Diabetes type 2, hormoon stelsel

• Q&A
• MBO
• Studiejaar 1

Hormonen?

• elk hormoon heeft alleen effect op cellen die specifiek voor dat hormoon gevoelig zijn: doelwitcellen
  
• wanneer dit een orgaan betreft is dat dus een doelwitorgaan
  
• het hormoon heeft een sturend effect op de stofwisseling van deze cellen/organen
  
• hormonen werken via het bloed dat betekent dat er sprake is van interne secretie, soms extern zoals zweet en traanvocht
  
• meeste hormonen zijn eiwithormonen. Er zijn ook hormonen die uit vetachtige stoffen bestaan: steroïdhormonen
  
• in de lever vindt continue afbraak van hormonen plaats, los van regelkring
  
• productie van hormonen via regelkring: hormoonspiegel 

Waar?

• hypofyse: ADH, oxytocine, TSH, FSH, LH, ACTH, prolactine, MSH
• epifyse: melatonine
• schildklier: T4, T3, calcitonine
• bijschildklier: PTH
• eilandjes van Langerhans: insuline, glucagon, somatostatine
• nieren: renine
• bijnieren: coticoïden (aldosteron, cortisol) , geslachtshormonen, adrenaline en noradrenaline
• weefselhormomen: epo, gastrine, secretine, histamine, prostaglandines

Regelkring

1. registratie huidige situatie
   
2. vergelijking huidige situatie met gewenst 
3. indien nodig wordt huidige situatie bijgestuurd
   
4. de nieuwe situatie wordt geregistreerd
   
5. de nieuwe situatie wordt indien nodig bijgestuurd
   

Vaak: remmende terugkoppeling = negatieve feedback  

Endocriene weefsels (naar binnen)

1. hormoonklieren als organen: hypofysevoorkwab, schildklier, bijschildklier, bijnierschors
   
2. hormoonklieren ingebed in een orgaan: eilandjes van Langerhans, endocrien weefsel in geslachtsklieren en nieren
   
3. hormoon producerende cellen verspreid over een orgaan: nierweefsel, maagwand, twaalfvingerige darm, gewone cellen met bijv histamine 

Hypofyse = hersenaanhangsel

• staat onder controle van het zenuwstelsel via hypothalamus
  
• centrale klier / master gland 
• hypofyse steel
  
• hypofysevoorkwab = adenohypofyse
  
• hypofyseachterkwab = neurohypofyse
   

Hypofyse achterkwab

• hormonen worden gemaakt door zenuwcellen in de hypothalamus = neurosecretie
  
•  hypofyseachterkwab slaat de hormonen op tot ze aan het bloed afgegeven moeten worden.
  
• ADH & oxytocine 

hypofyse voorkwab

• vooral endocrien weefsel
  
• wordt door de hypothalamus beïnvloed via de circulatie, niet via zenuwweefsel 
• hypothalamus geeft 2 soorten hormonen af aan het bloed voor de hypofyse: releasing en inhibiting hormones
  
• adenohypofyse produceert 7 hormonen in 2 groepen: glandotrope en effecthormonen
   

Diabetes

type 1

type 2

Verschil?

Eilandjes van Langerhans

Pancreas

• Eilandjes van Langerhans bestrijken maar 1% van het klierweefsel
  
• alphacellen produceren glucagon
  
• betacellen produceren insuline
  
• deltacellen produceren somatostatine 

• insuline: bevorderd omzetting naar glycogeen in de spieren en lever en stimuleert de lichaamscellen om glucose op te nemen
  
• glucagon: stimuleert de omzetting van glycogeen naar glucose
  
• insuline en glucagon zijn antagonisten
  
• somatostatine: zorgt voor homeostase door zowel aanmaak van insuline als van glucagon te kunnen remmen 

Probleem bij diabetes type 2?

Wat kun je doen als verpleegkundige?

Leg uit

• dieet
• bewegen
• roken, alcohol, drugs 

Wat zijn behandel mogelijkheden?

Leg uit

• afvallen
• orale medicatie
• sub cutane medicatie

Regelkring Diabetes