Herhaling - Systeem Aarde (informatief en interactief)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Herhaling - Systeem Aarde

AK in het nieuws

Wat is er gebeurd? 

Wat is er gebeurd? 

Waarom explosief?

Wat is er gebeurd? 

Door de explosieve vulkaanuitbarsting ontstond tsunami. 

Terugblik hoofdstuk 2

Verwering

Erosie

Platentektoniek

Dit kunnen jullie al

• Twee typen verwering van elkaar onderscheiden
• Uitleggen wat erosie is 
• Uitleggen welke drie transporteurs sediment meenemen en hoe
• De drie hoofdtypen gesteenten opnoemen

Lesdoelen:

•  Wat is het verschil tussen weer en klimaat?
• Waardoor zijn er variaties in de stralingsbalans?
• Waarom zijn er variaties op het globale windsysteem?
• Wat zijn de kenmerken van de klimaten volgens het Köppensysteem en hoe kun je ze verklaren?
• Wat is de invloed van zeestromen op het klimaat
• Wat zijn de kenmerken van de landschapszones op aarde en wat is hun relatie met het klimaat?

Systeem aarde 

Klimaat en landschap

Terugblik

Variaties in de stralingsbalans

Breedteligging

Albedo effect

Land en zee

Stralingsbalans

De warmte van de evenaar wordt via wind en water getransporteerd.

Atmosferische circulatie

ITCZ

De intertropische convergentie zone is het equatoriaal minimum (het lagedrukgebied bij de evenaar). Dit is de plek waar de zon loodrecht op de aarde schijnt. 

Noordoostpassaat

Wind die het hele jaar vanaf de subtropische hogedrukgebieden naar de evenaar waait. 

zuidoostpassaat

Wind die het hele jaar vanaf de subtropische hogedrukgebieden naar de evenaar waait. 

Westenwinden

Westenwinden

Poolwinden

Poolwinden

Evenaar versus ITCZ

Evenaar beweegt niet, is de 0 graden breedte lijn

ITCZ = lage drukgebied, dit beweegt 

1. door de scheve stand van de aardas verandert de breedtegraad waar de zon loodrecht instraalt. 

2. op de plek waar maximale instraling is, wordt de lucht warm, stijgt hij op en dus lage drukgebied

Evenaar = witte lijn

Evenaar = witte lijn

ITCZ = rode lijn

Paarse pijlen zijn passaten. 

Waaien van H naar L 
 

L = dus eigenlijk ITCZ, 
niet  perse de evenaar. 

Rode pijlen zijn moessons   

Waaien van H naar L, 

maar zodra ze de evenaar oversteken veranderen ze van richting.

Let op de tweede wet van Buys Ballot, 

Noord afwijking rechts

Zuid afwijking links   

Oceanische circulatie

• Naast wind ook zeestromen erantwoordelijk voor verdeling van warmte
• Dezelfde afwijkingen (wet van Buys Ballot 2)

Noordelijk halfrond draait met wijzers van klok mee (rechts)

Zuidelijk halfrond tegen wijzers van klok in (links)

Klimaten op
aarde

Systeem van Köppen

• Wereld opgedeeld in klimaatgebieden
• Vijf zones:
  A) Tropisch regenklimaat
  B) droog klimaat
  C) maritiem klimaat
  D) continentaal klimaat
  E) koud klimaat 

p.89

Opdracht klimaten en landschappen

Herhaling - Systeem Aarde

Burning man festival
Death valley (USA) 

Juli 2020: Extreme hitte in Death Valley: temperaturen tot 54°C

Bij H of L droogte?

L = wolkenvorming en neerslag

H = droog

Death Valley

Woestijnvallei in California

Goudzoekers verdwaalde op weg naar het goud,
vandaar de naam

Wat zijn de verschillende landschappen op aarde?

Welke klimaten horen daarbij?

Landschapszones

Welke landschappen horen daar dan bij?

Opdracht met de atlas

• Lijst met landen
  
  
• Welke landschappen en klimaten horen daarbij?
  
  
• Werk in tweetallen, max. 28 punten te behalen. 

Bonusvragen

• Bij welke klimaatgrafiek is het altijd boven de 18 graden?
  
  
• Welk verschil in klimaatgrafiek kan je zien tussen Cf en Cs? 
  
  
• Waarom heeft een continentaal klimaat grote verschillen in temperatuur tussen zomer en winter? 

Bonusvragen

• Bij welke klimaatgrafiek is het altijd boven de 18 graden?
  
  
• Welk verschil in klimaatgrafiek kan je zien tussen Cf en Cs? 
  
  
• Waarom heeft een continentaal klimaat grote verschillen in temperatuur tussen zomer en winter? 

Tropisch klimaat

F = altijd nat, S = droge zomer

Land warmt sneller op en koelt sneller af

Lesdoelen Checken!

•  Wat is het verschil tussen weer en klimaat?
• Waardoor zijn er variaties in de stralingsbalans?
• Waarom zijn er variaties op het globale windsysteem?
• Wat zijn de kenmerken van de klimaten volgens het Köppensysteem en hoe kun je ze verklaren?
• Wat is de invloed van zeestromen op het klimaat
• Wat zijn de kenmerken van de landschapszones op aarde en wat is hun relatie met het klimaat?

Noem de drie redenen voor variatie in de stralingsbalans

Bij de evenaar heb je een hoge of lage luchtdruk? Krijg je daardoor droog of nat weer?

Hoe heet de zone van lageluchtdruk rond de evenaar die verschuift en zorgt voor moessons?

Polaire zone

Boreale zone

Gematigde zone

Subtropische zone

Aride Zone

Tropische zone

Sleep de landschapszones naar het juiste gebied

Zet de plaatje van de juiste landschapszone bij de juiste plek op de wereld.

Let op: ééntje blijft er over.

Meting

land 7

Woordenboek

Alle begrippen 

Aride zone

atmosferische luchtcirculatie

boreale zone
gematigde zone

geofactoren

ITCZ

Irrigatie

klimaatgebied

warme zeestroom

wet van Buys Ballot

klimaatverandering

koude zeestroom

landschapzone

luchtdruk

moesson

oceanische circulatie

passaat

polaire zone

subtopische zone