zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Ik heb gisteren heerlijk gegeten.
gegeten =

1. PV
2. heel ww
3. vdw

Wat is 'wilde'?
Ik wilde gisteren huiswerk maken.

1. pv
2. hele ww
3. vdw

Ik heb gisteren heerlijk gegeten.
Heb =

1. PV
2. heel ww
3. vdw

Wij moeten zelf onze boodschappen doen.
doen =

1. PV
2. heel ww
3. vdw

Wat jullie al (bijna altijd) kunnen:

• De tijd van een zin veranderen (vt, tt)
• Het aantal in de zin veranderen (ev, mv)
• De persoonsvorm vinden 
• Het onderwerp vinden

1e stap: de persoonsvorm zoeken

Tijdproef: Verander de tijd in de zin (vt, tt)

                      Het woord dat verandert is de persoonsvorm.

• De kat rent door de tuin van de buren. 
• > De kat rende door de tuin van de buren. 
• Rent = persoonsvorm 

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin?

De hond sluipt door het bos samen met zijn baasje.

1. De hond
2. sluipt
3. door het bos
4. samen met zijn baasje

Wat is het onderwerp in de volgende zin?

De hond sluipt door het bos samen met zijn baasje.

1. De hond
2. sluipt
3. door het bos
4. samen met zijn baasje

1e stap: de persoonsvorm zoeken

De hond sluipt door het bos samen met zijn baasje.

> De hond sloop door het bos samen met zijn baasje.

2e stap: zet een streep direct voor en
                achter de pv

De hond | sluipt | door het bos samen met zijn baasje.

Zet zinsdeelstrepen voor en na de persoonsvorm bij deze zin:
De kat rent door de tuin van de buren.

Regel: Voor de pv is maar plek voor één zinsdeel.
(De pv staat dus altijd op de tweede plek in een zin in het Nederlands.)

De hond | sluipt | door het bos samen met zijn baasje.

één zinsdeel

3e stap: verander de volgorde van de zin. Kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.
Er is maar plek voor 1 zinsdeel op die plek.

1. De hond | sluipt | door het bos samen met zijn baasje.
   
   
2. Door het bos | sluipt | de hond | samen met zijn baasje.
   
   
3. Samen met zijn baasje | sluipt | de hond | door het bos.

Stappenplan zinsdeelstrepen zetten

1 Onderstreep de pv.

       Mandy wacht op haar moeder.

2 Zet voor en achter de pv zinsdeelstrepen.

       Mandy | wacht | op haar moeder.

3 Verander de volgorde van de zin: kijk welke woorden je samen voor de pv kunt zetten.

       Op haar moeder | wacht | Mandy.

4 Ga daar mee door tot je alle zinsdelen hebt gevonden.

schrijf de zin in je schrift en zet zinsdeelstrepen

Sabine en Fatima hebben de deur gistermiddag geschilderd.

schrijf de zin in je schrift en zet zinsdeelstrepen

De buurvrouw heeft de vuilnisbakken aan de weg gezet

schrijf de zin in je schrift en zet zinsdeelstrepen

In de klas zitten de leerlingen te werken.

Zijn de zinsdeelstrepen juist verdeeld?
Zij | heeft | kauwgom | in haar haar.

1. ja
2. nee
3. ik weet het niet

| Deze medaille | hebben | wij vorig jaar verdiend. |

1. De zinsdeelstrepen kloppen in deze zin.
2. De zinsdeelstrepen kloppen niet in deze zin.

In welke volgorde moet je de volgende stappen zetten?

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 1

Zet zinsdeelstrepen voor en na de PV

zet zinsdeelstrepen voor de andere werkwoorden

Zoek de pv

zet de andere zinsdeelstrepen

Vorige       week       heeft       Marieke       aan       haar      moeder       een      mooi      cadeau         gegeven.

Verdeel de zin in zinsdelen door op de juiste plekken een zinsdeelstreep te slepen.