5V H11.2 verteringsstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H11 voeding en vertering

deze les

1. je doet mee met deze les en sluit bij deze presentatie aan

2. je volgt deze les zelfstandig door hem apart in lessonup te openen (incl uitlegvideo's)

hoe werkt deze les

1. zorg ervoor dat je voordat je start de paragrafen hebt gelezen

2. lees de leerdoelen en succescriteria

3. bekijk alle uitlegdia's en uitlegvideo's

4. controleer jezelf door de vragen en oefeningen tussendoor te doen

5. maak aan het einde de verwerkingopdrachten en controleer of je de leerdoelen hebt behaald (voldoe je aan de succescriteria)

6. nog niet behaald = terug naar de stof/ uitlegvideo's en/of zoek hulp

11.2 leerdoelen

Ik kan

• de functie van de organen in het verteringsstelsel uitleggen.
• uitleggen hoe de organen van het verteringsstelsel met elkaar samenwerken aan het verteringsproces. 

succescriteria

• je kunt de definitie van de volgende begrippen uitleggen: verterings, mond, mechanische vertering, speeksel (klieren), amylase, slijm, slokdarm, peristaltische beweging, maag (sap), maagsapklieren,zoutzuur, pepsinogeen, peptase, maagportier, twaalfvingerige darm, alvleessap, dunne darm, darmsapklieren, darmplooien, microvilli, poortader, lymfevaten, dikke darm,, blinde darm, endeldarm, appendix
• je kunt de de leerdoelen aan een ander uitleggen
• je kunt de (examen)vragen over dit onderwerp goed (bijna foutloos) maken
• je weet welke binas-tabellen bij het onderwerp horen en informatie uit deze tabellen halen en gebruiken

ontstaan van ontlasting

Vertering = afbraak door enzymen van moleculen van voedingsstoffen die te groot zijn om door de darmwand opgenomen te worden

de route

de route

binas 82C

Je moet de onderdelen kunnen benoemen en weten wat waar gebeurd.

de mondholte 

grote en kleine speekselklieren

mechanische verkleining (kauwen)

1. oppervlaktevergroting
2. mengen met speeksel 

• slijm (slikken)
• enzymen (amylase)
• eiwitten met bacterie- en schimmeldodende werking

binas 82E en 82F

Wat is het substraat van amylase?

Wat is de optimum pH van amylase?

slikken

peristaltische beweging slokdarm

de maag

het slijm beschermd de maagwand tegen het zoutzuur en eiwitsplitsende enzymen

de maag

maagsap (2,5L per dag)

zoutzuur (HCl)

- lage pH, laat eiwitten opzwellen, activeert enzymen, bacteriedodend

pepsinogeen

- inactief pro-enzym, o.i.v. HCl wordt het peptase (pesine, dat eiwitten afbreekt (binas 82E, F, G)

slijm

- beschermt maagwand tegen zoutzuur en enzymen

12-V darm

alvleessap

- bevat waterstofcarbonaat om pH te doen stijgen (naar 8)

- enzymen voor vet-, eiwit- en koolhydraat vertering (binas 82 E en F)

gal

- emulgeert vetten, is GEEN verteringssap want geen enzymen

dunne darm

dunne darmsap

- enzymen die koolhydraten, polypeptiden (eiwitten), DNA, RNA, vetten verteren

opname

- darmplooien - darmvlokken (villi) - microvilli 

- meeste stoffen via darmcellen opgenomen in bloed (poortader)

- vetachtige stoffen via lymfevaten uiteindelijk in bloedbaan

dikke darm

- opname laatste resten water

- onverteerbare voedselresten

- de gal wordt omgezet in bruine kleurstof

darmflora - overal aanwezig, vooral dikke darm

goede en slechte bacteriën (de meeste hebben een positieve invloed)

aan de slag

1. maak een begrippenlijst

2. maak de oefeningen op de volgende dia's

3. maken en nakijken opdrachten 11.2

Controleer of je alle leerdoelen beheerst/ aan alle succescriteria voldoet. Zo niet: opnieuw door de stof/ opdrachten maken/ hulp vragen. 

biologiepagina.nl

biologiepagina.nl

Huiswerk

• maak de opdrachten van bs 11.2 conform de studiewijzer 
• maak een Cornell samenvatting van bs 11.2