§ 3.2 Anticyclische overheidsuitgaven en structurele aanpassingen

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

§ 3.2 Anticyclische overheidsuitgaven en structurele aanpassingen 

Hoe groot is de invloed van de overheid op de economie?

Kernwoorden:

- inverdieneffecten

- uitverdieneffecten 

- internationale concurrentiepositie

Inverdieneffecten

Inverdieneffecten: Een deel van de extra uitgaven van de overheid wordt ook weer terugverdient in de vorm van hogere belastingontvangsten. 

Als de overheidsuitgaven stijgen, stijgt EV en dus het nationaal inkomen. Hierover moet belasting worden betaald, dus stijgen de belastingontvangsten.

Uitverdieneffecten

Uitverdieneffecten: De bezuinigingen van de overheid worden vooral een deel teniet gedaan door 

1) de daling van de belastingontvangsten door een daling van die effectieve vraag en en dus het nationaal inkomen 

2) en eventueel vergroting van de sociale zekerheidsuitgaven. 

De internationale concurrentiepositie

Een structurele aanpassing is een aanpassing aan de structuurkant (= aanbodkant). Een belangrijke is een verbetering van de internationale concurrentiepositie. 

Ook door het verbeteren van de internationale concurrentiepositie kan de economie stimuleren. 

• De internationale concurrentiepositie geeft aan in hoeverre het land kan concurreren met andere landen. De internationale concurrentiepositie wordt in grote lijnen bepaald door de prijs en de kwaliteit van de producten.
  

• Echter, de overheid heeft nauwelijks invloed op onze internationale concurrentiepositie, terwijl dat voor een open economie als die van Nederland erg veel invloed heeft. Een groot gedeelte van onze effetieve vraag komt immers uit het buitenland (export).
  

De internationale concurrentiepositie kan verbeteren door:

• Minder inflatie dan in andere landen. Hierdoor wordt het land relatief goedkoper t.o.v. andere landen en verbetert de internationale concurrentiepositie. Inflatie in de hand houden is een taak van de centrale bank en niet van de overheid.  
  

• Loonmatiging. Door een daling van de lonen (of minder grote stijging dan in andere landen) dalen de loonkosten per eenheid product. Hierdoor kunnen prijzen dalen, waardoor de internationale concurrentiepositie verbetert. 
  

Opdrachtje

In de volgende video zegt de nieuwslezer (aan het eind) dat de belastingverlaging in de VS leidt tot minder inkomsten voor de overheid.

Dat kan nog best wel meevallen. 

Leg uit waarom.

• Stijging arbeidsproductiviteit. Hierdoor dalen de loonkosten per eenheid product waardoor de prijzen (kunnen) dalenen de internationale concurrentiepositie verbetert.