[4H] SI III - De koning & Coalitie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Staatsinrichting van Nederland III

De koning & coalities

Lesdoelen

Je kunt:

- aangeven hoe de macht van de koning door de ministeriële verantwoordelijkheid is ingeperkt;

- uitleggen wat een kabinetsformatie is;

- uitleggen waarom er in Nederland altijd coalitieregeringen zijn;

- uitleggen waarom vertrouwen belangrijk is tussen het kabinet en de Tweede Kamer;

- uitleggen of een regeerakkoord past bij het idee van dualisme.

Wie is deze minister?

1. Wobke Hoekstra
2. Rob Jetten
3. Hugo de Jonge
4. Ernst Kuipers

Wie is deze minister?

1. Wobke Hoekstra
2. Rob Jetten
3. Hugo de Jonge
4. Dennis Wiersma

Wie is deze minister?

1. Kajsa Ollongren
2. Micky Adriaansens
3. Sigrid Kaag
4. Carola Schouten

Welke macht heeft de regering in Nederland?

1. De uitvoerende macht
2. De wetgevende macht
3. De rechterlijke macht
4. Al deze machten

De regering

De regering bestaat uit de koning & ministers.

De macht en invloed van de koning

De koning is lid van de regering (NIET van het kabinet), maar hij heeft nauwelijks macht. 

Hoeveel invloed de koning heeft, is onduidelijk. Dat hangt af van de minister-president. Dat noemen we het geheim van paleis Noordeinde.

De macht en invloed van de koning

De macht van de koning wordt ingeperkt door artikel 42 in de Nederlandse Grondwet. Hierin staat:

'De koning(in) is onschendbaar; de minister zijn verantwoordelijk.'

De macht en invloed van de koning

Dat betekent dat de minister(-president) 

verantwoordelijk is voor alles wat de koning 

doet. Toen Willem Alexander tijdens de 

Coronalockdown naar Griekenland op

vakantie ging, moest Rutte daarvoor 

verantwoording afleggen.

Coalitieregering

Hoeveel zetels heb je nodig in de Tweede Kamer om te met een meerderheidskabinet te regeren?

1. 51 zetels
2. 76 zetels
3. 101 zetels
4. 150 zetels

Verkiezingen en formatie

Welke partijen vormen samen het kabinet Rutte IV?

Welke partijen zijn op dit moment aan het onderhandelen voor een (eventuele) kabinetsformatie?

Vertrouwen

Bij vertrouwen hoort ook dat het kabinet de Tweede Kamer goed informeert over wat ze doet. Als de Kamer daarom vraagt, dan MOET een minister alle informatie over een onderwerp doorgeven. Als de Tweede Kamer een minister niet meer vertrouwt, dan kan ze een motie van wantrouwen aannemen.

Vertrouwen

Een coalitie is nodig, omdat een kabinet op genoeg steun in de Tweede Kamer moet kunnen rekenen. De Tweede Kamer moet vertrouwen aan het kabinet geven.

Hoe laat de Tweede Kamer zien dat ze vertrouwen hebben in het kabinet?

1. Dat hoeft de Tweede Kamer niet te laten weten
2. De voorzitter van de Kamer laat weten dat er vertrouwen is
3. Alle fractievoorzitters spreken hun vertrouwen uit
4. Als minstens 76 Kamerleden het kabinet steunen

Bedenk hoe je ervoor kunt zorgen dat coalitiepartijen vier jaar lang samenwerken.

Regeerakkoord

Tijdens de formatie sluiten de coalitiepartijen een regeerakkoord. Hierin staat precies opgeschreven welke plannen het kabinet tijdens zijn regeerperiode gaat uitvoeren. 

Voordeel regeerakkoord

Het voordeel van een regeerakkoord is dat het kabinet zeker weet dat ze voor alle plannen de steun krijgt van de meerderheid in de Tweede Kamer.

Bedenk twee nadelen van een regeerakkoord.
Denk aan compromis en flexibiliteit.

Past een regeerakkoord volgens jou bij het dualisme? Leg je antwoord uit.

Lesdoelen

Je kunt:

- aangeven hoe de macht van de koning door de ministeriële verantwoordelijkheid is ingeperkt;

- uitleggen wat een kabinetsformatie is;

- uitleggen waarom er in Nederland altijd coalitieregeringen zijn;

- uitleggen waarom vertrouwen belangrijk is tussen het kabinet en de Tweede Kamer;

- uitleggen of een regeerakkoord past bij het idee van dualisme.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.