H3: tekstverbanden en signaalwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2,3

Telefoon in de bak, pak je spullen en begin met lezen♥.

Welkom klas 2!

Voorbeeldvraag

Het is erg leuk om op Mariënburg naar school te gaan. Ze hebben namelijk leuke docenten en de conciërges zijn erg aardig. Ook hebben ze goede sportfaciliteiten. Bovendien zijn de lesroosters goed waardoor je nooit laat vrij bent.

Welk tekstverband zie je het meest? Welke signaalwoorden?

Voorbeeldvraag

Het is erg leuk om op Mariënburg naar school te gaan. Ze hebben namelijk leuke docenten en de conciërges zijn erg aardig. Ook hebben ze goede sportfaciliteiten. Bovendien zijn de lesroosters goed waardoor je nooit laat vrij bent.

Hier wordt duidelijk een OPSOMMING gegeven. Redenen waarom het zo leuk is.

Leerdoelen h123

1. Onderscheid maken tussen hoofd- en bijzaken. 

2. Kernzinnen herkennen.

3. Concluderende, redengevende, oorzakelijke, doel-middel, vergelijkende en samenvattende verbanden in een tekst herkennen + die van klas 1.

Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaken: de belangrijkste informatie in een tekst.

Bijzaken: minder belangrijke zaken in de tekst.

Hoofdzaken vind je in de inleiding en het slot.

Kernzinnen

• 1. De kernzin staat meestal in de eerste of laatste zin van de alinea.
• 2. De zinnen ervoor of erachter zijn vaak een uitleg/toelichting.
• 3. Soms is de kernzin de tweede zin. De eerste geeft dan een verband aan met vorige alinea's. 
• 4. Geen kernzin? Dan zelf de hoofdzaak bepalen van de alinea.

Wat is hier de kernzin?

De Netflix-serie Squid Game is op dit moment hartstikke populair. Miljoenen mensen van over de hele wereld kijken ernaar, waaronder ook veel jonge kinderen. Deskundigen maken zich daar zorgen over. In de serie gebeuren namelijk hele gewelddadige dingen. Volgens hen is het dan ook niet goed om Squid Game als kind te zien. Daarom heeft stichting Kijkwijzer bepaald dat je 16 jaar of ouder moet zijn om de serie Squid Game te kijken. 

Bron: www.jeugdjournaal.nl, 2021

Wat is hier de kernzin?

De Netflix-serie Squid Game is op dit moment hartstikke populair. Miljoenen mensen van over de hele wereld kijken ernaar, waaronder ook veel jonge kinderen. Deskundigen maken zich daar zorgen over. In de serie gebeuren namelijk hele gewelddadige dingen. Volgens hen is het dan ook niet goed om Squid Game als kind te zien. Daarom heeft stichting Kijkwijzer bepaald dat je 16 jaar of ouder moet zijn om de serie Squid Game te kijken. 

Bron: www.jeugdjournaal.nl, 2021

Wat is hier de kernzin?

“De opwarming van de aarde heeft ten eerste een slechte invloed op de natuur. Dier- en plantensoorten sterven bijvoorbeeld uit. Bovendien is het ook slecht voor de gezondheid van de mens, nu de lucht steeds smeriger wordt. Daarom vind ik dat de overheid snel actie moet ondernemen.”. 

Wat is hier de kernzin?

“De opwarming van de aarde heeft ten eerste een slechte invloed op de natuur. Dier- en plantensoorten sterven bijvoorbeeld uit. Bovendien is het ook slecht voor de gezondheid van de mens, nu de lucht steeds smeriger wordt. Daarom vind ik dat de overheid snel actie moet ondernemen.”. 

Kernzin:

De overheid moet actie ondernemen [tegen de opwarming van de aarde].

Tekstverbanden en signaalwoorden

In een tekst hangen woorden, zinnen en alinea's samen. 

Deze samenhang noem je het tekstverband.

De signaalwoorden geven het verband aan.

Vorig jaar in klas 1 heb je er vier geleerd.

Welke signaalwoorden zie je per zin?

• 1. Chronologisch verband (tijdsvolgorde)
• Eerst maak ik huiswerk en daarna ga ik gamen.
• 2. Opsommend verband (dingen achter elkaar noemen)
• Ten eerste ben je te laat en ten tweede heb je je werk niet af.
• 3. Tegenstellend verband (tegengestelde dingen noemen)
• Vandaag heb ik veel hoofdpijn, maar ik ga wel naar school.
• 4. Toelichtend verband (extra info geven/voorbeelden)
• Je kunt uit verschillende vakken kiezen, zoals: wiskunde, Frans, Duits of NaSk.

5. Conclusie

Concluderend verband: conclusie trekken.

Signaalwoorden: dus, daarom, kortom

Ik moet nog veel leren voor de toets en daarna ga ik naar mijn voetbaltraining. Kortom: ik heb het te druk om af te spreken.

6. Reden

Redengevend verband: geeft aan waarom iemand iets vindt.

Signaalwoorden: omdat, daarom, dus, want

Vorig jaar ben ik niet op vakantie gegaan, omdat het reisadvies negatief was.

Op de dag van mijn verjaardag was ik ziek, dus ontving ik geen bezoek.

7. Oorzakelijk 

Oorzakelijk verband: toont waardoor iets gebeurt buiten iemands wil.

Signaalwoorden: doordat, daardoor, als gevolg van

De grond is erg droog door de hitte. Daardoor groeien de planten slecht.

8. doel-middel verband

Doel-middel verband: toont welk middel je gebruikt voor een doel

Signaalwoorden: zodat, om te, door middel van

Om goed te kunnen slapen is het belangrijk om een uur van tevoren je telefoon weg te leggen.

9. vergelijkend verband

Vergelijkend verband: toont verschil of overeenkomst

Signaalwoorden: net als, evenals, zoals ook

Vergeleken met de vorige les gaat het nu heel goed in de klas. 

10. samenvattend verband 

Samenvattend: toont verkorte weergave van informatie

Signaalwoorden: kortom, samengevat, al met al

Al met al lijkt me dit geen goed idee.