NW_1A Thema 1: Hoe gebruik je de wetenschappelijke onderzoeksmethode?

• Natuurwetenschappen
• Secundair onderwijs

In deze les maken jullie kennis met de wetenschappelijke onderzoeksmethode, maar waar begint een goed onderzoek?

1. Opschrijven wat je nodig hebt.
2. Opstellen van een hypothese.
3. Bedenken van een onderzoeksvraag.
4. Je begint gewoon.

LWB p. 9

Stap 1: Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Wat is de best geformuleerde onderzoeksvraag?

1. Een blikje cola light is lichter dan een blikje gewone cola.
2. Is een blikje cola light lichter dan een blikje gewone cola?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Wat is de best geformuleerde onderzoeksvraag?

1. Is er water op de maan?
2. Vanaf welke temperatuur smelt ijs bij normale omstandigheden in België?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Wat is de best geformuleerde onderzoeksvraag?

1. Als er 10 kippen in mijn kippenhok zitten en er passeert dagelijks een blaffende hond, leggen de kippen dan nog genoeg eieren om choomousse voor 4 personen te maken en smaakt die chocomousse nog even lekker?
2. Hoeveel eieren leggen de 3 kippen op school gemiddeld gedurende één week?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Wat is de best geformuleerde onderzoeksvraag?

1. Beschimmelen mijn boterhammen sneller in de ijskast of op kamertemperatuur?
2. Beschimmelen boterhammen snel?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Wat is de best geformuleerde onderzoeksvraag?

1. Welke soorten bomen, struiken en kruiden komen er voor?
2. Welke 3 soorten bomen groeien er op de speelplaats?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Wat is de best geformuleerde onderzoeksvraag?

1. Hoeveel leerlingen in deze klas zouden graag natuurwetenschappen in het Engels krijgen?
2. Spreekt je leerkracht natuurwetenschappen ook vloeiend Engels op reis?

Hoe stel je een goede onderzoeksvraag?

Elk wetenschappelijk onderzoek begint met het stellen van een goede onderzoeksvraag, waarop je een antwoord of een besluit formuleert.

Een goede onderzoeksvraag is:

1) SPECIFIEK: Het is exact duidelijk wat je gaat onderzoeken.

2) ENKELVOUDIG: Er wordt maar 1 vraag gesteld.

3) MEETBAAR: Je kan iets meten.

4) UITVOERBAAR: Je kan het uitvoeren in de klas en binnen de tijd!

LWB p. 10

Stap 2: Hoe bedenk je een hypothese (= veronderstelling)?

Bedenk wat er zal gebeuren.
Typ het, volgens jou, passende cijfer hieronder.

Bedenk wat er zal gebeuren.
Typ het, volgens jou, passende cijfer hieronder.

Bedenk wat er zal gebeuren.
Typ het, volgens jou, passende cijfer hieronder.

Bedenk wat er zal gebeuren.
Typ het, volgens jou, passende cijfer hieronder.

Een hypothese is een voorspellend antwoord op de onderzoeksvraag.  Je bedenkt ze op basis van informatie of vanuit eigen ervaring en kennis.  Het is meer dan een gokje wagen.

Let op!

Bij elke onderzoeksvraag zijn er meerdere hypothesen mogelijk?

LWB p. 11

Stap 3: Hoe bepaal je de benodigdheden?

Met het volgend experiment onderzoek je hoe een boon kan uitgroeien, hoelang het duurt voor de plant blaadjes vormt en in welke richting de wortels groeien. (p. 11)

Bekijk de tekening in je boek en noteer de benodigdheden die je zou gebruiken om dit experiment uit te voeren.

Aan de hand van een werkwijze bepaal je de meeste geschikte benodigdheden.

De benodigdheden behandel je steeds met zorg en na gebruik plaats je ze steeds netjes terug.

LWB p. 12

Stap 4: Hoe voer je de werkwijze goed uit?

Voer de werkwijze uit in het witte kader.

1. Teken een huis.

2. Zorg dat het huis 2 verdiepingen heeft.

3. Teken een deur en 3 ramen.

4. Zorg dat het huis een plat dak heeft.

5. Teken het huis volledig in het grijze vlak.

Een werkwijze geeft trapsgewijs weer wat je moet doen.  Zorg dat je geen stappen overslaat.

Lees de werkwijze eerst volledig voor je aan de slag gaat.

TIP: Vink af wat je reeds gedaan hebt!

LWB p. 12

Stap 5: Hoe doe je een goede waarneming?

Beluister het luister- en filmfragment en beantwoord de vragen.

Wat ziet de kleuter?

Wat ziet de kleuter?

Wat ziet jij als je naar het midden van de cartoon kijkt?

Wat zie jij als je naar het midden van de cartoon kijkt?

Objectief waarnemen doe je enkel met je zintuigen, zonder er een betekenis of mening aan te geven.

Wie doet dus de beste waarneming?

1. Ik
2. De kleuter
3. Mijn klasgenoten

Bekijk de cartoon en los de vragen op p. 13 op.

Bekijk de afbeelding met thermometer A en B (klik om in te zoomen).

Wat is waar?

1. A is het nauwkeurigst, A heeft het grootste meetbereik
2. A is het nauwkeurigst, B heeft het grootste meetbereik
3. B is het nauwkeurigst, A heeft het grootste meetbereik
4. B is het nauwkeurigst, B heeft het grootste meetbereik

De gemeten tijd bedraagt 5 seconden. Hoe noteer je dit wetenschappelijk correct?

LWB p. 14

Stap 6: Hoe formuleer je een goed besluit?

Wat zal er gebeuren met een gummibeertje dat een dag in het water ligt?
Nummer de besluiten in je boek chronologisch en typ het cijfer met het best passende besluit hieronder.

Een besluit geeft een duidelijk antwoord op de onderzoeksvraag.

OV: 'Wat zal er gebeuren met een gummibeertje dat een dag in het water ligt?'

Besluit 1: Het gummibeertje bevat suiker, zetmeel en gelatine.  De gelatine kan goed water opnemen.

Besluit 2: Als een gummibeertje een dag in het water ligt, wordt het groter.

Welk besluit is een duidelijk antwoord op de onderzoeksvraag?

LWB p. 15

Stap 7: Hoe reflecteer je op een onderzoek?

Kruis aan waarop je moet letten tijdens een goed wetenschappelijk onderzoek.  Wat doe de weglopende persoon hier verkeerd?

Wat doe de weglopende persoon hier verkeerd?

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Stap 6

Stap 7

Waarneming formuleren

onderzoeksvraag opstellen

Lijst met benodigdheden opstellen + benodigheden verzamelen

Werkwijze uitvoeren

Hypothese opstellen

Besluit formuleren

Onderzoek reflecteren

Oefeningen

• Oef. 10 p. 16
  
• Oef. 11 p. 16
• Oef. 12 p. 16

-----------------------------------

• Oef. 1 p. 30
  
• Oef. 2 p. 30
• Oef. 3 p. 30
• Oef. 4 p. 30
• Scoodle: zie p. 32