Hoofdstuk 2.1, paragrafen 1A, 1B, 1C (blz 46 t/m 50)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Aan het eind van deze lessenserie weet je:

1. wat de indirecte oorzaken zijn van WO I

2. wat de aanleiding is voor het uitbreken van WO I

• Wat gaan we vandaag doen:
• 1. de oorzaken worden verder uitgediept
  
• 2. we gaan bespreken hoe we een beeldbron moeten interpreteren
• 3. aan de hand van een (deel van) een video gaan we de situatie in Europa voor WO I bespreken
• 4. We gaan met opdrachten aan de slag

Waaraan denk je bij WO I?

Oorzaken van de Eerste wereldoorlog:

1.  Nationalisme
2. Modern Imperialisme
3. Wapenwedloop
4. militarisme
5. bondgenootschappen

oorzaak 1: nationalisme

• = liefde voor eigen land en eigen volk
• kàn ook leiden tot superioriteitsgevoelens:
• 'wij zijn beter'

'Untermenschen' in Duitsland

rassenscheiding in Amerika

nationalisme kan voortkomen uit trots en wraak:

• Trots: Verdeeld Dld wilde één groot en machtig land worden >>>
• 1871: Duitse keizerrijk ontstaan, uitgeroepen na:
• de Frans - Duitse Oorlog (1870/71): 
• de grootmacht Frankrijk verloor van Duitsland
• Frankrijk moest Elzas-Lotharingen afstaan aan Duitsland


•  Kroning Wilhelm I tot keizer in de Spiegelzaal te Versailles,  
• waar het Keizerrijk Duitsland werd uitgeroepen
• Gevolg: Fransen wilden wraak nemen op Dld.

Elzas en Lotharingen

Kroning Wilhelm I tot keizer van Duitsland in de Spiegelzaal

Wilhelm I: Koning van Pruisen (1861-71) en keizer van Duitsland ('71-88)

rijkskanselier Bismarck (1862-1890)

Gevolg:

•  Révanchisme = 
  
• Velen in Frankrijk wilden wraak nemen op de Duitsers voor de vernederingen die ze moesten ondergaan in en kort na de oorlog van 1870-'71 
  

Oorzaken van de Eerste wereldoorlog

• 1. nationalisme:
•    -  Trots: van een verdeeld land, een eenheid maken (Duitsland)
•     - Wraakgevoelens (Frankrijk wilde wraak nemen op Duitsland)
•     - Onafhankelijkheidsstreven (Balkan = Zuid-Oost Europa) 

Europa in 1900

Nationalisme > onafhankelijkheidsstreven:

• Situatie op de Balkan (=zuid-oost Europa):
• Vele volken werden overheerst door: Turkije 
• Men wil zich vrij vechten, o.a. de Serven (1878)
• Servië wilde ook Bosnië hebben (hier woonden veel Serviërs), maar:
• Bosnië was in handen van Oostenrijk-Hongarije >
• als protest: moordaanslag op Frans-Ferdinand door:
• Princip (lid van 'de Zwarte Hand') 
• 'Eerste schot in WO I'

0

Oorzaken van de Eerste wereldoorlog

• 1. nationalisme: 
•                                   - wraakgevoelens (Frankrijk)
•                                   - onafhankelijkheidsstreven (Balkan) 
• 2. militarisme en:
• 3. wapenwedloop

Oorzaak 2: Militarisme en 3: wapenwedloop

Militairen stonden in hoog aanzien, militaire waarden belangrijk:

• vaderlandsliefde, steun aan de keizer, eergevoel
  
• men ziet oorlog als een oplossing en een teken van macht ipv iets vreselijks
• grote invloed van militairen op de regering
• veel geld ging naar het leger > wapenwedloop o.a. met Engeland 

Oorzaak 4: Het modern Imperialisme

• West-Europese landen wilden meer koloniën om:
• 1.  de grondstoffen (door industrialisatie in Europa)
• 2. er producten te kunnen verhandelen (afzetgebied)
• 3. status (nationalisme) 
  
• 'Modern': deze ontwikkeling deed zich voor vanaf de 2e helft van de 19e eeuw
  

Wilhelm II wilde net als de andere machtige Europese landen een stuk van de koloniale taart in Afrika en Azië. Hierdoor ontstonden er spanningen met Frankrijk en Engeland.

keizer Wilhelm II (1888 - 1918)

boodschap spotprent >

boodschap?

Oorzaak 5: Bondgenootschappen:

• 1. Centralen:
• Dld / Oost-Hongarije / Italië (haakte in 1914 af) / Turkije (later)
• 2. Geallieerden:
• Engeland /Frankrijk / Rusland
• Italië (1915)
• VS (1917)

0

beelden van de herbegrafenis van Wilhelm II.

0

testament Wilhelm II

'Mijn stoffelijk overschot zal pas terugkeren naar Duitsland op het moment dat de monarchie hersteld is'