4.4 Ontwikkeling van het leven op aarde

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Ontwikkelingen van het leven op aarde

4.4 Ontwikkeling van het 

leven op aarde

Wat gaan we deze les doen?

Leerdoelen:  
Aan het einde van de les
-kun je uitleggen hoe het leven op aarde is ontstaan
-kun je een geologische tijdschaal aflezen

- Opdrachten 29 tm 31, 36, 37 maken en afsluiting

Ontwikkelingen van het leven op aarde

De aarde bestaat ongeveer:

• 4,6 miljard jaar
• dit is 4600 miljoen jaar
• dit is 4.600.000.000 jaar

Geologische 

tijdschaal

 

Een tijdperk is een 

lange periode
waarin veel gebeurd 

is. 

film Hoe ontstaat het leven op aarde?

Bekijk het filmpje en maak opdr. 33 (blz. 164)

schrijf tijdens de film de volgorde op hoe het leven op aarde ontstaat:

Begin hiermee:

- 4,6 miljard jaar geleden: vulkanen en lava

- aarde koelt af en zeeën ontstaan

Aan de slag

Maak opdracht 29 t/m 31, 36, 37 in je werkboek. 

Klaar? Laat het controleren en kijk de opdrachten na!

Ontwikkelingen van het leven op aarde

Tijdbalk van de geschiedenis van de aarde

Ontwikkelingen van het leven op aarde

Geologische tijdschaal

Deze is onderverdeeld in tijdperken

De tijdperken zijn weer onderverdeeld in perioden 

Ontwikkelingen van het leven op aarde

• Soorten die een gemeenschappelijke voorouder hebben, vertonen verwantschap
  
• Hoe jonger de gemeenschappelijke voorouder in een stamboom zit, hoe verwanter groepen zijn.
  

Stambomen en verwantschap

Ontwikkelingen van het leven op aarde

De stamboom van het leven

Bredere lijnen zijn grotere aantallen (bloeitijd)

Ontwikkelingen van het leven op aarde

De mens stamt niet af van de apen, maar apen en mensen hebben dezelfde gemeenschappelijke voorouder

Een geologische tijdschaal is ingedeeld in tijdperken

1. Juist
2. Onjuist

Hoe herken je in een stamboom een bloeiperiode van een groep organismen (dat er heel veel van zijn)?

1. De lijnen worden dikker
2. De lijnen worden dunner
3. De lijnen veranderen van kleur

Welke soort is het meest recent ontstaan:
A of C?

1. A
2. C

Soort B toont het meeste verwantschap met
soort: A of C?

1. A
2. C

Er worden twee uitspraken gedaan

1- De lippenbeer is meer verwant aan de
bruine beer dan aan de brilbeer.
2- De voorouders van de reuzenpanda
begonnen hun ontwikkeling als aparte groep
meer dan 24 miljoen jaar geleden.

zijn deze uitspraken juist?

1. geen van beide zijn juist
2. beide zijn juist
3. alleen de 1e is juist
4. alleen de 2e is juist

Wat is het verschil tussen familiestamboom en een evolutionaire stamboom?

1. het is hetzelfde
2. familiestamboom: erfelijke eigenschappen evol. stamb.: verwantschap
3. Ze lijken uiterlijk op elkaar
4. evol. stamb.: erfelijke eigenschappen. familiestamb.: verwantschap

Wat betekent het als groepen organismen verwant zijn?

1. Ze hebben hetzelfde leefgebied
2. Ze hebben gemeenschappelijke voorouders
3. Ze lijken uiterlijk op elkaar

Ontwikkelingen van het leven op aarde

Wat ga je nu doen?

• Maak opdracht 29 tm 31, 36 en 37