4.5 Een wereld vol oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H4: Griekenland, leven in de stadstaten

4.5: Een wereld vol oorlog

Zet de  'Tijdvakken' in de goede volgorde.

Sleep alle voorwerpen die met de grieken en romeinen te maken hebben naar het tijdvak-pictogram.      

Leerdoelen

1: Je kunt verschillende Grieks-Perzische oorlogen beschrijven.

2: Je kunt uitleggen waarom de Peloponnesische Oorlog leidt tot verzwakking van zowel Athene als Sparta.

3: Je kunt uitleggen waarom Alexander III de bijnaam 'de Grote' gekregen heeft.

Welke gebeurtenissen horen bij elkaar? 

In Griekenland was landbouw moeilijk...
Grieken verhuisden naar andere gebieden...
Een kolonie hoorde...
Door de Griekse koloniën...

...werd de Griekse cultuur overal bekend.

...daarom trokken mensen er weg.

...en stichtten daar een kolonie.

...bij Griekenland

De Grieken waren niet het enige rijk. Je had ook het rijk van de Perzen. Net als de Grieken veroverden de Perzen veel gebied langs de Middellandse Zee. Hier lagen echter ook Griekse handelsplaatsen. 

Uiteindelijk kwamen enkele Griekse stadstaten daar in opstand tegen de Perzische koning Darius I. Dit was de Ionische Opstand. 

Welk land van nu was vroeger het Perzische Rijk?

1. Irak
2. Iran
3. Saoudi-Arabië
4. Turkije

De koning van de Perzen (Darius I) accepteerde geen tegenstand. 

Gevolg -> Hij stuurt een enorm leger naar de stadstaten, vooral naar Athene. 

490 v.Chr.: Slag bij Marathon wordt gewonnen door Athene. Het verhaal gaat dat hierna iemand meer dan 42 km rent om het grote nieuws te vertellen, de eerste marathon dus. 

De zoon van de Perzenkoning, Xerxes I, wilde wraak voor de nederlaag van zijn vader. Hij stuurde in 480 v.Chr. een nieuw en groter leger op Athene af. 

De Griekse stadstaten besloten om samen te werken in de Helleense Bond, onder leiding van Sparta, om zo de Perzen te kunnen verslaan.

De Helleense Bond en de Perzen vochten hun oorlog uit in de slag bij Thermopylae. Op het land verloor het leger van koning Leonidas I, omdat ze veel minder mannen hadden. 

Op zee was er meer succes: slag bij Salamis (480 v.Chr.)

Hierna was het Athene die de leiding kreeg in de Helleense Bond. 

Geef een argument voor én een argument tegen de betrouwbaarheid van deze video.

Sparta en Athene waren erg verschillend.
Wat denk jij: krijgen de 2 stadstaten ruzie na de Perzische oorlogen of gaat het goed?

Kregen meteen weer ruzie

Ging wel goed

Sparta

Athene

Democratie

Kunst en cultuur

Slaven

Monarchie

Zware opvoeding

Slaven

• Athene: Democratie met een grote vloot 
• Sparta: Aristocratie met een groot landleger

Beiden wilden graag de baas zijn in heel Griekenland. De stadstaten zochten bondgenoten:

• Sparta ging samenwerken in de Peloponesische Bond. 
• Athene ging samenwerken in de Delische Bond. 

Heel Griekenland raakte betrokken bij deze Peloponesische Oorlog. 

 

 

Hopliet

Perzische Oorlogen

Oorzaak

Gevolg

Peloponnessische Oorlogen 

Oorzaak

Gevolg

TERUGBLIK

Perzen verslagen

Griekse stadstaten verzwakt

Griekse poleis worden onderdrukt door de Perzen

Grote verschillen Sparta en Athene

Perzische oorlogen

Peloponnesische oorlog

490-480

431-404

Grieken en Perzen

Athene en Sparta

Athene verliest- Einde democratie

Slag bij Thermopylae

Vanaf 360 v.Chr. kwam het Macedonische Koninkrijk op. Dit lag in het noorden van Griekenland. 

Dit rijk stond eerst onder leiding van koning Phillippus II, daarna onder leiding van Alexander III (de Grote). 

Waar ligt Macedonië?

Waarom heet Alexander III ''de Grote''? 

• Alexander III was een groot legerleider 
• Alexander III stichtte een groot aantal steden die hij vaak naar zichzelf vernoemde. In deze steden speelden handel en wetenschap een grote rol.
  
• Alexander III verspreidde het hellenisme. Hij verspreidde de Griekse cultuur.  

Alexander de Grote veroverde gebied in 3 continenten. Welke 3 waren dat? Sleep ze naar de juiste plek. 

Afrika

Europa

Azië

Noord-Amerika

Zuid-Amerika

Oceanië

Het standbeeld vind je in Skopje, de hoofdstad van het huidige land Noord-Macedonië. Dit land mag zichzelf van Griekenland niet Macedonië noemen. In 2019 was hier pas een akkoord over! 

Wat denk jij: mag het land Noord-Macedonië een standbeeld neerzetten van Alexander de Grote? Of begrijp je de woede van de Grieken?

Ik vind dat Noord-Macedonië dit mag doen

Ik vind dat Noord-Macedonië dit niet mag doen, Alexander hoort bij Griekenland

Ik heb helemaal geen standpunt

Ik heb een heel ander standpunt, namelijk:

Zet de blauwe zinnen in de juiste volgorde. Begin bij de oudste gebeurtenis. 

1

2

3

4

5

6

Athene verliest de Peloponnesische Oorlog van Sparta

Athene wordt een democratie

De Grieken verslaan de Perzen in de Perzische oorlogen

De Griekse stadstaten komen onder heerschappij van Philippos van Macedonië.

Een groot leger onder leiding van Alexander de Grote valt het Perzische rijk aan.

Met steun van Athene komen de Grieken in opstand tegen de Perzen

Leerdoelencheck! Beheers jij het volgende leerdoel:
Ik weet verschillende Grieks-Perzische oorlogen op te noemen

Ja

Nee

Ik word docent geschiedenis

Ik weet uit te leggen waarom Athene en Sparta na de Peloponessische Oorlog verzwakt waren

Ja

Nee

Ik weet waarom Alexander 'de Grote' als bijnaam heeft

Ja

Nee

grieken.blink.nl

Welke stadstaat past bij jou?