PTA H4 H5 H7 H8

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

Samenvatting H4

Stoffen

Mengsel/zuivere stof

Zuivere stof

Eén soort moleculen

Mengsel

Twee of meer soorten moleculen

Mengsels kun je scheiden

Filtreren

• Scheidingsmethode: Filtreren
• Stofeigenschap: Deeltjesgrootte 
• Soort mengsel: Suspensie 

Indampen

• Scheidingsmethode: Indampen
  
• Stofeigenschap: Kookpunt
  
• Soorten mengsels: Oplossingen

Extraheren

Scheidingsmethode: Extraheren 

Stofeigenschap: oplosbaarheid

Soorten mengsels: vaste stoffen 

Na extraheren moet je nog filtreren.

Stofeigenschappen:

• Brandbaarheid
• Geur
• Kleur
• Smaak
• Fase (bij kamertemp.)
• Kookpunt
• Smeltpunt
• Oplosbaarheid in water
• Dichtheid 

Geen stofeigenschappen:

• Temperatuur
• Vorm
• Massa
• Volume

Moleculen bij verschillende fasen

Elke stof heeft zijn eigen smeltpunt en kookpunt:

lager dan smeltpunt:

vaste stof

tussen smeltpunt en kookpunt:

vloeistof

hoger dan kookpunt:

gas 

Kookpunt & smeltpunt

Gevaren symbolen

KCA-logo

Als je een chemische stof weggooit doe je dit bij het klein chemisch afval

Chemische reactie

Bij een chemische reactie verdwijnen
beginstoffen en ontstaan er reactieproducten.

Je schrijft dit zo op:

beginstoffen ----> reactieproducten

Ontledingsreactie herkennen

Bij een ontleding wordt de stof uit elkaar gehaald

Één beginstof en meer eindstoffen? 

dan is het een ontleding

water  --> waterstof  + zuurstof 

Verbrandingsreactie herkennen

Verbranding = Reactie met zuurstof

Staat er voor de pijl zuurstof? 

Dan is het een verbranding

Brandstof + Zuurstof --> ... oxide

Naast zuurstof en een brandstof is het bij een verbranding ook belangrijk dat de temperatuur hoog genoeg is.

Corrosie

Metalen reageren met zuurstof en water. Er ontstaat corrosie. Een voorbeeld van corrosie is roest bij ijzer of koperoxide bij koper.

H5 Licht

lichtstralen

een lichtstraal is altijd een rechte lijn.

Spiegelwet

Kijk het filmpje waarin de spiegelwet stap voor stap wordt voor gedaan.

Schaduw tekenen

Teken rechte lijnen vanaf de lichtbron precies langs de rand van het voorwerp

Wat kan een voorwerp doen met licht dat erop valt?

1) Het oppervlak kan het 

licht absorberen en 

omzetten in warmte.

2) Het oppervlak kan het licht doorlaten.

3) Het oppervlak kan het licht weerkaatsen.

spiegelende en diffuse weerkaatsing

Spiegelende weerkaatsing: op een glad oppervlak, de lichtstralen weerkaatsen een kant op en je krijgt een spiegelbeeld.

Diffuse weerkaatsing: het oppervlak is niet helemaal glad, de lichtstralen weerkaatsen alle kanten op en je kan het voorwerp van alle kanten bekijken.

Spiegelbeeld 

Spiegelbeeld is een virtueel beeld (niet echt)

Het spiegelbeeld teken je achter de spiegel door de lichtstralen vanuit het oog door te trekken met stippellijnen. Het spiegelbeeld staat altijd net zo ver achter de spiegel als het voorwerp voor de spiegel.

Wit licht

Waaruit bestaat wit licht?

Rood

Oranje

Geel

Groen

Blauw 

Violet

Dit kun je zichtbaar maken met een prisma

Kleuren zien

Een geel voorwerp waar alleen blauw licht op valt absorbeert het blauwe licht en lijkt voor ons dus zwart/grijs

UV-straling

IR-straling

Positieve lenzen:

Aan de rand dunner dan in het midden (bolle lenzen)

Negatieve lenzen:

Aan de rand dikker dan in het midden (holle lenzen)

Positieve en negatieve lenzen

positieve: bolle lenzen --> de lichtstralen buigen na de lens af naar het midden van de lens

negatieve: holle lenzen --> de lichtstralen buigen na de lens af naar het midden van de lens

Brandpunt - F

Brandpunt

De afstand van de lens tot het brandpunt heet de brandpunstafstand.

Hoe boller de lens, hoe korter de brandpuntsafstand.

IR + UV

Infrarood licht en ultraviolet licht kunnen wij niet zien:

onzichtbaar licht

Twee soorten beelden

Beeld achter een spiegel.

Virtueel beeld

Beelden die je kunt projecteren.

Reëel beeld

Beeld Construeren

Met een bolle lens kun je een beeld maken van een voorwerp. 

1 Teken de lens, het voorwerp, de hoofdas en de brandpunten

2 Teken een rechte lichtstraal door het midden van de lens

3 Teken een lichtstraal evenwijdig aan de hoofdsas en dan door brandpunt achter de lens

4 Teken een lichtstraal vanuit brandpunt dan achter de lens evenwijdig

Op het snijpunt van de lichtstralen komt je beeld.

Beeld construeren

Het oog

Het beeld dat je oog binnenkomt wordt door de lens vervormd. 

Hierdoor staat verkleind, in spiegelbeeld en op de kop op je netvlies.

Je hersenen vertalen het beeld weer naar het normale beeld.

Vervorming van het beeld

Accomoderen

bijziend of verziend