1.1 Werkwoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Herkennen werkwoordsvormen

Brugklas alle niveaus

Wat is een werkwoord?

Kenmerken: 

- Geeft een handeling aan in een zin.

- Is het belangrijkste in een zin.

- Kan in verschillende vormen voorkomen. Je kunt het dus vervoegen.

 

ww-vormen

- Persoonsvorm (PV)

- Infinitief (INF)

- Voltooid deelwoord (VD)

(- Tegenwoordig deelwoord (TD))

(- Bijvoeglijk naamwoord (BN))

Persoonsvorm

3 Kenmerken van een PV:

1. getal (enkelvoud - meervoud)

2. Persoon (1e - 2e - 3e)

3. Tijd (tt - vt)

Persoonsvorm

Hoe vind je de PV?

- Tijdproef: Zet de zin in een andere tijd. (van tt naar vt of andersom)

Voorbeeld:

Janou is vandaag voor het eerst naar school gefietst.

Janou was vandaag voor het eerst naar school gefietst.

Persoonsvorm

Hoe vind je de PV?

- Getalproef: Verander het getal van de zin. (van enkelvoud naar meervoud of andersom)

Voorbeeld:

Janou is vandaag naar school gefietst.

Janou en Fay zijn vandaag naar school gefietst.

DUS

PV vinden:

- tijdproef

- getalproef

Het ww dat verandert, is de PV.

Dan nog wat:

- De PV kan in zijn eentje in een zin staan -> enkelvoudige zin.

- Staan er meer pv's in een zin -> samengestelde zin.

Voorbeelden

1. Op woensdag zijn de leerlingen na 12.00 uur vrij.

2. Mijn moeder heeft ons naar school gebracht.

3. De docent geeft de leerlingen niet veel huiswerk.

4. Een koalabeertje vind ik het leukste diertje dat er is.

5. Bij elk onderwerp in LessonUp zal ik een ander thema kiezen voor de lay-out.

6. Neem dinsdag je leesboek mee, want we gaan lezen.

1. zijn
2. heeft
3. geeft
4. vind
5. zal
6. neem - gaan

Wat is de PV?
Max Verstappen ruziet tijdens de race met Lewis Hamilton.

Wat is de PV?
Die reclames op tv irriteren mij steeds meer.

Infinitief

- Hele werkwoord

- Woordenboekvorm

- Kan NOOIT in zijn eentje in een zin staan.

- Kunnen er meer in een zin staan.

- Er staat altijd een PV bij.

Voorbeelden infinitief

Ik ben naar school moeten lopen.

Mijn zusjes willen mijn taart nu al eten.

Mijn zusjes eten mijn taart.

Telefoons zijn tijdens de les Nederlands verboden.

We hadden echt een grotere tas moeten meenemen.

Wat is/ zijn de INF?
Door de pandemie zullen we allemaal mondkapjes moeten dragen.

Voltooid deelwoord

Kenmerken VD:

- Het is een werkwoord.

- Ge-, be- of ver-woord

- Er staat altijd een PV van hebben, worden of zijn bij.

- Kan NOOIT alleen in een zin staan!

Voorbeelden vd

Ik ben vandaag mijn huiswerk vergeten.

In het weekend word ik altijd door mijn moeder gewekt.

Waarom heb jij van dat vieze eten meegenomen?

De tijger is bijna uitgestorven.

Wat is het VD?
Het kabinet heeft zich tijdens de vergadering enorm misdragen.

Wat is het VD?
De gebroken arm is in het ziekenhuis in het gips gezet.

OVERZICHT

Persoonsvorm:

- tijdproef/ getalproef

- kan alleen 

Infinitief:

- hele ww/ woordenboekvorm

- kan NOOIT alleen

- er is altijd ook een PV

- kunnen meer in zin staan

Voltooid deelwoord:

- ge/ be/ ver/ ont/ her-woord

- er is altijd een PV van hebben, worden, zijn

- kan NOOIT alleen staan

www.jufmelis.nl

Korte eindoefening jufmelis.nl