V5 week 48 les 1

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

V5 week 48 les 1

Startvraag: wat was Joost van den Vondel?

1. Toneelspeler
2. Schrijver
3. Oprichter van het Vondelpark
4. Humanist

Planning

5 minuten: lesopstart, planning, leerdoelen

20 minuten: literaire theorie H6 + 7

25 minuten: hertalen 

5 minuten: afronding

Leerdoelen

Na deze les…

Heb je kennisgemaakt met Joost van den Vondel

Weet je meer over het Vroegnieuwnederlands

Kun je deze kennis toepassen bij jouw hertaling

Literaire theorie H6

Vondel --> auteur van Gijsbrecht

• Belangrijke dichter uit de renaissance en gouden eeuw
  
• Scherpe pen
  
• Veel commentaar op politieke en godsdienstige zaken
  

Vondels leus: “de natuur baart de dichter, de kunst voedt hem op”
Wat betekent dit?

Welke gevolgen heeft de uitvinding van de boekdrukkunst in 1447?

Literaire theorie H7

1447 uitvinding boekdrukkunst

= Snellere verspreiding van ideeën en kennis

= Bijbels in volkstaal --> Helaas veel fouten/rare interpretaties

1618 Synode van Dordrecht --> gereformeerde geloof

Concrete bijbelvertaling?

Staten-generaal wil kosten dragen --> opdracht tot Statenbijbel in 1625

Overheid neemt de macht!

Voorwaarden voor Statenvertaling

Zes vertalers, vijftien ‘overzieners’/revisoren uit theologen en taaldeskundigen

WAARONDER JACOBUS REVIUS

In welk jaar was de Statenbijbel klaar?

Literaire theorie H7

Tips voor het hertalen: 

1. Zorg dat je een goed beeld hebt van wat je gaat lezen
2. Lees de tekst hardop: stracx = straks
3. Lees zinnen, geen regels --> hoofdletter tot punt!
4. Lange klinkers: haar --> haar, haer, hair. Hoor --> hoer
5. Niet altijd spaties: ofze = of ze 
6. Niet laten afleiden door naamvallen “zijnen oom”

7. De ‘ij’ wordt veelal als ‘y’ geschreven> ‘Gysbrecht’, ‘wy’

8. De ‘g’/’ch’ --> Vondel heeft voorkeur voor ‘gh’

9. Werkwoordspelling raar

10. Zoek onbekende woorden op: https://gtb.ivdnt.org/search/

Aan de slag

1. ga met je groepje bij elkaar zitten.
2. pak de hertaling verder op.
3. overleg met elkaar! 
4. Vraag hulp!!

Afrondingsvraag: wat is het raarse Vroegnieuwnederlandse woord dat je vandaag bent tegengekomen? Wat betekende het?

Afronding

Als het goed is...

Heb je kennisgemaakt met Joost van den Vondel

Weet je meer over het Vroegnieuwnederlands

Kun je deze kennis toepassen bij jouw hertaling

HW: uit de renaissancereader

H6 - tijdlijn maken

H7 - opstellen twee 'leguit-vragen'