Grieken en Romeinen (Havo paragraaf 2.2 en vmbo paragraaf 2.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

lesprogramma

1: vmbo: lezen blz. 83 en 84

maken opdracht 1 tot en met 4

1: havo: luistert en doet mee met lessonup.

Daarna:

2: vmbo luistert en doet mee met lessonup

2 havo: lezen blz 65, 66 en 67

maken opdracht 1 tot en met 5

§2.2 Politiek in Athene

Je kunt uitleggen:
- Op welke vier manieren een stadstaat bestuurd kan worden
- Hoe de Atheense democratie werkt en hoe deze verschilt met de Nederlandse democratie
- Hoe de democratie in de Griekse stadstaten verdwijnt

Leerdoelen

Wat gaan we doen?

Opdrachten bespreken

Uitleg volgen klassikaal via Lesson UP

Les afsluiten

Filmpje

Griekse besuursvormen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Op welke vier manieren een stadstaat bestuurd kan worden

- Hoe de Atheense democratie werkt en hoe deze verschilt met de Nederlandse democratie

- Hoe de democratie in de Griekse stadstaten verdwijnt

Wat noemen we de manier waarop een land of stad besluiten neemt?

1. Polis
2. Politiek
3. Poleis
4. Politie

Monarchie

Aan het begin waren de meeste poleis een monarchie

Dit betekent dat een koning alle macht heeft

Zijn macht wordt geërfd door zijn kinderen

Vaak krijgt de koning hulp van een raad van ouderlingen

Aristocratie

Na een tijd willen de rijke burgers ook wat te zeggen hebben

Zij hebben de wapens en zetten de koning aan de kant

Deze aristoi nemen dan met elkaar de beslissingen

Ook zij krijgen nog advies van een raad van ouderlingen

Tirannie

Soms lukt het een aristocraat om alle macht te krijgen

Vaak lukt dit met geweld

Hij wordt dan een tiran met alle macht voor zichzelf

Leg uit wat het verschil is tussen een tiran en een koning

In een woonwijk moet de snelheidslimiet omhoog naar 50 km/u

Eens

Oneens

Vliegen moet duurder worden. Dan wordt er minder gevlogen en dat is beter voor het milieu

Eens

Oneens

Kinderen hoeven maar 4 dagen in de week naar school

Eens

Oneens

Democratie

De gewone burgers van Athene moeten ook het leger in

Daarom willen zij meebeslissen over de polis

Iedere mannelijke burger van 18+ krijgt daarom stemrecht

Athene wordt zo een democratie

Democratie

Demos (δῆμος) = volk

Kratein (κρατεῖν) = heersen

Democratie = het volk heerst

De Atheense democratie

Wie besluit over oorlog en vrede?

1. 10 generaals
2. Rechters
3. Raad van 500
4. Volksvergadering

Hoeveel mensen hebben de dagelijkse leiding?

1. 10
2. 50
3. 500
4. 6000

Wie bereiden de wetten voor?

1. Rechters
2. Volksvergadering
3. Raad van 500
4. Dagelijkse leiding

Wie keuren wetten goed of af?

1. Rechters
2. Volksvergadering
3. Raad van 500
4. Dagelijkse leiding

Hoe lang hebben de generaals de macht over het leger?

1. 1 maand
2. Een half jaar
3. 1 jaar
4. 5 jaar

Hoe verschilt de Atheense democratie met de Nederlandse?

Atheense democratie

Nederlandse democratie

Politici hebben de politiek als beroep

De burgers mogen zelf over wetten stemmen

Vrouwen mogen niet meedoen in de politiek

Politici hebben naast politiek nog een ander beroep

Vrouwen mogen wel meedoen in de politiek

Iedere 4 jaar komt een nieuwe regering

Iedere maand komt een nieuwe regering

De burgers kiezen wie over de wetten stemmen

Het Romeinse Rijk

1. Van stadstaat tot wereldrijk

Feniks, Geschiedenis Werkplaats, Memo, Saga

Wat weet jij eigenlijk
van de Romeinen?

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen op welke manier het Romeinse Rijk zich ontwikkelde van stadstaat tot enorm wereldrijk, en hoe dit rijk door de eeuwen heen werd bestuurd.

Koninkrijk?

De stadstaat Rome is ooit een koninkrijk geweest, hoewel daar erg weinig over bekend is.

En of het verhaal van Romulus en Remus waar is....?

Romulus en Remus zijn in de Romeinse mythologie de tweelingzonen van Mars en Rhea Silvia en stichters van Rome. De stichting wordt in de legende gedateerd op 21 april 753 v.Chr.

Rome: ontstaan rond 750 V.C

• klein dorp aan de rivier de Tiber, en vlak bij zee.
  
• inwoners waren boer en handelaar.
  
• Door de handel werd Rome steeds rijker, en machtiger....  

Door de rijkdom kon Rome een sterk leger vormen en zo veroverden ze langzaam het gebied dat we nu als Italië kennen.

Romeinse expansie

De oorrlogen leverden de Romeinen veel macht en rijkdom op.

Landbouwgrond, grondstoffen, nieuwe handelsroutes.

Rome werd groter en machtiger.

kwam in conflict met een ander rijk in Noord-Afrika. Carthago.

tussen 264 en 146 v.C vocht Rome drie grote oorlogen met Carthago uit.

Romeinen wonnen en vernietgden de stad Carhago.

De Romeinse Republiek

• De naam republiek komt van: res publica. Dat betekent: publieke zaak, in het Latijn.

• Op papier is de republiek een democratie...

• ...maar in de praktijk is een kleine groep mensen aan de macht. Dit heet: aristocratie

De Romeinse Republiek (2)

• De republiek wordt bestuurd door de senaat ('raad van ouderen'). Dit waren rijke Romeinen.

• Het volk kiest elk jaar 2 leiders: consuls
  

• Zij voerden de besluiten van de senaat uit

Het Romeinse Rijk groeit!

• Wat begon als een kleine stad groeit in een paar eeuwen uit tot een enorm rijk.
• Legeraanvoerders, zoals Julius Caesar, veroveren grote delen van Europa.

• Op deze kaart zie je de veroveringen tussen 500 v. Chr. tot ongeveer 40 v. Chr.
  

Burgeroorlogen

133 v. Chr. tot 44 v. Chr.

• Heersen over dit machtige rijk, dat wil iedereen wel!
• Tussen de machtigste Romeinse mannen ontstaat een aantal ruzies die uitlopen in burgeroorlogen

Julius Caesar wordt vermoord

44 v. Chr.

• Julius Caesar wordt steeds machtiger. Tegenstanders denken dat Caesar zelfs koning wil worden: ze moeten hem tegenhouden!
• Op de idus (15e dag) van maart wordt hij in de Senaat door andere senatoren vermoord.

www.npostart.nl