1. Kritisch denken

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Waarom burgerschap

Burgerschap leert je de kennis, vaardigheden en houding die je nodig hebt om mee te doen in de maatschappij en op je werk.

Door dit vak word je een sociale, zelfredzame burger.

Waarom burgerschap

Burgerschap bestaat uit 4 dimensies:

• economische dimensie
• sociaal-maatschappelijke dimensie
• politiek-juridische dimensie
• vitaal burgerschap

Waarom burgerschap

Bij het vak Burgerschap denk je na over wat in de samenleving gebeurt.

>> je geeft je mening en je kunt ook vertellen waarom je die mening hebt.

>> je kan je mening ook aanpassen.

Het gaat dus om je kennis, je houding en je denkvaardigheden. 

Planning

Week	Onderwerp
1	Kritisch denken
2	2.1 Waarom werk je?
3	2.2 Ik werk
4	2.3 Belastingen
5	2.4 Ik heb geen baan
6	2.5 Ik ben kritisch
7	2.6 Ik ben bewust
8	2.7 Uit het rood

Kritische denkvaardigheden

Wat is kritisch denken?

"Kritisch denken is het proces om te komen tot een grondig oordeel.

Dat onderdeel is onderbouwd met betrouwbare informatie."

Wat zie jij?

Kritische denkvaardigheden

Wat is zelfredzaamheid?

Zelfredzaamheid betekent dat je voor jezelf kunt zorgen en je eigen problemen op kunt lossen.

In de maatschappij wordt een grote zelfredzaamheid van je verwacht.

Je moet steeds meer zelf organiseren en oplossen.

Je eigen mening wordt steeds belangrijker: wat is de juiste keuze, welke informatie is geschikt en betrouwbaar, wat vind je zelf belangrijk?

Kritische denkvaardigheden

Een onderdeel van kritisch denken is je mening vormen.

>> je hoeft het niet altijd met elkaar eens te zijn.

Het gaat erom een vraag of onderwerp eerst van verschillende kanten te bekijken en pas daarna tot een oordeel te komen.

Je mening is dus niet het meest interessant.

Hoe je tot die mening komt, is veel belangrijker. 

Opdracht

>> kijk naar het volgende filmpje.

Vragen

1. Hebben de jongeren uit het filmpje kritisch nagedacht?

2. Reageer je wel eens op berichten? Waarom wel/niet?

3. Wat doe je als je het niet eens bent met een bericht?

Redeneren

Als je iets beweert, dan zeg je dat het zo is.

Je moet dan ook zeggen waarom dat zo is: je moet een argument geven.

Een ander woord voor argument is reden.

Als je argumenten geeft voor een bewering, ben je aan het redeneren. 

Redeneren

Voorbeeld 1:

"Fietsen is goed voor je [bewering 1], want je verbrandt calorieën [bewering 2].

Voorbeeld 2:

"Joost is een slechte docent [bewering 1], want hij heeft krullen [bewering 2].

Hoe vorm je een mening?

Als je een mening wilt vormen, heb je betrouwbare informatie nodig.

Je kunt natuurlijk ook op die manier kijken of de mening die je al hebt wel klopt.

Je kunt dan je mening bijstellen.

Dat kan moeilijk zijn en vraagt daarom om openheid en lef.

Opdracht

>> kijk naar het volgende filmpje.

Vragen

1. Welke bron gebruikt deze mevrouw om haar mening te onderbouwen?

2. Hoe betrouwbaar is deze bron?

3. Welke kritische vragen had deze vrouw kunnen stellen over haar bron?

Kritische vragen

• is dit waar?
• waarom is dat zo?
• is dit een feit of een mening?
• zijn de feiten te controleren?
• hoe komt iemand tot zijn conclusie?
• waarom is dit belangrijk?
• komt deze informatie van een betrouwbare bron?
• wat zeggen andere bronnen hierover?

Feiten en meningen

Een mening is van iemand, iets persoonlijks. 

Je kunt deze niet controleren of checken.

Je kunt je mening wel veranderen, bijvoorbeeld als iemand met een goed argument komt.

Een feit is controleerbaar.

Je kunt dit bewijzen, maar je kunt een feit niet veranderen.

Nep nieuws

• Heb jij weleens dingen gelezen of gehoord die ongeloofwaardig waren?
• Heb jij zelf wel eens nepnieuws gedeeld?

Nepnieuws

Nepnieuws is misleidende en onjuiste informatie in de vorm van een nieuwsbericht, die wordt verspreid om geld te verdienen of om de publieke opinie te beïnvloeden.

Het is een vorm van desinformatie.

Kritisch online