5.8 Eilandjes van Langerhans en de bijnieren

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

H5 Regeling

5.8 De eilandjes van Langerhans en de bijnieren

Aan het einde van de les...

- Kun je de functie(s) van de eilandjes van Langerhans en de bijnieren benoemen.

Het hormoonstelsel

Het hormoonstelsel

Voor welk proces is de schildklier erg belangrijk?

Benoem één functie van de hypofyse.

De hypofyse

De hypofyse stuurt en activeert

vooral andere organen.

De schildklier

Stofwisseling, groei

De eilandjes van Langerhans

Paul Langerhans

Type cellen in de alvleesklier

De eilandjes van Langerhans

Maar wat doen die cellen nou?

Insuline: Verlaagt het suikergehalte in bloed

Glucagon: Verhoogt het suikergehalte in bloed

Insuline

Insuline

Hoeveelheid suiker in het bloed neemt af

Glucose wordt in de spieren en lever 'geduwd'

Suiker wordt omgezet in een ketting:  glycogeen reservestof!

Eilandjes van Langerhans
in de alvleesklier

Gegeten suikers

Glycogeen

Glucagon

Draait het proces om

Glucagon

Hoeveelheid suiker in het bloed neemt toe

Glucose wordt in de spieren verbrand en/of vervoert naar andere organen

Glycogeen 
wordt afgebroken tot stukjes glucose.

Eilandjes van Langerhans
in de alvleesklier

Veel verbranding, meer
energie nodig

Een constant balans

Elke keer als je eet, maakt je lichaam insuline aan om de suikers op te slaan. 

Diabetes (mellitus)

Eilandjes van Langerhans maken te weinig insuline, of je lichaam reageert er niet meer goed op.

 Oftewel: 'Een zoete doorstroom' (Grieks)

> Waarom zoet?

Voorkom diabetes

In 2015 had meer dan 1.1 miljoen (!) Nederlands Diabetes. 90% heeft type 2.

Diabetes type 1(10%) is niet te voorkomen

De bijnieren

Maken adrenaline aan in nood en spanning. Net als glucagon breekt adrenaline glycogeen af, maar dan veeel sneller. Ook je hart gaat sneller kloppen.

Adrenaline

Wat zou het voordeel zijn dat adrenaline nog sneller glycogeen in suiker afbreekt en je hart sneller gaat kloppen?

Alles in het lichaam werkt nauw samen

Testosteron: Stimuleert spiergroei

Groeihormoon: Stimuleert algehele groei

Insuline: Zorgt dat glucose in de spieren komt
              > meer stofwisseling en dus ook groei

Schildklierhormoon: Verbrandt extra vet
     een vetpercentage van bijna niets >>>>>>>

Mamdouh Elssbiay (Mr. Olympia 2020).

Zelfstandig werken

- Maak de opdrachten van 5.8.

- Klaar? Leren voor de toets volgende week.

Succes!

Hoe heten de insuline en glucagon producerende cellen en in welk orgaan vind je ze?

Wat is de functie van insuline? En wat is de functie van glucagon?