4.5 Energie en reactiesnelheid

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

4.5 Energie en reactiesnelheid

Endotherm:

Exotherm:

• Constant energie nodig

• Er komt meer energie vrij dan er nodig is

Energiediagram: weergave van energie-flow tijdens chemische reactie

activeringsenergie: energie die nodig is om de reactie te starten, om de geactiveerde toestand te bereiken.

De reactie-energie is het verschil in energie tussen begin- en eindstoffen.

exotherm of endotherm?

EXOTHERM. de producten hebben minder energie dan de beginstoffen, er is dus energie vrijgekomen.

• reactie-energie is negatief: er is energie vrijgekomen 

exotherm of endotherm?

ENDOTHERM. de producten hebben meer energie dan de beginstoffen, er is dus energie in gestopt (nodig geweest).

• reactie-energie is positief: er is energie nodig geweest 

Aantekening

Aan de slag met rest opdrachten 4.3 (24 t/m 32, 29 niet) + 4.5: 43, 46, 53

Een katalysator toevoegen aan de reactie

Wat doet een katalysator ook alweer?

Een katalysator versnelt de reactie, zonder daarbij te worden verbruikt.

De katalysator zorgt ervoor dat de activeringsenergie verlaagd wordt, dus dat de geactiveerde toestand eerder gehaald word en dus dat de reactie sneller is.

4.5 deel 2

Ook katalysatoren in ons lichaam. Weten jullie welke stoffen dit zijn?

Enzymen

Enzymen zijn biokatalysatoren, deze versnellen chemische reacties in ons lichaam 

voorbeelden

- amylase: in mond, helpt zetmeel om te zetten in suiker

- pepsine: in maag, helpt afbraak van eiwitten tot aminozuren

Andere factoren om reactie te versnellen

• temperatuur
• concentratie
• verdelingsgraad

• Te verklaren met botsende deeltjesmodel 

Botsende deeltjesmodel

Moleculen botsen constant, maar wanneer dit met een bepaalde snelheid en energie gebeurt, is dit een EFFECTIEVE BOTSING

Een effectieve botsing zorgt voor een reactie, of een snellere reactie

Verdelingsgraad

Grotere oppervlakte > meer kans op botsingen >

snellere reactie

Concentratie

Hogere concentratie > meer

stof in zelfde volume > meer

botsingen > snellere reactie

Temperatuur

Hogere temperatuur > meer beweging van moleculen > meer botsingen > snellere reactie

Hoort dit energiediagram
bij een exotherme of
endotherme reactie?

1. exotherm
2. endotherm

Wat is de activeringsenergie?

1. energie die constant nodig is
2. energie om de reactie te laten starten
3. energie om de geactiveerde toestand te halen
4. hetzelfde als de geactiveerde toestand

Wat is de reactie-energie?

1. energieverschil tussen begin- en eindstoffen
2. totale energie van de reactie
3. energie om de reactie te laten eindigen
4. energie om de geactiveerde toestand te halen

Is de reactie-energie bij een
exotherme reactie positief
of negatief?

1. positief
2. negatief

Wat is een effectieve botsing?

1. Een botsing van deeltjes waarbij geen reactie plaats vindt.
2. Elke botsing van deeltjes.
3. Een botsing van deeltjes die een reactie laat plaatsvinden.

Aan welke voorwaarden moeten deeltjes voldoen voor een effectieve botsing?

1. Ze moeten op de juiste plaats botsen
2. Ze moeten met voldoende snelheid botsen bij de juiste temperatuur.
3. Ze moeten op kamertemperatuur botsen op de juiste plaats
4. Ze moeten met voldoende snelheid op de juiste plaats botsen

Welk van de methoden om reactiesnelheid te beïnvloeden kan niet worden verklaard met het botsende deeltjes model?

1. Verdelingsgraad
2. Concentratie
3. Temperatuur
4. Katalysator

De reactiesnelheid is hoger bij

1. Hoge temperatuur
2. Lage temperatuur

Welke manier om een reactie te versnellen kun je slechts bij een specifieke reactie toepassen?

1. een katalysator
2. de verdelingsgraad
3. de temperatuur
4. de concentratie

De reactiesnelheid is lager bij

1. een grotere verdelingsgraad
2. een kleinere verdelingsgraad
3. de verdelingsgraad is niet van invloed