4H - 1.3 - Conflictgedrag en leergedrag

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

4H - 1.3 - Conflictgedrag en leergedrag

Casus Wolfskinderen

Wolfskinderen zijn kinderen die om wat voor reden dan ook hun ouders zijn kwijtgeraakt en door wolven zijn meegenomen en opgevoed. In de vorige eeuw onderzochten wetenschappers 31 wolfskinderen. Het bleek dat deze kinderen nooit lachten of huilden en goed in het donker konden zien. Ze liepen op handen en voeten. Ze weigerden kleren te dragen en hielden hun tanden scherp door aan botten te schrapen. Terug in de menselijke samenleving leerden ze niet of heel slecht praten.

A) Wetenschappers denken dat de kinderen in eerste instantie door wolven gevangen zijn als prooi.

Door welke signalen beschouwen wolven de kinderen als soortgenoten?

C) Noteer twee gedragingen die een wolfskind van wolven heeft geleerd.

Casus Wolfskinderen

Wolfskinderen zijn kinderen die om wat voor reden dan ook hun ouders zijn kwijtgeraakt en door wolven zijn meegenomen en opgevoed. In de vorige eeuw onderzochten wetenschappers 31 wolfskinderen. Het bleek dat deze kinderen nooit lachten of huilden en goed in het donker konden zien. Ze liepen op handen en voeten. Ze weigerden kleren te dragen en hielden hun tanden scherp door aan botten te schrapen. Terug in de menselijke samenleving leerden ze niet of heel slecht praten.

1.3 leerdoelen

Ik kan

• de verschillende vormen van conflictgedrag toelichten en herkennen
• de klassieke en operante conditionering herkennen

Conflictgedrag

Motivatie in dier kan groot zijn voor 2 gedragssystemen tegelijk, dan treedt er conflictgedrag op              (systemen strijden beiden om voorrang) 

• Ambivalent gedrag
  
• Omgericht gedrag
  
• Oversprong gedrag
  

Ambivalent gedrag

Dier/ mens laat gedragselementen uit beide gedragssystemen zien.

vluchten                     verdedigen

wegrennen                 blaffen

vluchtroute zoeken     haren overeind

                                   grommen

Bij mensen noemen we ambivalent gedrag ook wel 'twijfelen'. 

Oversprong gedrag

conflict tussen 2 gedragsysstemen leidt ertoe dat dier/ mens gedragselementen laat uit een heel ander (onlogisch) gedragssysteem

mensen die aan hun haar gaan plukken of aan hun neus krabben (terwijl ze geen jeuk hebben)

katten tijdens een confrontatie die zichzelf gaan likken (verzorgingsgedrag)

Omgericht gedrag

een conflict tussen aanvallen en vluchten leidt wel tot agressie.. niet op de tegenstander.. maar op een voorwerp in de buurt

mensen kunnen met deuren slaan als ze kwaad op iemand zijn

meeuwen kunnen hun agressie richten op een graspol i.p.v. op de andere meeuw

Bekijk het filmpje en kies uit -->

• oversprong gedrag
  
• omgericht gedrag
  
• ambivalent gedrag
  

Hoe leren mensen en dieren?

Mensen en dieren leren door:

1. Imiteren
2. Oefenen
3. Trial and error
4. Inzicht
5. Inprenting
6. Conditioneren

Beschrijf de verschillende manieren waarop mensen en dieren leren en vraag de studenten om voorbeelden te geven van elk type leren.

Conditioneren

Dit is een vorm van passief leren

Conditioneren

2. Operant conditioneren 

--> leren met belonen en straffen

Dit is een manier van actief leren

Conditioneren

passief leren

- gebeurt automatisch

- klassiek conditioneren

- verbinden van 2 losstaande prikkels met elkaar

actief leren

- gebeurt bewust

- operant conditioneren

- belonen/ straffen

Werken aan opdrachten

Een hond bijt bij het uitlaten steeds in zijn riem. Dit is een voorbeeld van

1. ambivalent gedrag
2. omgericht gedrag
3. overspronggedrag

Je vergeet je werkstuk op te slaan op de computer. Kwaad geef je een klap op het toetsenbord. Dit is een voorbeeld van..

1. ambivalent gedrag
2. omgericht gedrag
3. overspronggedrag

Bij een moeilijke vraag krab je je even verlegen achter je oor. Dit is een voorbeeld van..

1. ambivalent gedrag
2. omgericht gedrag
3. overspronggedrag

Skinner onderzocht conditioneren bij ratten. Bij dit onderzoek schrikt een rat door een elektrische schok. Voor hij een schok krijgt, brandt een rood lampje. Na een tijdje schrikt de rat bij het zien van een brandend rood lampje.

1. Klassieke conditionering
2. Operante conditionering