is ziek naar huis gegaan.

1. is=hww gegaan=zww
2. is= kww gegaan=zww

De rechercheur was ongewapend.

Was=

1. zww
2. kww

koppelwerkwoord

geen koppelwerkwoord

zijn

gamen

blijven

zingen

lijken

kunnen

zullen

hebben

worden

leren

dunken

geven

Maken 4.7 opdr 4,5,6