5.4

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Planten

Even herhalen

Welke organen heeft een plant?

1. wortels, vaten, stengel, bladeren
2. wortels,stengel, bladeren,bloemen
3. wortels, stengel, stamper
4. wortels,bladgroenkorrels, bloemen

Sleep de taken naar de juiste plek

Dit orgaan is voor de voortplanting. Hier ontstaan zaden, waaruit nieuwe planten groeien.

Water met mineralen opzuigen en verankering in de grond

Hierin lopen de nerven die zorgen voor vervoer van water en stoffen. 

Dit houdt de plant overeind. Hierin lopen dunne 'buisjes' die water en stoffen naar de bladeren en bloemen vervoeren.

Uit welke organen bestaat een plant?

1. Wortels:
   Opzuigen water + mineralen          Stevigheid
2. Stengel:
   Stevigheid & transport water + voedingsstoffen
   
3. Bladeren:
   Fotosynthese in bladmoes                          Nerven transport
4. Bloemen:                                            Voortplanting
   

Een dierencel (en dus ook de cellen van mensen) heeft iets NIET, wat een plantencel wél heeft...

1. cytoplasma
2. celkern
3. vacuole
4. celmembraan

Schematische tekening plantencel

Plantencel onder de microscoop

Zet de woorden hieronder op de goede plaats

Benodigdheden voor fotosynthese

Reactieproducten van fotosynthese

Koolstofdioxide

Glucose

Licht

Zuurstof

Water

In de nacht kan een plant ook fotosynthese doen

1. Juist
2. Onjuist

Fotosynthese

Fotosynthese

Hoe worden zaden verspreid?

Zaadverspreiding:
verspreiden van zaden in de vrucht (voorkomt dat ze allemaal vlakbij moederplant terecht komen)

D r i e   m a n i e r e n 

1. De wind (lichte vrucht)

2. Door dieren (stekelige vrucht ivm kleven in vacht, of vrucht gegeten)

3. Door plant zelf (vrucht knapt open)

In de video zie je planten die hun zaden kunnen wegschieten

De vruchten 'ontploffen' en de

zaden worden weggeslingerd!

Verspreiding door de plant zelf

Reigersbek

Springzaad

De plant zelf: De vruchten of zaden schieten weg

Dat kan als de vrucht rijp is. De vrucht springt dan open. 

De zaden/vruchten worden dan weggeslingerd.

Dit gebeurt bijv. ook bij de brem, de erwt en de ooievaarsbek

De plant zelf: Vruchtje met daarin zaad dat wegspringt

Verspreiding van zaden, door de plant zelf.

Verspreiding door dieren

Door haakjes

      Sommige planten hebben vruchten met haakjes. Ze blijven haken aan de 

      vacht van een dier of aan de schoenen of kleding van een mens. 

      Ze vallen er af en blijven dan liggen.

Verspreiding door dieren (1)

Soms maken planten vruchten met sappig vruchtvlees.

De bessen worden gegegeten en komen in de maag van de vogel.

Het vruchtvlees verteert, de zaden worden weer uitgepoept en vallen op de grond. Als dat een gunstige plek is, kan het zaad kiemen.

Esdoorn en Linde

Paardenbloem

Esdoorn: Verspreiding door de wind

Vaak hebben vruchten of zaden hulpmiddelen om lang in de lucht te kunnen zweven. De Esdoorn en de Linde hebben vleugels.

Paardenbloem: Verspreiding van de vruchtjes met de pluisjes als hulpmiddel

Verspreiding van zaden door de wind.

Noem 3 manieren waarop een plant zijn zaden kan laten verspreiden.

Als zaden door dieren op een gunstige plek worden uitgepoept, dan kunnen ze :

1. verteren
2. kiemen
3. wegvliegen
4. oplossen

Het plantenleven

1. Zaad ontkiemt
2. Er groeit een nieuwe plant
3. De plant wordt volwassen en vormt bloemen
4. Uit de bloemen ontstaan vruchten en zaden
5. De zaden worden verspreid

                              

                               -> De levenscyclus

Het plantenleven

• Eenjarige planten

• Tweejarige planten

• Meerjarige planten

• Houtachtige planten 

Wat gebeurt er in een plantenleven?

Levenscyclus= kring van gebeurtenissen in een vaste volgorde van een organisme

eenjarige planten	ontkiemen in voorjaar, bloeit in zomer, vormt zaden in herfst, sterft in winter
Tweejarige plant	ontkiemt + groeit in 1e jaar, bloeit + zaadvorming in 2e jaar, sterft daarna.
Meerjarige plant	Ontkiemen in voorjaar, bloeit in zomer, zaadvorming in herfst. Winter: sterft bovengrondse. Loopt elk voorjaar uit/kunnen heel oud worden

Levenscyclus lang of kort?

                                         Eenjarig planten

                                              tweejarige planten

Meerjarige planten

Houtachtige planten blijven

Plantenproject