Herhalen theorie leesvaardigheid testweek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Herhalen theorie Lezen (3 havo)

Lesdoelen

Je herhaalt de theorie van leesvaardigheid als voorbereiding op de toets:

- tekstdoelen, -soorten en -vormen

- onderwerp, deelonderwerp en hoofdgedachte

- tekstverbanden en signaalwoorden

- aanpak soort vragen

- citeren

Welke tekstdoelen
kennen wij?

Tekstdoelen

1 Informeren: informatie geven / iets nieuws vertellen

2 Uiteenzetten: de schrijver wil uitleg of een instructie geven

3 Mening weergeven / laten vormen: de schrijver geeft verschillende meningen (beschouwing)

4 Overtuigen: de schrijver wil anderen van zijn/haar mening overtuigen / waarschuwen

5 Amuseren: vermaken

6 Activeren / aansporen / overhalen: de schrijver wil de lezer tot handelen overhalen

Uit welke drie delen bestaat een tekst?

Opbouw van een tekst

1 Inleiding

2 Middenstuk / kern

3 Slot 

Andere belangrijke begrippen

- Onderwerp: zo kort mogelijk de tekst samenvatten (één woord of een paar woorden)

- Hoofdgedachte: de tekst samenvatten in één zin (markeer de belangrijkste zinnen en vorm die samen tot één zin)

- Titel: naam van de tekst

- Tussenkopjes: minititels boven alinea's

- Deelonderwerp: onderwerp van een deel van de tekst

Manieren van inleiden

Inleiding

- onderwerp van de tekst noemen

- een vraag stellen over het onderwerp

- een probleem noemen

- anekdote (= kort grappig verhaaltje)

- een persoonlijke ervaring vertellen

- de aanleiding van het schrijven noemen

Manieren van afsluiten

Slot

- een samenvatting geven

- een conclusie trekken

- antwoord geven op een belangrijke vraag

- de oplossing van een probleem geven

- een advies geven of oproep doen

Wat is het verschil?

Lezen H2: signaalwoorden en verbanden

• Signaalwoorden
• Tekstverbanden

Wat zijn tekstverbanden?

Alinea's en zinnen hebben met elkaar te maken (= verband). Aan de hand van signaalwoorden kun je verbanden herkennen.

- Opsomming: na elkaar opnoemen van punten/onderdelen

- Tegenstelling: twee dingen noemen die verschillend zijn / tegenover elkaar staan

- Reden: waarom iemand iets doet / waarom iets gebeurt

- Voorbeeld: na een uitspraak volgen één of meer voorbeelden

- Oorzaak-gevolg: er is iets gebeurd (oorzaak), waardoor iets anders gebeurde (gevolg)

- Middel-doel: iets wordt gedaan (middel) om daarmee iets te bereiken (doel)

- Voorwaarde: er wordt een voorwaarde gesteld voordat iets kan worden bereikt

- Conclusie: na alles op een rijtje te hebben gezet, volgt een oordeel/slotsom/uiteindelijk resultaat

Hoe pak je een leestekst aan?

Stap 1: lees de tekst oriënterend door (titel, bron + voorspellen)

Stap 2: lees de eerste alinea

Stap 3: lees de eerste vraag bij de tekst en het gedeelte van de tekst dat hierover gaat

- lees de tekst helemaal door

- lees de tekst bij de vragen

Open vraag

- Lees de vraag goed en rustig door.

- Markeer eventueel wat je precies moet doen (bij lange vragen)

- Kijk goed of er een aanwijzing te vinden is waar je het antwoord kan vinden (bijv. een alineanummer)

- Citeren? Neem dan de eerste twee en laatste twee woorden van de zin over en zet tussen aanhalingstekens. Noteer ook het regelnummer.

- Laatste check: sluit je antwoord goed aan op de vraag?

Citeren

- Het letterlijk overnemen van een woord, woordgroep, zinsgedeelte of zin.

- Neem dan de eerste twee en laatste twee woorden van de zin over en zet tussen aanhalingstekens. Noteer ook het regelnummer.

’Als er…te schrijven’’ (regels XX-XX)

Meerkeuzevraag

- Lees de vraag goed en rustig door.

- Formuleer eerst zelf je antwoord en leg je hand over de meerkeuzeantwoorden.

- Vergelijk jouw antwoord met de mogelijkheden: welk antwoord komt het dichtst bij jouw antwoord?

Oh nee, mijn antwoord staat er niet bij!

- Staat jouw antwoord er niet bij? Streep weg welke antwoorden in ieder geval NIET passen.

- Weet je het nog niet? Laat de vraag rusten en ga verder. Maak later de vraag opnieuw.

- Weet je het nog niet? Gok! Je hebt 25% kan dat je het antwoord goed gokt.

Tip: het is niet gek als je twee of drie keer achter elkaar A of C hebt.