Palliatieve zorg

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 2,4

Palliatieve zorg 

wat komt er aan bod?

Wat is palliatieve zorg?

Welke rol hebben jullie in het verlenen van palliatieve zorg?

Hoe ziet een naderend overlijden eruit?

Wat gebeurd er na het overlijden?

Hoe ga je om met het sociale netwerk?

Hoe zorg je voor jezelf als zorgverlener?

Wat weet jij al van palliatieve zorg?

Palliatieve zorg

Palliatieve zorg is zorg die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid, door het voorkomen en verlichten van lijden, door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en behandeling van problemen van fysieke, psychische, sociale en spirituele aard. Gedurende het beloop van de ziekte of kwetsbaarheid heeft palliatieve zorg oog voor het behoud van autonomie, toegang tot informatie en keuzemogelijkheden. Palliatieve zorg (kwaliteitskader 2017)

Belangrijke onderwerpen die te maken hebben met palliatieve zorg zijn:

Kwaliteit van leven van de cliënt. Daar vallen de wensen en behoeften van de cliënt en naasten onder.

De omgang met symptomen (symptoommanagement).

Afspraken maken en gezamenlijke besluitvorming.

De wensen, ideeën en beslissingen van de cliënt (autonomie van de cliënt/ vrijheid van de cliënt om zelf beslissingen te nemen).

Verschillende zorgverleners die met elkaar samenwerken verlenen de zorg (integrale en multidimensionele benadering).

De zorg is ook gericht op de naasten. Voor de omgeving van de cliënt is het vaak ingrijpend wanneer hun dierbare ziek is en niet meer beter kan worden.

Proberen van te voren te bedenken welke klachten en problemen in de nabije toekomst kunnen gaan spelen.

Doelen van palliatieve zorg

De doelen van palliatieve zorg zijn het verlichten van pijn en andere symptomen, het bieden van emotionele en spirituele ondersteuning, en het helpen bij de planning van de zorg aan het einde van het leven.

Leg de doelen van palliatieve zorg uit.

doel palliatieve zorg

• het hoofddoel van palliatieve zorg is het bereiken van de beste kwaliteit van leven voor de patiënt en diens naasten.
• Voorkomen en verlichten van lijden
• Behoud van eigen autonomie en keuzemogelijkheden
• Aandacht voor: fysieke, psychische, sociale en spirituele behoeften.

traject palliatieve zorg

De 4 fases van de palliatieve zorg

• Ziekte gerichte palliatie.

• Symptoomgerichte palliatie.

• Palliatie in de stervenfase.

• Nazorg.

Vier dimensies van palliatieve zorg

Welke kwaliteiten heb je als helpende nodig in het bieden van palliatieve zorg?

Verschil palliatieve zorg en terminale zorg

Palliatieve zorg - niet meer beter worden 

Terminale zorg - 3 maanden te leven 

Wanneer begint palliatieve zorg?

1. Als de zorgvrager ondraaglijk en uitzichtloos aan het lijden is
2. Als de zorgvrager niet meer genezen kan worden en je denk dat de zorgvrager binnen een jaar zou kunnen overlijden.
3. Als de zorgvrager veel pijn heeft en binnen 3 maanden komt te overlijden
4. Wanneer de zorgvrager geen zin meer in het leven heeft.

Wat is het stervensproces?

Het stervensproces verwijst naar de laatste fase van het leven waarin het lichaam geleidelijk aan verzwakt en uiteindelijk sterft.

Beschrijf kort wat het stervensproces inhoudt.

waaraan herken je een naderend overlijden bij een client?

Symptomen van het stervensproces

het begint vaak al bij het verliezen van de eetlust. 

- vermoeidheid --> leidend tot bedlegerigheid

- verminderde urineproductie

- verkleuring van handen en voeten

- verminderde reactie op prikkels

- onregelmatige/reutelende ademhaling

- spitse neus

Beschrijf de symptomen die kunnen optreden tijdens het stervensproces.

zorg in de terminale fase

• kwaliteit van sterven staat centraal
•  terughoudend zijn in lichamelijke aanrakingen. 
• alleen nodige zorg voor comfort --> wisseling incontinentiemateriaal, mondzorg & wassen gezicht en handen
• voorlichting geven aan naasten

Spirituele zorg

Spirituele zorg richt zich op het bieden van ondersteuning op het gebied van geloof, zingeving en betekenisgeving aan de patiënt en de familie.

welke aandacht schenken jullie hieraan? 

Beschrijf de rol van spirituele zorg in de palliatieve zorg.

hoe communiceer je met een stervende zorgvrager?

welke voorlichting geef je aan naasten?

- Leg uit wat er kan gebeuren: lichamelijke & geestelijke veranderingen en wat acties zouden kunnen zijn zoals pijnbestrijding & sedatie

- Geef informatie over afwezigheid van honger & dorst prikkel

- Geef naasten tips over hoe te communiceren met de zorgvrager ( volgende dia)

- Vraag naar de beleving van de ander (zorgvrager/naasten) wat zien/voelen ze?

- Geef voorlichting over praktische zaken, wat moet er geregeld worden?

medicatie: morfine &midazolam

Doel: comfortabel zijn in laatste levensfase.​

Verwacht overlijden is binnen nu en 2 weken.​

Geen behandeling meer mogelijk om kwaliteit van leven te bieden.​

Comfort is niet hetzelfde als niet meer wakker worden!!

morfine is een slaapmiddel

1. ja
2. nee

morfine is geen slaapmiddel

Morfine is geen slaapmiddel, maar een pijnstiller. Een veel voorkomende bijwerking is dat het helpt bij benauwdheid. Vaak zie je in de laatste levensfase door krachtverlies van de ademhalingsspieren een korte en snelle ademhaling. Dit kan voor benauwdheid zorgen. Morfine lost niet de benauwdheid op, maar wel het gevoel van benauwd zijn.

morfine en midazolam veroorzaken een sneller overlijden?

Zelfs bij patiënten in de laatste fase van het leven gaat het gebruik van morfine de dood niet versnellen, in tegendeel, morfine kan wat levensverlengend zijn omwille van het comfort door een betere pijncontrole en een gunstige invloed op kortademigheid. -- onderzoek door ziekenhuis & tijdschrift voor geneeskunde

wat doet een schouwarts?

= huisarts of arts van de instelling

- vaststellen dat client echt is overleden -->hart &  longen luisteren, pupillen checken op reactie

- achterhalen doodsoorzaak

- verwacht of niet verwacht overlijden? 

om het werk in de palliatieve en terminale zorg vol te houden moet je je emoties kunnen delen met collega's

1. ja
2. nee

een professionele houding betekent emotioneel afstand nemen van de situatie

1. ja
2. nee

hoe zorg jij voor jezelf als zorgverlener bij het verlenen van deze zorg?

Palliatieve zorg