H5.1 Aardolie_H4

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.1 Aardolie

NOVA - Hoofdstuk 5 - 4 Havo

Leerdoelen

• je leert wat het principe is van een gefractioneerde destillatie
• je kunt beschrijven hoe eigenschappen van fracties samenhangen met het niveau in de destillatietoren
• je kunt beschrijven wat een kraakproces is en waarom dit proces wordt toegepast
• je kunt de reactievergelijking geven van een kraakreactie

Destilleren is ......

weet je het nog?

1. een chemische reactie
2. een scheidingsmethode

Destilleren berust op verschil in .....

1. aanhechtingsvermogen
2. oplosbaarheid
3. kookpunt
4. dichtheid

Welke bindingen zullen worden verbroken bij destillatie van moleculaire stoffen?

weet je het nog?

1. atoombinding
2. metaalbinding
3. vanderWaalsbinding
4. ionbinding

Een mengsel van stoffen heeft ...

1. een kookpunt
2. een kooktraject

Gefractioneerde destillatie

• Wat is gefractioneerde destillatie?
• Wat is het verband tussen het kooktraject van een fractie en de hoogte van een schotel in de kolom?
• Kun je dit verband op microniveau verklaren?
• Bekijk het filmpje over de gefractioneerde destillatie van aardolie op de volgende dia.

Gefractioneerde destillatie

• een fractie = een mengsel van stoffen met ongeveer
                               hetzelfde kookpunt
  
  
• hoe hoger in de kolom (hoe lager de temperatuur)
   --> hoe lager het kooktraject van de fractie

NOTEER & LEER

Gefractioneerde destillatie

uitleg op microniveau:

hoe kleiner de moleculen --> hoe zwakker de vdWaalsbinding,

--> hoe lager het kookpunt --> des te  hoger in de kolom

NOTEER & LEER

Een fractie die op een bepaalde hoogte uit de kolom komt, is...

1. een mengsel met een kookpunt
2. een mengsel met een kooktraject
3. een zuivere stof met een kookpunt
4. een zuivere stof met een kookpunt

Wat is juist?

1. Hoe lager de schotel, hoe lager het kookpunt.
2. Hoe hoger de schotel, hoe hoger het kookpunt.
3. Hoe hoger de schotel, hoe hoger het kooktraject.
4. Hoe hoger de schotel, hoe lager het kooktraject.

Hoe lager een fractie uit de destillatietoren komt, des te ...….. is de kleur van de fractie.

1. donkerder
2. lichter

grote moleculen

kleine moleculen

Leg op microniveau uit dat de stoffen die bovenin de kolom verlaten een laag kookpunt hebben

Je hoeft de temperatuur en de plek van elke fractie niet uit je hoofd te leren.

Je moet wel weten waar de temperatuur

     hoog/laag is en de moleculen groot/klein

Kraken

Bekijk het filmpje over kraken van aardolie op de volgende dia.

Kraken

KRAKEN = grote moleculen in kleinere stukken breken

Het kraken van moleculen kost veel energie.

Kraken kan op twee manieren:

1. door te verhitten (zonder zuurstof!) --> thermisch kraken
2. met een katalysator --> katalytisch kraken

Noteer & Leer

Kraken van aardolie is

1. een chemische reactie
2. een scheidingsmethode

Welke type chemische reactie vindt plaats bij kraken?

1. een verbrandingsreactie
2. een vormingsreactie
3. een katalytische reactie
4. een ontledingsreactie

Welke binding wordt verbroken
bij kraken?

1. atoombinding
2. metaalbinding
3. vanderWaalsbinding
4. ionbinding

Reactievergelijking Kraken

Kraken is een ontledingsreactie:

1 beginstof  --> 2 of meer reactieproducten

bijv. C12H26 --> C4H10 + 2 C4H8 

Wat is de belangrijkste reden om koolwaterstoffen te kraken?

1. Lange koolwaterstofketens geven meer uitstoot van koolstofdioxide.
2. De vraag naar kortere koolwaterstofketens is groter.
3. Kortere koolwaterstofketens zijn eenvoudiger te transporteren.
4. Lange koolwaterstofketens zijn moeilijk op te slaan.

Huiswerk

• Bestuderen / goed doorlezen H5.1
  
  
• Bekijk nog een keer de Lesson-Up-les bij H5.1

• Maken + nakijken opgaven 1 + 2 + 3 

Leerdoelencheck

Ik kan...

• uitleggen wat gefractioneerde destillatie is
• uitleggen hoe eigenschappen van fracties samenhangen met het niveau in de destillatietoren
• uitleggen wat kraken is en waarom het wordt toegepast
• kraken weergeven in een reactievergelijking

Ik kan uitleggen wat gefractioneerde destillatie is

0100

ik kan uitleggen welk verband er is tussen het kooktraject, de grootte van de moleculen en de hoogte van de fractie in de kolom

0100

Ik kan uitleggen wat kraken is

0100

Ik kan kraken weergeven in een reactievergelijking

0100

Na deze uitleg ga ik...

de uitleg nog 1 keer horen: ik bekijk de filmpjes in de gedeelde les

de uitleg nog 1 keer doornemen: ik lees het boek en mijn aantekeningen

opdrachten maken om de leerdoelen te herhalen en te controleren of ik het kan

opdrachten doorlezen, ik kan het al en hoef niet te oefenen

ik begin alvast aan nieuwe stof: alkanen en alkenen

vragen stellen aan de docent (op de laatste dia)

Hoe vond je deze les?

😒🙁😐🙂😃

Heb je nog een vraag over deze les, noteer die hier:

Volgende les:

C12H26 --> C4H10 + 2 C4H8 

Bij kraken ontstaan verschillende groepen koolstofverbindingen: alkanen en alkenen.

In de volgende les wordt hier meer over verteld.