Les 8

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Criminaliteit

§8 - Straf

Planning

Les 1

• 8.1  ( terugblik)Waarom straffen 

• 8.2 Soorten straffen
• 8.3 Helpt straf?

8.1 Waarom straffen we?

Doelen van straffen

Wraak en vergelding (‘oog om oog, tand om tand)

Genoegdoening

Afschrikken van dader

Afschrikken van anderen (preventie)

Beveiliging van de maatschappij

Voorkomen van eigenrichting

Heropvoeden van de dader

Aantekening voor het examen

Welk doel van straf hoort hier bij?

1. Genoegdoening
2. Resocialisatie
3. Afschrikking
4. Beveiliging van de samenleving

'Gevangenisstraffen moeten gebruikt worden om mensen weer op het rechte pad te krijgen.'
Welk doel van straffen moet gevangenisstraf hebben volgens deze uitspraak?

1. Genoegdoening
2. Afschrikking
3. Eigenrichting
4. Resocialisatie

Twee jongens hebben een oude man in elkaar geslagen. Van de rechter krijgen ze een taakstraf. De familie van het slachtoffer is boos dat er geen gevangenisstraf is opgelegd. Zij zoeken de jongens op en slaan hen eigen handig in elkaar. Welke doelen van straffen zijn hier niet bereikt?

1. Voorkomen van eigenrichting en genoegdoening
2. Afschrikking en wraak en vergelding
3. Heropvoeding of resocialisatie
4. Afschrikking en genoegdoening

Betekent dat mensen zelf wraak nemen op hun daders.

1. Genoegdoening
2. Afschrikking
3. Eigenrichting
4. Resocialisatie

8.2 Soorten straffen

Voorwaardelijk/onvoorwaardelijk

De rechter kan bij het geven van een straf kiezen uit een:

Voorwaardelijke straf = een straf die je niet hoeft uit te zitten, tenzij je in je proeftijd opnieuw een soortgelijk delict pleegt. Je zit dan alsnog je straf uit + je nieuwe straf.

Onvoorwaardelijk straf = een straf die je sowieso moet uitzitten.

Let op: je kan ook een combinatie van voorwaardelijk en onvoorwaardelijk krijgen.

Aantekening voor het examen

Hoofdstraffen

Hoofdstraf:

Gevangenisstraf

Hechtenis

Boete

Taakstraf (kan alleen als de maximale straf van het gepleegde delict 6 maanden is)

Aantekening voor het examen

Bijkomende straf

Bijkomende straf:

 Altijd in combinatie met een hoofdstraf.

Bv. inleveren van je rijbewijs

Bv. je mag je beroep niet meer uitoefenen

Bv. straatverbod

Aantekening voor het examen

Maatregel

Maatregel:

Bedoelt om de samenleving te beschermen.

Bijvoorbeeld:

TBS = Ter Beschikking Stelling (van de staat).

Je krijgt NA JE GEVANGENISSTRAF een psychiatrische gevangenisstraf.

Let op: dit is in eerste instantie voor 4 jaar, maar kan worden verlengd. Dit wordt (bijna) altijd in combinatie met een hoofdstraf gegeven.

Aantekening voor het examen

Rechten van het slachtoffer

1. Schadevergoeding aanvragen
2. Slachtoffers hebben spreekrecht: recht om tijdens de zitting te spreken
3. Slachtofferhulp
4. Slachtoffers hebben recht op informatie. 

Aantekening voor het examen

8.3 Helpt straf?

Helpt straf?

Nee; 50% is recidive (vervalt terug na veroordeling)

Als je uit de gevangenis komt krijg je hulp van de reclassering

Voor slachtoffers bestaan bureau voor slachtofferhulp

Aantekening voor het examen

Reclassering

De reclassering werkt met mensen die in aanraking zijn gekomen met politie en justitie. Zij zet zich in om herhaling van strafbaar gedrag te voorkomen. Zij speelt een rol voor, tijdens en na het strafproces.

Taken van de reclassering zijn:

• Adviseren van de rechtbanken en het Openbaar Ministerie over daders en verdachten
• Begeleiden en controleren van mensen die onder toezicht staan
• Ten uitvoer leggen van werkstraffen

Aantekening voor het examen

Examenvraag

Opdracht

Examenvraag

Examenvraag  2021 - I

Opdracht

Examenvraag

Examenvraag

Opdracht

Je mag je device gebruiken

Je werkt zelfstandig.

Je werkt in stilte

Antwoord

Opdracht

Examenvraag

8.2 Welke straffen kennen we in Nederland?

Straffen:

Er zijn

- hoofdstraffen

- bijkomende straffen

- en maatregelen.

Hoofdstraffen

Volgens het Wetboek van Strafrecht:

• Geldboete.

• Hechtenis 

(voor overtredingen, max. 1 jaar in Huis van Bewaring)

Maatregelen:

Moet de samenleving (of de dader tegen zichzelf) beschermen.

bijv.  terbeschikkingstelling (tbs)

Voorwaardelijke straf:

proeftijd en waarschuwing, 

bij herhaling krijgt hij de straf. 

Bijkomende straffen:

Een bijkomende straf heeft altijd iets te maken met het strafbare feit.

Zoals rijbewijs kwijt na dronken achter stuur.

Den Haag, 28 september 2022

De rechtbank Den Haag heeft vandaag een 23-jarige vrouw veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijf jaar en tbs met dwangverpleging voor het neersteken van haar ex-vriend op 17 februari 2022. De vrouw stak haar ex-vriend in zijn linkerschouder in hun woning in Honselersdijk. De man overleed kort daarna aan zijn verwondingen. Ondanks dat de vrouw verklaarde dat zij haar ex-vriend niet met opzet had neergestoken, vindt de rechtbank doodslag bewezen. Door met een groot keukenmes in het bovenlichaam van een persoon te steken heeft zij het voorwaardelijk opzet gehad het slachtoffer te doden. De rechtbank vindt moord niet bewezen nu niet blijkt dat de vrouw over haar handelen heeft nagedacht.  

De vrouw krijgt:

1. Een hoofdstraf
2. Een hoofdstraf & bijkomende straf
3. Een hoofdstraf & maatregel
4. Een bijkomende straf & maatregel