Les 8 - 4 havo - periode 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Welkom 4havo bij de ak les

Vandaag

- Examentraining bespreken

- Uitleg §2.7

- HW voor vrijdag; 2.7

- Verder werken aan PO-opdracht 

Huiswerk bespreken: 

examentraining

Programma:

1. Wereldwijde luchtstromen

2. Zeestromen en klimaatgebieden

3. Landschapszones

4. Mens en landschap

5. Klimaat en landschap

6. Aardbevingen en vulkanen

7. Mens en natuur

H2. Aarde: Klimaat en landschap

Theorie §2.7

Klimaat en landschap

§2.7: Leervragen

• Wat maakt het Middellands Zeeklimaat zo bijzonder?

• Wat bedoelen we met het begrip waterbalans?

• Waarom vindt je in het Middellandse Zeegebied bijzonder vegetatie met leerachtige bladeren? Waarom juist daar?

Middellandse Zeegebied

Vandaag:

• Klimaat en landschap
• Wind
• Vegetatie 
• Landbouw

Waar denk je aan bij 'Het Middellandse Zeegebied'?

Feitjes

• Grootste binnenzee ter wereld
• Zonder binnenzee zou het gebied woestijn zijn
• Gevormd door tektonische platen (par. 2.8)

Hoe heten deze 'smalle openingen' naar de M.-Z.?

Het Kanaal

Dode zee

Bosporus

Straat van Gibraltor

Leg uit waarom deze klimaatgrafiek past bij het M.-Z. klimaat.

Middellandse zeeklimaat

• Mengvorm steppeklimaat + gematigd zeeklimaat
• Zomer: hogedrukgebieden vanuit Noord-Afrika schuiven op naar het noorden > tijdelijk steppeklimaat.

Middellandse zeeklimaat

• Mengvorm steppeklimaat + gematigd zeeklimaat
• Winter: hogedrukgebieden schuiven terug naar Noord-Afrika  > tijdelijk gematigd zeeklimaat.

Wat maakt het Middellands Zeeklimaat zo bijzonder?

1. Dit wil ik graag zelf uitzoeken, dmv een een opdracht in breakoutrooms. Door het zelf uitzoeken oefen ik gelijk T2 en I.
2. Leg maar uit, dan weet ik het, daarna vergeet ik het, en op mijn examen zie ik wel....

ITCZ

NP

Wat is de overheersende windrichting in het Middellandse Zeegebied?

1. Zuid-oost
2. Noord-oost
3. Zuid-west
4. Noord-west

Hogedrukgebied:                                                         Lagedrukgebied:

dalende lucht                                                                 Stijgende lucht

Wind waait altijd van...

1. Hoog naar laag
2. Laag naar hoog

ITCZ

NP

Winden M.-Z.

• Overheersende windrichting: (zuid)westenwind
• Soms wordt er een depressie (lagedrukgebied) vanaf de Atlantische Oceaan boven de Middellandse Zee geblazen.

Lokale winden

Wanneer er een depressie boven de M.-Z. ligt, zorgt dat voor lokale winden:

• Sirocco
• Mistral

Lokale winden

Sirocco:

• Komt vanuit het zuiden (woestijn), dus is erg warm en droog.
• Warme lucht kan veel vocht bevatten.
• Zorgt voor hevige buien.

Lokale winden

Mistral:

• Komt uit de bergen, is koud.
• Is een 'valwind': hoog in de bergen is de lucht dusdanig ver afgekoeld (en zwaar geworden), dat deze uit de lucht komt 'vallen'. 

Waterbalans

Waterbalans = neerslag min verdamping.

Winter: positief                  Zomer: negatief

Groot water tekort in de zomer:

• Veel toeristen > stijgende watervraag
• Landbouw > veel irrigeren

Mediterrane vegetatie

Planten die aangepast zijn aan droogte, zoals:

• Olijfbomen
• Kurkeiken
• Wijnranken
• Sinaasappelbomen

Leerachtige bladeren: houden vocht goed vast.

Mediterrane vegetatie

Ondanks dat deze vegetatie goed tegen droogte kan, groeien ze beter als er extra water beschikbaar is:

Irrigatielandbouw

Waar halen boeren hun water vandaan?

Ontziltings-installaties

Zout zeewater omzetten in zoet drink- en irrigatiewater.

Rivieren

Zoet rivierwater.

Echter kan dit ook voor politieke consequenties zorgen...

Hoe?

Rivieren

Echter kan dit ook voor politieke consequenties zorgen...

Bovenstrooms dammen bouwen / veel water gebruiken, beïnvloedt de hoeveelheid water benedenstrooms.

Aan de slag: individueel uitwerken

Maak: 2.7: opdr. 2,3,5 (= HW voor vrijdag)