jazz

• Muziek
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

jazz

Ontstaan

Jazz ontstond in New Orleans in de jaren 30. Het waren vooral de Afro-Amerikanen die jazz maakten. Jazz ontstond uit een combinatie van meerdere muziekstijlen die al bestonden; de ragtime uit de cafés, blues en gospels uit de kerk . 

Blues

Blues wordt met name gemaakt/gezongen door de Afro-Amerikanen. Het komt voort uit de liederen die de slaven zongen op de plantages. De slaven bezongen hun extreem slechte omstandigheden om door de dag heen te komen. 

In de 20e eeuw is er geen slavernij meer, maar hun leven is nog steeds ellendig en dat bezingen ze. Hierna volgt een fragment. 

Blues kenmerken 1/2

• Inhoud: neerslachtige karakter → afspiegeling van toenmalige zorgelijke situatie van dagelijks leven → na afschaffing van slavernij is hij vrij, maar heeft geen rechten
  
• Slepend tempo → langzame swing-beweging (subtiel uit de maat, spannende timing) met uitroepen (‘call and response’)
  

Blues kenmerken 2/2

Uitvoering:

• ‘Blue notes’ → noten die in combinatie met de begeleidingsakkoorden een spanning oproepen
• ‘Dirty intonation’ → rauw, schrapend stemgeluid
• ‘Glissando’ → glijdende uithalen
• Waarom worden deze wijzen van uitvoeren gehanteerd?

Call and Response

0

St. Louis Blues

01:00

BENOEM 3 MUZIKALE KENMERKEN VAN BLUES IN DIT FRAGMENT

Ragtime 

Ragtime is een muziekvorm waar in de Afro-Amerikaanse muziek en de Europese klassiek samenkomen. Ragtime is oorspronkelijk gemaakt voor piano. De kern van het genre is “Hit the note twice”. De baspartij (op piano dus) wordt heel strak gespeeld, terwijl de hoofdmelodie daar juist ritmisch tegenin gaat. In elk geval klinkt het een beetje alsof er niet in de maat gespeeld wordt. Een voorbeeld maakt het duidelijker!

0

Ragtime: kenmerken

• De eerste vorm van vermenging →  eerste genoteerde zwarte muziek
• Marsachtige pianomuziek met een swingende melodie 
  
• Vaak gespeeld in “honky tonks”
  
• Kenmerken:
  
• Strakke baspartij, melodie gaat hier tegenin
  
• ‘Ragged time’ → gescheurde maat (klinkt als: melodie loopt voor begeleiding uit of er juist achteraan)
  
• Improvisatie
  

Jazz

Muzikanten mixen al de invloeden tot de jazz, een nieuw soort dansmuziek. Het allerbelangrijkste voor de jazz is de improvisatie. Veel gebruikte instrumenten zijn blazers, slagwerk en zang. Later komen daar gitaren en een piano bij. 

JAZZ STIJLEN - OUDE STIJL - 1910 - 1940

NEW ORLEANS JAZZ

 CHICAGO JAZZ

 BOOGIE WOOGIE

  SWING JAZZ

JAZZ - NIEUWE STIJL - VANAF 1940

BEBOB

COOL JAZZ

FREE JAZZ

FUSION JAZZ

Jazz

Afrikaanse en westerse invloeden vermengen:

• Afrikaans: ingewikkelde ritmes, improvisatie, responsoriaal
  
• Europees: harmonie, melodie, vaste structuur, intrumentarium
  

Europese invloed komt door:

• Franse harmoniekapellen (“fanfare”) → de koperblazers.
  
• Bestuderen van: marsmuziek, musicalwijsjes, opera, klassieke muziek
  

Kenmerken van jazz:

• Improvisatie, vaak in de vorm van call and response
  
• Swing (gebruik van de syncoop → verlegging van accenten in muziek + tussen de tellen in!)
  
• Emotie
  
• Ingewikkelde ritmische structuren
  
• 
  

Bekende voorbeelden:

New Orleans Rhythm Kings

George Lewis New Orleans Jazz Band

0

0

jazz 

Jazz muzikanten maken veelvuldig gebruik van call and response. Een geïmproviseerd muzikaal gesprek met een vraag-antwoord structuur, kijk maar

00:30

Wat is een ander woord voor 'jazzorkest'?

1. fanfare
2. jazzcombo
3. big band
4. symfonierokest

Porgy & Bess

George Gershwin

1935

George Gershwin:

Wie is Gershwin? 

Joods-Russische componist

Studeerde piano

Populaire melodieën, films en Broadway-producties

Porgy & Bess 

Libretto: roman van DuBose Heyward

De eerste uitvoering geen succes 

Bijzonder omdat:

Door donkere  acteurs en actrices

Onderwerp: het gewone leven in een zwarte wijk

Een verhaal van liefde, passie, moord, doodslag, eenzaamheid en wanhoop

Muzikale kenmerken Porgy & Bess:

Doel: klassieke symfonische muziek en Amerikaanse jazz mixen

Een enorme bezetting nodig om het goed uit te kunnen voeren

Afrikaanse invloed: 

• Andere dans
  
• Bluesachtige karakter
  
• Swing
  

Europese invloed:

• Veel blazers
  
• De vorm (opera)
  
• Symfonieorkest
  
• Klassiek geschoolde zang
  

Porgy & Bess, Summertime

0

01:00

WAAROM IS DIT EEN TYPISCH VOORBEELD VAN EEN JAZZNUMMER?