Lezen 3.3 mavo havo 1 Talent 2023

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Dag schatjes, leuk dat jullie er weer zijn!

Programma

1. Wat gaan we doen?: Talent 3.3. Lezen:

• Herkennen verschillende tekstdelen
• Kernzinnen kunnen aanwijzen
• Hoofd- en bijzaken onderscheiden

2.  Theorie + klassikaal aan de slag 

3. Zelfstandig aan de slag 

Uit welke drie delen is een tekst vaak opgebouwd?

Tekstopbouw

Wat staat er in de:

Inleiding / Kern / Slot?

Tekstopbouw

Inleiding =

Informatie waaruit je het onderwerp van de tekst kunt afleiden. Kort stukje

Kern=

Meer informatie over het onderwerp. Vaak meerdere alinea's en meerdere deelonderwerpen. Het langste deel.

Slot =

Samenvatting of conclusie. Er staat geen nieuwe informatie in.

Tekstopbouw

De tekst staat in een logische volgorde.

• een tweedeling: Inleiding - kern 
• een driedeling: Inleiding - kern - slot 

Tekstopbouw: tweedeling

Inleiding = 

Informatie waaruit je het onderwerp van de tekst kunt afleiden. Kort stukje

Kern= 

Meer informatie over het onderwerp. Vaak meerdere alinea's met deelonderwerpen (tussenkopjes). Het langste deel.

Tekstopbouw: driedeling

Inleiding = 

Informatie waaruit je het onderwerp van de tekst kunt afleiden. Kort stukje aan het begin van de tekst. 

Kern= 

Meer informatie over het onderwerp. Het langste deel van de tekst. 

Slot = 

Samenvatting of conclusie, einde van de tekst. Er staat geen nieuwe informatie in.

Betoog

Opbouw van alinea's

Alinea's hebben vaak een:

Kernzin = de zin met de belangrijkste informatie. Vaak (maar niet altijd) de eerste zin.                                                                                      Toelichting =  de andere zinnen van de alinea. Meestal een          uitleg of een of meerdere voorbeelden.

Opbouw van een tekst

Teksten bestaan uit hoofdzaken en bijzaken.

Hoofdzaken: belangrijkste informatie over het onderwerp                                          (kernzinnen). Maken de tekst duidelijker.

Bijzaken:         minder belangrijke informatie.

                            Voorbeelden van bijzaken: een voorbeeld,                                                herhaling of uitleg

Even checken....

Tekst oefenblad

1. Zet jullie namen bovenaan het blad. Lever het blad aan het einde van de les in bij de docent
2. Wat: klassikaal lezen van de tekst, daarna 5 vragen beantwoorden.
3. Hoe:  in duo's, zachtjes overleggen.  Antwoorden schrijf je op het blad.
   
4. Tijd: ongeveer 10 minuten.
5. Al eerder klaar?: lees de lesstof van Lezen 3.3 
6. Na 10 minuten: klassikaal nabespreken

Wat is de kernzin?:
Van zwemmen in natuurwater kunt u ziek worden. In natuurwater komen bacteriën, virussen en larven voor. Met name tijdens warm weer kan het aantal bacteriën in natuurwater met weinig stroming snel groeien.

Hoe is een tweedeling van een tekst opgebouwd?

1. Inleiding, kern, slot
2. inleiding, kern
3. inleiding
4. kern

Wat zijn hoofdzaken in een tekst?

1. Wat belangrijk is in een tekst
2. Wat minder belangrijk is in een tekst

Waar in de alinea staat de belangrijkste zin (kernzin)?

1. Altijd in het midden
2. Meestal aan het begin, soms in het midden, soms aan het einde
3. Altijd aan het einde
4. Altijd aan het begin

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Beschrijft in één woord waar een tekst over gaat

1. onderwerp
2. hoofdzaak
3. bijzaak
4. kernzin

Aan de slag 

1. Wat: maak oefening 1, 2, (niet 3), 4, 5 (Lezen 3.3.)
2. Hoe:  alleen, zachtjes overleggen mag. 
3. Tijd: ongeveer 10 minuten.
4. Klaar?: kijk je gemaakte werk na: wat had je goed, wat misschien nog niet? 
5. Klaar?: ga verder met oefening 6, 7, 8, 9, 10.  (3.3 Lezen)
6. Wat je niet af hebt in de les is huiswerk. 
7. Volgende les: nakijken. 

Hoofdgedachte van een tekst

De hoofdgedachte is het belangrijkste wat de schrijver over het onderwerp zegt. 
Met andere woorden: de hoofdgedachte is het onderwerp + dat wat daarover in de tekst verteld wordt.

De hoofdgedachte is altijd één zin. 

Waar vind je de hoofdgedachte?

Hoofdgedachte is vaak te vinden:

• in de titel, de inleiding of het slot van de tekst

Vraag bij hoofdgedachte:

Wat is het belangrijkste wat er in de tekst over het onderwerp wordt gezegd?

 Signaalwoorden

Een tekst zonder signaalwoorden bestaat eigenlijk niet. 

Zelfs het simpelste woordje 'en' is een signaalwoord.

Ik pakte mijn fiets EN fietste naar school. --> Er wordt iets opgesomd.

Signaalwoorden

Signaalwoorden geven aan met welk soort tekstverband je te maken hebt. 

Een signaalwoord kan alleen voorkomen of in een groepje woorden. 

Drie soorten signaalwoorden->

Aan de slag!

maak opdracht 11 t/m 19