Poëzie - opdr. 2

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Poëzie

Wat gaan we vandaag doen?

Lesdoel: je wat poëzie is en je weet welke soorten beeldspraak er zijn en kan deze herkennen

- Uitleg poëzie

- Voorbeelden

- Uitleg beeldspraak

- Voorbeeld beeldspraak

- Opdr. 2 maken

Uitleg poëzie

Wat is een gedicht?

Een tekst/ verhaal maar dan een beetje anders:

• Met andere woorden (bijvoorbeeld met meerdere betekenissen);
  
• Een andere vorm (de regels worden nooit volgeschreven, het leestekengebruik is anders, vaak zijn ze in strofen verdeeld);
  
• Soms met rijm (verschillende soorten mogelijk);
• Vaak over gevoelens (in tegenstelling tot een boodschappenlijstje o.i.d.).
  

Uitleg beeldspraak

Beeldspraak zijn woorden die je niet letterlijk moet opvatten. Beeldspraak wordt gebruikt om een gedicht levendiger te maken of duidelijker, sterker.

Er zijn twee soorten beeldspraak:

Metafoor: het beeld berust op een vergelijking of overeenkomst.

1. Met als: hij is zo ziek als een hond (vergelijking)
   
2. Zonder als: een snoepje van een baby
   
3. Alleen beeld blijft over: het is hier net een zwijnenstal
   
4. Personificatie: abstracte of levenloze dingen worden voorgesteld als mensen: de wind fluistert/huilt
   

Uitleg beeldspraak

Metonymia: het voorwerp wordt niet genoemd, maar iets anders.

1. De maker: Heb jij de nieuwe Giphart al gelezen?
2. Het geheel: Nederland bereikte de halve finale.
   
3. Het onderdeel: De bemanning telde dertig koppen.
   
4. Een eigenschap: He rooie!
   

Uitleg beeldspraak

Sommige beeldspraak (of figuurlijk taalgebruik, dat is hetzelfde) is zo afgesleten en ingeburgerd, dat het ons niet eens meer opvalt.

• ‘Oranje wint het WK.’
  
• ‘Wat een reus!’
  
• ‘Die Van Gogh vind ik erg mooi.’
  

Dat wordt natuurlijk niet letterlijk zo bedoeld.

Noteer een vergelijking uit het fragment van De Jeugd van tegenwoordig.

Noteer een vergelijking zonder het woord 'als'.

Noem één voorbeeld van metonymia uit dit gedicht en leg uit wat er letterlijk mee bedoeld wordt (er zitten meerdere metoniemen in het fragment).

Maak opdr. 2

• Blz.  9
• Leerlingen in de fysiek les: schrijf de antwoorden op in je schrift.
• Leerlingen in de online les: vul de antwoorden in in LessonUp (slide 17 t/m 21)
• 5-10 min
• Daarna bespreken

Waar gaat dit gedicht over (blz. 9)?

Met welk vergelijking speelt de dichter?

Welke woorden horen bij deze vergelijking?

Benoem de beeldspraak van de woorden die je bij de vorige vraag hebt genoteerd.

Verklaar de titel van het gedicht.

https: