wassen van een zorgvrager

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

ADL Les  - Wassen

Theorie

* Vilans protocollen

* Basiszorg en palliatieve zorg : module 2.1.3

Huiswerk

Persoonlijke Basiszorg

Ondersteunen bij de hygiënische verzorging

doorlezen tot 2. 3 haarverzorging

flimpje in thieme bekijken : wassen aan de wastafel

afgelopen weken

Opdracht uiterlijke verzorging 

opdracht mondzorg

opdrachten in Thieme

Ondersteunen bij wassen

• Volledig wasbeurt op bed
• Gedeeltelijk hulp bieden bij wassen op bed 
• Hulp bij wassen aan de wastafel of douchen
  
• verzorgend wassen

Waar denk je aan als je iemand gaat wassen?

Juiste beroepshouding bij lichamelijk verzorging

• Schaamtegevoelens 
• Privacy respecteren 
• Tempo aanpassen 
• Culturele verschillen 

Werkhouding

Werken vanuit een goede houding is belangrijk om klachten door overbelasting te voorkomen. Op de verkeerde manier kracht zetten, is zowel voor jezelf als voor de zorgvrager onprettig.

• Aandachtspunten:
  
• Werk met een rechte rug.
  
• Beweeg mee met het werk. Zet liever een stap extra dan dat je een lastige draai moet maken.
  
• Werk steeds dichtbij en recht voor je.
  
• Voorkom een gedraaide houding. Zorg dat je neus, handen en tenen in dezelfde richting wijzen.
  
• Werk op de juiste hoogte. Zorg dat je niet hoeft te bukken of te reiken.

Waar houd je rekening mee bij het verzorgen van de huid?

Uitgangspunten bij het wassen

Bij iedere wasbeurt gelden de volgende twee uitgangspunten:

• werk van boven naar beneden;
  
• werk van schoon naar vuil.

Denk je dat dit altijd mogelijk is ?
Zo nee, wanneer niet?

Soms is dit niet mogelijk, wees dan extra attent op de hygiëne, bijvoorbeeld door extra handdoeken en washandjes te gebruiken. 

Bijv. Niet mogelijk als iemand incontinent en bed bevuild is. Dan start je vaak eerst met het wassen van het onderlichaam en verschoon je het bed.

Wat is de juiste volgorde bij het wassen?

1. Geslachtsdelen

2. Armen

3. benen en voeten

4. Gezicht en hals

5. billen en anus

6. borst(en) buik en rug

Obervatiepunten

• verbaal en non-verbaal gedrag van de zorgvrager;
  
• toestand van de huid, bijvoorbeeld allergieën, bultjes of ontstekingen;
  
• kleur van de huid, bijvoorbeeld bleek of juist rood, verkleuring naar geel of blauw, pigmentveranderingen;
  
• elasticiteit van de huid (turgor);
  
• algemene conditie, bijvoorbeeld beweeglijkheid, vermoeidheid en pijn.

alles wat jij observeert is vaak gevoelige en vaak intieme informatie. Ga er professioneel mee om!

Waar let je op bij de huid wanneer je iemand gaat wassen?

Observatie van de huid

• Huidbeschadiging
• Doorligplekken
• Zweren
• Huidscheuring (skin tear)
• Eczeem
• Smetplekken (intertrigo)
• Ontstekingen
• Andere verwondingen
• Kleur van de huid
  

Aandachtspunten

• Je houdt rekening met de wensen, gewoonten en gebruiken van de zorgvrager
  
• Je benadert de zorgvrager respectvol. Je laat de zv zoveel mogelijk zelf beslissen
  
• Je stimuleert de zorgvrager zichzelf te wassen zo mogelijk. 
  
• Je kunt advies geven aan de zorgvrager over verschillende verzorgingsproducten (huid)
• Je vertelt dat je komt helpen met wassen

De kleding moet makkelijk aan te trekken zijn, bijvoorbeeld door een elastieken band, makkelijke sluitingen en rekbare stof.

De kleding moet makkelijk te wassen zijn 

De kleding moet veel vocht opnemen en warm of juist koel aanvoelen

Zorgvragers die veel transpireren, bijvoorbeeld omdat zij koorts hebben, kunnen het best kleding van natuurlijke stoffen (katoen, linnen) dragen. Natuurlijke stoffen nemen vocht op en geven koelte. Ze zijn ook makkelijk wasbaar.

Zorgvragers met besmettelijke aandoeningen of met minder weerstand tegen infecties, adviseer je katoen of linnen te dragen.
Katoen en linnen zijn op hoge temperaturen wasbaar, waardoor bacteriën gedood worden.

Een gemakkelijk zittende pyjama, soms met een vestje of trui erover, kun je adviseren aan bedlegerige zorgvragers. 

Wat moet je vooraf klaarleggen als je iemand gaat wassen? 

Theorie

zelf lezen:

Persoonlijke basiszorg

ondersteunen bij de persoonlijke  verzorging

Hulp bieden bij hygiënische verzorging

2.3 : plaats van de verzorging

Veilig werken

• Voorkom pijn, ongemak en schade voor de zorgvrager en jezelf door veilig te werken bij wassen, douchen en baden.
• Aandachtspunten:
• Leg alle materialen van tevoren klaar zodat je de zorgvrager tijdens de wasbeurt niet alleen hoeft te laten.
  
• Zorg voor voldoende werkruimte door spullen die niet nodig zijn aan de kant te zetten.
  
• Gooi wasgoed direct in de wasmand. Dit is belangrijk voor de hygiëne en om te voorkomen dat de zorgvrager erover struikelt.
  
• Controleer altijd handmatig de temperatuur van het water. Voel met je hand het water zolang de kraan loopt.

Voorkom vallen

In de badkamer is de kans op vallen groot.

 Het water maakt de vloer glad. 

Zorgvragers die minder mobiel zijn of snel duizelig worden lopen meer risico op vallen. Ook zorgvragers die bepaalde aandoeningen hebben vallen vaker. 

Denk aan dementie, epilepsie of een lage bloeddruk.

Hulpmiddelen

antislipmateriaal: bijvoorbeeld een antislipmat of antisliptegels voor in de douche of in bad

steunen, beugels of handgrepen: bieden houvast bij opstaan of gaan zitten

douchekruk- of stoel: om zittend te douchen

tillift: helpt met overeind komen, verplaatsen of weer gaan zitten of liggen als de zorgvrager dit niet zelfstandig kan

Wassen van de genitaliën

• Doorlezen  paragraaf 1.7
• 
  
• Bij de vrouw:
  
• Geen zeep gebruiken bij wassen vulva
  
• Wassen van boven naar beneden

• Bij de man:
  
• voorhuid naar achter trekken (niet bij phimosis: strakke voorhuid) om eikel (glanspenis) te wassen en smegma ( witte huidsmeer) te verwijderen, daarna huid weer terug 

• Was bilnaad, van het perineum naar rug !!! 

Het gebruik van zeep hangt af van de persoonlijke gewoonten van de zorgvrager. Zeep kan irritatie veroorzaken en het ontstaan van witte vloed bevorderen. Zeep verstoort de zuurgraad van de vulva, waardoor infecties een kans krijgen. De zuurgraad van de vulva en vagina is een natuurlijke barrière tegen infecties.

smegma: witte, vettige huidsmeer, ,et evt. met spermaresten

Zelf aan de slag

Maak de verwerkingsopdrachten:

Basiszorg en palliatieve zorg

verlenen van basiszorg

Ondersteunen bij de hygiënische verzorging

1,2,3,4, 9

Huiswerk