Canon van Nederland

• geschiedenis (pabo)
• HBO
• Studiejaar 2

Trajectbijeenkomst wereldklas 21 november 2022

Sleep de canonvensters naar het juiste tijdvak rechts van de tijdbalk

vrouwen in de canon

vrouwen in canon: Trijntje, Maria van Bourgondië, Sara Burgerhart, Aletta Jacobs, Anne Frank, Marga Klompé, Annie M.G. Schmidt, (Het Oranjegevoel: vrouwenelftal op foto)

'diversiteit' in de canon

diversiteit in canon: Slavernij, Max Havelaar, Anton de Kom, Indonesië, De gastarbeiders, Het Caribisch gebied

boekje (met verantwoording) en de poster 

LET OP: poster niet gebruiken als tijdbalk; is niet op schaal; laat enkel chronologische volgorde zien. 

De canonvensters zijn eenvoudig te koppelen aan de 10 tijdvakken en de kenmerkende aspecten die bij de tijdvakken horen. 

10 tijdvakken, 49 kenmerkende aspecten én de 50 vensters helpen bij  het overzicht en inzicht verkrijgen over/in de geschiedenis van Nederland.

Canon van Nederland

• canon = 'richtlijn' of 'maatstaf' 
• 50 belangrijke personen, voorwerpen en gebeurtenissen 
• die we als samenleving belangrijk genoeg vinden om aan nieuwe generaties en nieuwe inwoners mee te geven. 
• het verhaal van de historische en culturele ontwikkeling van Nederland 


• Tussen 2005 en 2007 op verzoek van de regering samengesteld
• in de eerste plaats bedoeld voor het onderwijs
• In 2019-2020 is de Canon vernieuwd

Wat is de canon eigenlijk precies?

In 2006 gaf de regering de opdracht tot het opstellen van 'De canon van Nederland'. Waarom? Met welk doel?

Waar was de Canon een oplossing voor?

Waarom kwam er een canon? Hier eerst de studenten zelf over laten nadenken. Wat denken zij dat aanleiding voor ontwerpen van een canon zou zijn geweest.

Opvijzelen van kennisniveau

• Bij veel (jonge!) Nederlanders gebrekkige kennis van geschiedenis van het eigen land en onze culturele identiteit;
  
• Canon om grip te krijgen op historische chronologie; ('thuis raken' in de tijd)
  
• Verbanden tussen de dingen en het overzicht gemakkelijker zien;

• Zinvol om kennisinhouden voor het onderwijs precies te omschrijven;
  
• Kennis doet ertoe!

Als integratiemiddel

• Ook kinderen met migratieachtergrond Nederlandse geschiedenis en cultuur meegeven;
  
• Geeft nieuwkomers besef van (en daarmee: gevoel voor) het land waarin zij leven;
• Canon als bindmiddel en brug tussen nieuwkomers en autochtone Nederlanders;
• 'Inburgeren' vraagt altijd kennis van historie en cultuur van een land.
  

Stimulans goed burgerschap

• Kennis en begrip van hoe Nederland zich heeft ontwikkeld, verschaft de samenleving een referentiekader dat rendeert bij onderling verkeer en bij het als Nederlander opereren in de wereld;
• Canon als collectief geheugen / als bagage waaruit iedereen kan putten;

• Uit onderzoek blijkt dat mensen met meer historisch besef minder vatbaar zijn voor geloof in overspannen utopieën en complotten;

•  Canon helpt bij goed 'samen leven'.

Maar ook valkuilen & kritiek

• Wie maakt de keuzes? Hoe ideologisch ingegeven zijn die?  Welke versie van de geschiedenis ga je vertellen?;
• Canon zou overdreven vaderlandsliefde (patriotisme) voeden;
• Mogelijkheid tot misbruiken van canon door ... ;
• Gevaar van staatspedagogiek: druist in tegen vrijheid van onderwijs;
• Overladenheid onderwijs, nog meer leerstof;
• Canon is slechts selectie; gevaar voor versimpeling verleden. 

Principes achter canon

• = inspirerend fundament: beeldend, open en uitnodigend;
• = behapbaar: 'Less is more' - beperken tot 'slechts' 50 vensters;
• = een levende canon; eens in de zoveel jaar wordt de canon  herijkt;
• = een inclusieve canon (voor álle Nederlanders!), met focus op basisonderwijs en onderbouw VO;
  


• = ondersteunend: rijke website met schat aan lesondersteunend materiaal voor leerkracht;
• = verbindend: niet beschouwen als apart vakgebied, maar integreren in alle vakken.

Uit adviesrapport van de canoncommissie:

'Op PABO's en lerarenopleidingen is het aandeel vakinhoud inmiddels teruggebracht tot 1/8e van het programma. Dat betekent op een PABO-curriculum van vier jaar nog slechts 26 klokuren geschiedenis, en evenzoveel voor bijvoorbeeld aardrijkskunde.

De vraag die we in ons canonrapport stellen, liegt er niet om: als de school de enige plaats is waar de canon gegarandeerd kan worden aangeboden, zijn dan alle leraren op die school wel voldoende toegerust om het onderwijs in de historische en culturele canon te verzorgen? Dat Nederlandse kinderen te weinig weten van (cultuur)geschiedenis, komt ook omdat hun docenten het vaak niet meer goed weten. Lesboeken zijn evenveel dikker geworden als hun eigen kennis dunner. En ze hebben er vaak moeite mee om af te wijken van de ganzenpas over het aangeharkte pad.'

Studenten dit fragment laten lezen. Vragen naar hoe zij over deze constatering kijken. Hoe zien zij hun eigen kennisniveau? Rol van leerkracht t.a.v. canon? 

Jouw mening over citaat?
Deel je zelfde conclusie of ben je het oneens met de commissie? Leg uit waarom.

Tot slot dit filmpje vertonen. 

Inspirerend!