1HV - § 3.2: Overeenkomst en verwantschap

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

§ 3.1 3.2

boek 1a

Overeenkomst en verwantschap

Vandaag

Blikken we even terug op de levenskenmerken. 

Daarna gaan we het hebben over de overeenkomst en verwantschap van organismen.

De leerdoelen van vandaag:

• Je kunt soorten en rassen onderscheiden
• Je kunt uitleggen dat de indeling van organismen berust op overeenkomst en verwantschap. 

prokaryoten

Eukaryoten

Prokaryoten

Eukaryoten

De rijken... en dan?

• Eerst het domein (wel/geen celkern)

• Dan rijken --> heel globaal, dus verder indelen

• Vervolg: stammen – klassen – orden - families – geslachten – soorten (-rassen).

• Ezelsbrug: dr. sk of gs

Levensverschijnselen

Levend: Je vertoont deze verschijnselen
Dood: Je vertoont deze verschijnselen niet meer
Levenloos: Je hebt deze verschijnselen nooit gehad

Hoe meer overeenkomst twee organismen vertonen, hoe meer ze bij dezelfde groepen worden ingedeeld.

Lijken op elkaar, zitten in dezelfde familie

Lijken niet elkaar, zitten niet eens in zelfde rijk

Soort

Soms lijken  dieren heel erg op elkaar, maar behoren ze niet tot dezelfde soort!

Deze zijn niet dezelfde soort!

Soms lijken dieren helemaal niet op elkaar maar behoren ze wel tot 1 soort!

Soort

Organismen behoren alleen tot dezelfde soort als ze zich onderling kunnen voortplanten en de nakomelingen vruchtbaar zijn.

Zezel

Een Zezel, een kruising van een zebra en een ezel. Kan zelf geen veulens krijgen. 

Lijger

Kruising van Leeuw en tijger, is onvruchtbaar

Scheit

Een kruising tussen een geit en een schaap. Is onvruchtbaar. 

Ras

Een soort kan uit verschillende rassen bestaan.

Bijvoorbeeld alle hondenrassen behoren tot de soort hond.

Evolutie

Soorten ontstaan door evolutie

Door variatie en selectie kunnen soorten langzaam veranderen. Evolutie: soorten ontstaan, veranderen en verdwijnen.

Verwantschap

-De tijger en de leeuw zijn hier meer aan elkaar

verwant dan de tijger en de aap.

-Hoe langer geleden twee soorten zijn ontstaan uit

een gemeenschappelijke voorouder, hoe minder

verwant ze zijn.

-Hoe meer verwant soorten zijn,

hoe meer overeenkomsten hun DNA vertoont.

Organismen en hun DNA vertonen de meeste overeenkomst en verwantschap met elkaar wanneer ze tot dezelfde soort behoren.

1. Juist
2. Onjuist

Dieren met een grote verwantschap hebben veel overeenkomstige kenmerken

1. waar
2. niet waar

Wat is een soort?

1. Een groep organismen die veel op elkaar lijken
2. Een groep organismen die met elkaar samen leven
3. Een groep organisme die samen vruchtbare kinderen kunnen krijgen
4. Een groep organismen die dezelfde bouw hebben

Welke soort is eerder ontstaan,
soort 1 of soort 2?

1. Soort 1
2. Soort 2

Welke soort is eerder ontstaan:
soort 1 of soort 9

1. soort 1
2. soort 9

aan de slag 

leren en lezen 3.1 en 3.2 

maken opdrachten 2 tm 6