4vwo H1.1 Rivieren kenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Welkom 4vwo!

H1 §1 Rivieren kenmerken

1.1 Rivieren kenmerken

Vandaag:

- kort kennismaken 

- blended learning & atlasgebruik bij AK

- lezen 1.1 Kennischeck eerste begrippen 4.1 (2e klas & uit tekst)

- Werken aan opdrachten 4.1

Blended learning

Mee: - flexboek & laptop

- lader 

- schrift & pen

Tijdens uitleg: 

- aantekenen in schrift

- laptops dicht

- actieve deelname

Zelfstandig werken

- je werkt aan AK, niet zonder overleg aan andere vakken

Atlas gebruik

-noodzakelijke vaardigheid als onderzoeker

- toepassen kennis

- ieder proefwerk met atlas

Lees nu: 1.1 Rivieren kenmerken

twee voorbeelden

de waterafvoer verandert

Doel: je weet weer wat de begrippen die rivieren beschrijven uit de 2e klas betekenen

hebt een idee van met welke nieuwe begrippen je een rivier meer complex kunt beschrijven

Wat is een stroomgebied?

Stroomgebied A       Stroomgebied B

het verzamelgebied van een rivier waarbinnen alle neerslag en grondwater via de zijrivieren uiteindelijk in de hoofdrivier stroomt

Waar ligt hier de waterscheiding?

A

B

C

D

1. A
2. B
3. C
4. D

De waterscheiding is de grens tussen 2 stroomgebieden

Je weet nu wat een stroomgebied is, maar wat is een stroomstelsel?

Een stroomstelsel is het geheel van de hoofdrivier met al zijn zijtakken

Blauw = Stroomstelsel

Rood = Stroomgebied

Een stroomstelsel bestaat uit drie delen, die samen het lengteprofiel vormen

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Kenmerken Bovenloop

kenmerken Benedenloop

1. De bovenloop: hoog in de bergen, waar de rivier ontspringt. Door het grote hoogteverschil stroomt de rivier snel en is de erosieve kracht groot.

2. De middenloop: het middelste deel waar de rivier door een dal loopt waar hij zich heeft ingesneden.

3. De benedenloop: dicht bij de monding waar de rivier door een riviervlakte stroomt. De stroomsnelheid is laag en hierdoor neemt de sedimentatie toe.

Nieuw in 4 vwo:

Regiem:

Het verschil in waterafvoer van een rivier gedurende het jaar 

(hoge fluctuatie=groot verschil)

Debiet:

De totale hoeveelheid water die een rivier op een bepaald punt afvoert -> uitgedrukt in m3/s

Waar, in een gematigd klimaat, is het debiet vaak het grootst, in de boven-, midden- of benedenloop van de rivier?

Bekijk de afbeelding, je kunt stellen: Deze rivier heeft...

1. Een afwisselend regiem
2. Een gelijkmatig regiem
3. Een hoog debiet
4. Een laag debiet

Bekijk de afbeelding, je kunt stellen: Deze rivier heeft...

1. Een regiem met veel fluctuatie
2. Een gelijkmatig regiem
3. Een hoog debiet
4. Een laag debiet

Verhang en verval --> filmpje met uitleg

Verhang en verval --> filmpje met uitleg

Aan de slag

Maakwerk 1.1 2 lessen:

- 1, 2, 3, 4 en keuze 5 of 6

- samenvattingsopdracht

Welkom 4vwo!

H1 §1 Rivieren kenmerken - les 2

Vorige zomer de actualiteit? Vragen over 

• droogte
• afbeelding hier naast
• honger
• verzilting
• deze zomer?

1.1 Rivieren kenmerken

Vandaag:

- Actualiteit! Lees het artikel over overstromingen in Slovenië

- artikel bespreken & kennischeck in Lessonup

- Werken aan opdrachten 1.1

Lees het artikel - aandachtspunten

1. wat voor ramp wordt hier beschreven?

2. welke verschillende oorzaken voor de ramp worden er genoemd? (natuurlijk, mens gemaakt, politiek)

Lees het artikel - aandachtspunten

1. welke soorten menselijk gebruik van rivieren vind je in het artikel terug?

2. wat was het debiet v/d Rijn ten tijde van het artikel?

3. waarom is de Maas kwetsbaarder voor droogte dan de Rijn?

4. waarom betekent het tevoorschijn komen van de hongerstenen in onze tijd geen honger?

5. wat heeft verzilting met een droge tijd te maken?

soorten menselijk gebruik van rivieren

Wat was het debiet v/d Rijn?

350mm neerslag viel

1. in één nacht
2. per vierkante meter
3. in één jaar
4. in de week voor de ramp

De neerslag veranderde

1. het debiet
2. het regiem

Regiem is als klimaat

Het is een langjarig gemiddelde

Debiet is als weer -> het is een moment opname

Piekafvoer

Als het waterpeil in een korte periode sterk stijgt, spreek je van een piekafvoer.

De beschreven ramp is

1. een natuurramp - een tsunami
2. een klimaatramp - mens gemaakt
3. Flash flood - plotselinge overstroming door neerslag
4. een economische ramp - een dijk doorbraak

De volgende vraag gaat over deze afbeelding

Deze rivier heeft...

1. Een hoog debiet en een gelijkmatig regiem
2. Een laag debiet en een fluctuerend regiem
3. Een hoog debiet en een fluctuerend regiem
4. Een laag debiet en een gelijkmatig regiem

Bij welk type rivier kan je deze foto verwachten?

Soort rivier

1. Regen
2. Gemengde
3. Gletsjer

Er zijn 3 soorten rivieren.

Welke soort is de Maas en welke is de Rijn?

Bespreken: Wat heeft dit te maken met kwetsbaarheid?

gletsjer

regen

gemengd

Maas

Rijn

Leg uit: waarom is een ramp zoals in Slovenië waarschijnlijker in Zuid-Limburg dan in Zuid-Holland

Leg uit:
wat heeft de bomenkap te maken met de flash flood?

Maak een oorzaak - gevolg zin:
Waarom betekent het tevoorschijn komen van de hongerstenen nu geen honger?

Wat heeft verzilting met een droge tijd te maken?

Aan de slag

Maakwerk 1.1 2 lessen (vandaag 2e les):

- 1, 2, 3, 4 keuze 5 of 6

- samenvattingsopdracht