Les 1 - Introductie Belastingrecht

• Belasting- en verzekeringsrecht
• MBO
• Studiejaar 2

Les 1 - Introductie Belastingrecht

Studiewijzer 

Les 1: inleiding Belastingrecht (hoofdstuk 1)

Les 2: inkomstenbelasting box 1 t/m 3 (hoofdstuk 2+3)

Les 3: loonbelasting en erf-, schenk- en overdrachtsbelasting (hoofdstuk 4+7)

Les 4: belastingen door lagere overheden (hoofdstuk 6)

Les 5: verzekeringen deel 1 (hoofdstuk 10+11)

Les 6: verzekeringen deel 2 (hoofdstuk 12 t/m 14)

Les 7: afsluitende opdracht (zie bovenstaande)

Belasting; wat & waarom?

• De overheid heeft inkomsten nodig; 
• Nederland is een 'verzorgingsstaat';
• Onderdeel van het Bestuursrecht.

Definitie: 'gedwongen betalingen aan de overheid, op grond van publiekrechtelijke regelingen, waar geen rechtstreekse tegenprestatie van de overheid tegenover staat en die geen bestraffend karakter hebben'

Belasting & politiek

Links

Samenleving gebaat bij invloed

overheid, op zoveel mogelijk

terreinen actief. 

Overheid moet burger goed verzorgen!

                                                                              

  Rechts

Compacte en afgeslankte overheid, alleen indien nodig hulp biedt. Eigen verantwoordelijkheid burger staat voorop. 

Belasting met een andere naam

• Accijns (tabak, alcohol, benzine);
• Heffing (rioolheffing, afvalstoffenheffing etc.);
• Recht (invoerrechten). 

                   Niet elke betaling aan de overheid is belasting! 

                   Denk aan bekeuringen, stuk grond kopen van gemeente etc.

Retributie c.q. leges

• Is geen belasting!
• Hier staat wel een rechtstreekse tegenprestatie tegenover;
• Denk aan paspoort, rijbewijs, gehandicaptenparkeerkaart etc.
  
  

Belasting = 'gedwongen betalingen aan de overheid, op grond van publiekrechtelijke regelingen, waar geen rechtstreekse tegenprestatie van de overheid tegenover staat en die geen bestraffend karakter hebben'

Belangrijke begrippen

• Belastingplichtige (moet belasting betalen);
• Belastingmoraal (de bereidheid om belasting te betalen);
• Belastingontduiking/belastingfraude (minder tot geen belasting betalen door bv. zwart te werken);
• FIOD (Fiscale inlichtingen- en opsporingsdienst);

Tariefstelsels

Proportioneel tarief 

gelijkblijvend percentage

het percentage blijft gelijk

omzetbelasting (btw) (9% of 21%)

overdrachtsbelasting (2, 6 of 10,4%)

assurantiebelasting (21%) 

Tariefstelsels

Progressief tarief 

hoe hoger het bedrag, des te hoger het percentage belasting

box 1 inkomstenbelasting

erfbelasting

schenkbelasting

vennootschapsbelasting

Belastingbeginselen

1. Draagkrachtbeginsel
2. Profijtbeginsel
3. Beginsel van de minste pijn
4. Beginsel van de bevoorrechte verkrijging 

Draagkrachtbeginsel (sterkste schouders, zwaarste lasten dragen) 

Profijtbeginsel (meer voordeel voor burger, dan ook belasting betalen, bv. wegenbelasting i.v.m. gebruik wegennet)

Minste pijn (zo min mogelijk nadelig belastingen heffen, zo min mogelijk administratief werk) 

Bevoorrechte verkrijging (schenk- , kansspel- en erfbelasting, iets krijgen zonder er iets voor te doen, belasting over betalen) 

Belasting heffende instanties

Wie heft welke belastingen?

• Rijk = Rijksbelastingen = 93% = omzet-, loon-, inkomsten-, vennootschaps-, kansspel-, dividend-, motorrijtuigen-, overdrachtsbelasting, bpm, accijnzen en milieuheffingen
• Provincie = 1% = provinciale belastingen = opcenten, houder van motorrijtuig betaalt opcenten samen met motorrijtuigenbelasting 
• Gemeente = 5% = gemeentelijke belastingen = onroerendezaakbelasting, maar ook hondenbelasting en/of toeristenbelasting
• Waterschap = 1% = waterschapsbelastingen = kwaliteit waterbeheer waarborgen 

Directe belastingen

• Over inkomen, winst en vermogen; 
• Betaalt zelf de belasting;
• Niet doorberekenen aan een ander;
• Inkomsten-, loon-, en vennootschapsbelasting

Indirecte belastingen

• Waarde van bepaald goed of dienst wordt verhoogd met belasting;
• 'Kostprijsverhogende belasting'; 
• Omzetbelasting (btw > belasting toegevoegde waarde) en assurantiebelasting;
• Afnemer/koper betaalt btw; 
• Winkelier/verzekeraar/dienstverlener berekent belasting door d.m.v. btw te heffen, wat zij weer afdragen aan de overheid.

Aanslagbelastingen vs. aangiftebelastingen

Aanslagbelastingen; Belastingdienst zet elektronische aangifte klaar, belastingplichtige vult aangifte in

Aangiftebelastingen; belastingplichtige moet zelf de omvang van de belastingschuld berekenen en op eigen initiatief aangifte doen

Bronnen Belastingrecht

• Wet (Grondwettelijke basis, heffingswetten en algemene wetten, zoals Algemene wet inzake rijksbelastingen en Invorderingswet 1990)
• Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (zorgvuldigheidsbeginsel, détournement de pouvoir, evenredigheidsbeginsel, gelijkheidsbeginsel, vertrouwensbeginsel, rechtszekerheidsbeginsel, verbod van willekeur en motiveringsbeginsel)
• Jurisprudentie (vaste rechtspraak)
• Verdragen (bilaterale belastingen, dubbel belasting betalen voorkomen)
• Europese regelgeving (indirecte belastingen op EU-niveau bepaald, zoals omzetbelasting, invoerrechten en accijnzen) 

Rekenen met belastingen

Bij het berekenen van belastingen moet je met de rekenregels rekening houden.

Hoofdregel: alle bedragen worden afgerond op hele euro's in het voordeel van de belastingplichtige.

• Inkomsten worden naar beneden afgerond;
• Kosten worden naar boven afgerond; 
• Aftrekposten worden naar boven afgerond;
• Te betalen belastingbedragen worden naar beneden afgerond.

Toeslagen

• Zorgtoeslag 
• Huurtoeslag 
• Kindgebonden budget 
• Kinderopvangtoeslag

Opdrachten maken uit reader

• Toeslagenschandaal
• Jij bent de belastingadviseur