Cette leçon contient 23 diapositives, avec diapositives de texte et 2 vidéos.
La durée de la leçon est: 60 min
Éléments de cette leçon
bestuur in de Republiek:
regenten in de Gewestelijke Staten
gewesten soeverein:
wetgeving/belastingen/rechtspraak
defensie en buitenlandse zaken in:
Staten-Generaal, belangrijk:
raadspensionaris van (gewest) Holland
daarnaast: stadhouder >
aanvoerder Staatse leger
Slide 1 - Diapositive
Staten-Generaal
Ridderzaal in Den Haag
macht vergrootte door:
bestuur generaliteitslanden en
bemoeienis internationale handel in:
VOC (1602) Van Oldenbarnevelt
Slide 2 - Diapositive
problemen bestuur Republiek werkten soms door in economie:
Tussen raadspensionaris en stadhouder vaak machtsstrijd:
Raadspensionaris behartigde de belangen van de rijke burgers/handelaren/kooplieden >
internationaal goede contacten
Stadhouder ontleende gezag aan militaire status >
zocht oplossing voor conflicten met buitenland vaak in militair ingrijpen
Slide 3 - Diapositive
stadhouder prins Maurits van Oranje (1576 - 1625)
Johan van Oldenbarnevelt raadspensionaris (1547 - 1619)
Slide 4 - Diapositive
Onthoofding van Johan van Oldenbarnevelt op het Binnenhof
Standbeeld Van Oldenbarnevelt, tegenover het Binnenhof
Slide 5 - Diapositive
0
Slide 6 - Vidéo
Vervolg bestuur, nu in Frankrijk en Engeland
Kenmerkende aspecten in dit hoofdstuk:
1. Het streven van vorsten naar absolute macht
2. De bijzondere plaats in staatkundig opzicht en de bloei in economisch en cultureel opzicht van de Nederlandse Republiek
3. De wetenschappelijke revolutie
Slide 7 - Diapositive
Absolutisme
In de loop van de Middeleeuwen macht vorsten aangetast door:
Stedelijke parlementen en de Staten -Generaal, waarin vertegenwoordigd:
adel / geestelijkheid / stedelijke burgerij
o.a: toestemming nieuwe belastingen
Slide 8 - Diapositive
reactie Franse hof op beperking macht:
1614: Etats Généraux niet meer bijeengeroepen door vorsten (-1789)
ambtenarenapparaat uitbreiden en
rechtstreekse belastingen >
adel buiten spel gezet
vanaf 1661: centralisatie door Lod. XIV
onderdelen:
Slide 9 - Diapositive
1. politiek:
de vorst neem alle beslissingen zelf
door hem aangestelde ambtenaren rapporteren aan hem
vorst bepaalt nieuwe wetten
censuur ingevoerd
rechtvaardiging:
'droit divin'
Slide 10 - Diapositive
2. militair
opbouw van een 'staand' leger
professioneel georganiseerd:
training / uitrusting / salaris
rangen op basis van geschiktheid
bijkomend voordeel:
invloed adel beperkt
Lodewijk wilde uitbreing
Slide 11 - Diapositive
3. Godsdienst
Lodewijk XIV was katholiek >
eiste eenvormigheid >
Edict van Nantes ingetrokken (1685)
hugenoten vervolgd,
velen vluchtten o.a.
naar Nederland
opmerking:
economisch gezien was dit een groot drama voor Lodewijk (kapitaalvlucht)
Slide 12 - Diapositive
4. Economisch:
mercantilisme =
het bevorderen van de eigen handel door:
invoerrechten +
inperken van mogelijkheden om handel te drijven (oa havenverbod)
Doel:
geld voor leger en hofhouding (Versailles)
Slide 13 - Diapositive
Madame de Maintenon
maîtresse van de Zonnekoning
Maria Theresia van Oostenrijk
echtgenote Lodewijk XIV
Slide 14 - Diapositive
Documentaire over
Lodewijk XIV aan het hof van Versailles (14 min)
Slide 15 - Diapositive
0
Slide 16 - Vidéo
Lodewijk XIV
als 'Zonnekoning'
herkomst:
hij speelde de hoofdrol in het 'Ballet van de Nacht' (1653)
7 dagen lang, 3000 toeschouwers
de krachten van het kwaad (>Fronde edelen) legden het af tegen de opkomende zon
Slide 17 - Diapositive
Kroning Lodewijk XIV 1654, Reims
'Ik beloof oprecht aan jhet christelijke volk, en mijn onderdanen, in de naam van Christus, dat mijn regering te allen tijde de ware vrede van Gods kerk zal bewaren'
paars fluwelen schoenen aan
zwaard 'Joyeuse' (Karel de Grote) gekust
'le Sacre', christelijke zalving
Slide 18 - Diapositive
Slide 19 - Diapositive
Slide 20 - Diapositive
geen centralisatie in de Nederlanden
1581: Acte van Verlathinge >
geen koning meer > Republiek
'Zeven Verenigde Provinciën
Oranjes bleven stadhouder,
geen koning
wèl veel invloed in handen van:
Willem III (stadhouder-koning)
1672 - 1702
Slide 21 - Diapositive
geen centralisatie in Engeland, Ierland
en Schotland:
Glorious revolution
Parlement wist macht uit te breiden,
vooral burgerij en lage adel invloedrijk door economische macht
wel strijd met hoge adel/koning >
burgeroorlog (1642-49) > Karel I onthoofd (!!)
Jacobus II (katholiek en absolutistisch) verjaagd door parlement:
met steun van (protestantse) Willem van Oranje III
'Glorious Revolution' (1688): rechten parlement erkend door Willem III
was getrouwd met dochter Jacobus > werd koning van Engeland
Slide 22 - Diapositive
Willem III en Mary Stuart als jong paar
en als koning en koningin van Engeland, Ierland en Schotland