Spelling 4.5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

§4.5 spelling

voltooid deelwoord, bijvoeglijk gebruikt

Herhaling 

Wat was een voltooid deelwoord (VD) ook alweer?

= iets is al gebeurd/geweest wat het is al 'voltooid'

Ik slaap                                               Hij verhuist                          Zij heeft hem 

ik heb geslapen (VD)                    Hij is verhuisd (VD)          bedankt (VD)

!! VD begint altijd met ge-, be-, ver-, ont-, her-

!! Bij twijfel over een 'd' of 't' op het einde, maak er een BN van

    Zie volgende pagina

voltooid deelwoord

Om te weten of het voltooid deelwoord op -d of -t eindigt,

moet je kijken naar de verleden tijd.
Klinkt in de verleden tijd een d? Dan schrijf je een d.
Klikt in de verleden tijd een t? Dan schrijf je een t.
spelen   -   speelde   -   gespeeld

maken   -   maakte    -   gemaakt

spellen  -   spelde     -    gespeld

tegenwoordig (onvoltooid) deelwoord

tegenwoordig = onvoltooid - nog bezig (dus niet voltooid)

Schrijf een d achter het hele werkwoord:

fietsend, huilend, lopend, werkend

Als je twijfelt, maak het woord langer. Je hoort dat een d, dus schrijf je een d >>> fietsende, huilende, lopende, werkende

Herhaling

Wat was een bijvoeglijk naamwoord (BN) ook alweer?

= zegt iets extra's over een zelfstandig naamwoord (ZN)

Het mooie huis  -  De hete soep  -  De vervelende Corona  -  Het rode boek

Van een VD een BN maken

Van een voltooid deelwoord (VD) een bijvoeglijk naamwoord (BN) maken

* Het huis is verbouwd (VD)      *Het verbouwde (BN) huis      = verbouwd 'd'

* Het vliegtuig is geland (VD)   *Het gelande (BN) vloegtuig  = geland met 'd' 

* De prijs is verloot (VD)              *De verlote (BN) prijs                 = verloot met 't'

* De man is verhuisd (VD)          *De verhuisde (BN) man           = verhuisd met 'd'

Op de volgende pagina nog een samenvatting hiervan.

Wat is het verschil?

VD als BN:

• Het verbouwde huis
• De gemaakte afspraak
• De verbouwde kamer

Voltooide tijd:
Het huis is verbouwd,
de afspraak is al gemaakt, enz.

OVD als BN

• De lachende koe
  
• Ik zit zuchtend te leren
  
• Het lopende kuikentje
  
  Tegenwoordig:
  De koe lacht nu, ik zucht nu, enzovoort. 

Weet je  nog? 

Schrijf voor de volgende zinnen het juist geschreven voltooid deelwoord op. (met 't' of 'd')
Siem heeft GEFIETSD/GEFIETST

Schrijf voor de volgende zinnen het juist geschreven voltooid deelwoord op. (met 't' of 'd')
Kim heeft gisteren GEREND/GERENT

Schrijf voor de volgende zinnen het juist geschreven voltooid deelwoord op. (met 't' of 'd')
Siem heeft GEFIETSD/GEFIETST

Schrijf voor de volgende zinnen het juist geschreven voltooid deelwoord op. (met 't' of 'd')
Hij is voor zijn examen GEZAKD/GEZAKT

Schrijf voor de volgende zinnen het juist geschreven voltooid deelwoord op. (met 't' of 'd')
Ik heb gisteren OPGEPASD/OPGEPAST op die kids.

Schrijf voor de volgende zinnen het juist geschreven voltooid deelwoord op. (met 't' of 'd')
Ik ben GEREED/GEREET om te vertrekken

Filmpjes extra uitleg

• Tussenletter 's'

https://youtu.be/GBwTG1IdVO4

• Tussenletter 'n'

https://youtu.be/ClZ8kUaUWj0

sorteren: de … kleding

verkopen: een … jas

Wat is geen samenstelling?

1. jongensboek
2. stadsschouwburg
3. gewitte
4. apetrots

maak de samenstelling
dorp+straat

maak de samenstelling
peer+boom

welk woord is juist gespeld?

1. reuzeleuk
2. reuzenleuk

welk woord is juist gespeld?

1. Koninginnedag
2. Koninginnendag

Voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Welke is juist gespeld?

1. Het verlate feest
2. Het verlaatte feest

Tegenwoordig deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.
Welke is juist gespeld?

1. Een lachent kind
2. Een lachend kind