Les 5 ZH4 Ges1 6-09-23 paragraaf 2.1 en 2.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Startklaar:

- Telefoon in Zakkie

- Op tafel:

        - Map

        - Feniksboek

        - Laptop

        - Naambordje

        - Zakkie

Welkom bij de Geschiedenisles ZH4!

Wat gaan we doen?

- Quiz

- Opdracht in groepjes over Athene en Sparta

- Romeins burgerschap en leger

- Romanisering 

Wat is een aristocratie?

1. Bestuur van "de besten", (sterksten, knapsten, slimsten etc.)
2. Bestuur van een koning
3. Bestuur van het volk
4. Bestuur van de rijken

Wat is een oligarchie?

1. Een oliestaat
2. Bestuur van de rijken
3. Bestuur van een koning
4. Volksbestuur

Wat is een monarchie?

1. Bestuur van het volk
2. Bestuur van Monaco
3. Een vorm van anarchie
4. Bestuur van een koning

Hoe krijgt een tiran zijn macht?

1. Via illegitieme manieren (geweld, corruptie etc.)
2. Via verkiezingen
3. Via erfopvolging
4. Via een koning die aftreedt

We spreken van een landbouwrevolutie en niet van een evolutie, omdat...

1. Het een hele snelle verandering was
2. Het met veel strijd bij kwam kijken
3. het zulke grote gevolgen had
4. evolutie alleen wordt gebruikt voor verandering van soorten, zoals de mens

Noem een voordeel en een nadeel van een monarchie:

Noem een voordeel en een nadeel van een democratie:

Welke zuilen herken je?

1. Dorische
2. Ionische
3. Korintische

Verschil monarchie en tirannie is dat een monarch naar het welzijn streeft van de onderdanen, terwijl de tiran enkel streeft naar het eigen welzijn. Ook erft de monarch zijn of haar positie, terwijl een tiran de machtspositie opeist (met geweld en corruptie bijvoorbeeld)

Aristocratie is regering op basis van "de Besten"... Zoals de sterksten of de knapsten of de slimsten

Oligarchie is regering op basis van inkomen

Vooral: elders waren alleenheerser en in Griekenland niet

5m pauze, terug om 14u!

Lesdoel:

Je kunt militaire en culturele aspecten van het Romeins imperium herkennen, en begrijpt dat de uitbreiding van het Romeinse Rijk verband hield met het Romeins concept over burgerschap. 

Scene uit film Gladiator. 

Waar is dit?

"Waar is dit?" Volubilis in Marokko

"Hoe kon Volubilis onderdeel worden van het Romeinse Rijk?"

Romanisering

Volubilis is dus een voorbeeld van Romanisering

Uitbreiding (expansie) van het imperium en Romeins burgerschap

Hoe kon Rome dan uitgroeien tot zo'n enorm imperium?

Romulus & Remus

Republiek in 509 v. C.

(laatste koning verjaagd)

Oorlog voeren!

Teken tijdlijn:

753 v. C. : Rome gesticht door Romulus en Remus --> koningen

509 v. C. : laatste koning verdreven --> Republiek

49 v. C. : Burgeroorlog, Caesar wint

27 v. C. : Augustus wordt keizer

Rome ging ook Griekenland en stukken ten oosten daarvan veroveren:

- import beeld en ideeen-cultuur

Romeinen waren razend geinteresseerd in de Grieken, maar ook kritisch op hen. 

Ze deden erg aan cherry picking, vooral met Griekse gebieden, maar ook met de Germanen (sommige Germaanse goden werden ook vereerd). 

Romeinen werden aan de ene kant dus vergriekst (gehelleniseerd) en aan de andere kant romaniseerden ze andere gebieden.

Romeinen wisten goed waarop ze flexibel waren en waarop streng

Rol van het leger

Sterk leger

• Tot 100 v. Chr. burgerleger
• Na 100 v. Chr. Professionele soldaten -> diensttijd + staat betaalt wapens 

Politiek

• Elite krijgt politieke status door te veroveren

Nooit opgeven

• Ook niet als je 80 000 man verliest op 1 dag

2. Sterkste leger:  Formaties en organisatie

2. Sterkste leger: Discipline, fitheid en uitrusting (wapens) 

3. Ga in dienst! 

• Romeinse leger ligt langs de grens (limes) en heeft  soldaten nodig
• 25 jaar dienst daarna land en burgerschap
• In het leger leer je latijn & krijg je Romeinse cultuur mee!  

4. Slaaf? 

-> Wordt vrijgelaten!  (wel lastig) 

-> krijg kinderen 

-> kinderen zijn burger met Romeinse naam & sociale status 

1. Romeinen hebben het best getrainde leger & verslaan hun vijanden. Nieuw land = nieuwe burgers
2. Na verovering krijgt de oude elite Romeins burgerschap aangeboden en kan Romeinse cultuur gaan overnemen.
3. Je kan burger worden door te vechten als soldaat in het leger.
4. Ook slaven kunnen worden vrijgelaten. Hun kinderen zijn dan wél Romeins burger

Hoe krijg en houdt je een wereldrijk? Door verspreiding Romeinse cultuur via burgerschap 

Grenzen aan het Rijk

De grenzen (Limes) 

Bewaakt met Romeinse legioenen (6000 man/legioen) in kampen 

2. Divide et Impera (verdeel en heers) 

• oude elite Romeins burgerschap 
• Romeinse cultuur  overnemen
• Duurt lang werkt goed