CVA

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Leerdoelen

• Je kunt een CVA herkennen en de oorzaken, symptomen, onderzoek en behandeling toelichten
  
• Je kunt volgens het zorgplan zorg verlenen aan zorgvragers met een CVA.

CVA

Cerebro Vasculair Accident

Wat is een CVA?

Plotselinge verstoring van de bloedvoorziening in de hersenen. Dit ontstaat vaak als gevolg van afsluiting door een stolsel of lek in een hersenbloedvat.

Oorzaken CVA

• Trombus (hersenarteriën)
• Embolie (vanuit hart)
• Bloeding 

Risicofactoren

• hoge bloeddruk
  
• roken
  
• suikerziekte (diabetes mellitus)
  
• hoog cholesterol
  
• doorgemaakt hartinfarct in het verleden
  
• eerdere TIA/beroerte
  
• overgewicht
  
• weinig lichamelijke activiteit
  
• ongezonde voeding (overmatig zoutgebruik, weinig groenten en fruit eten, veel dierlijke vetten eten)
  
• langdurige stress
  
• overmatig alcoholgebruik (meer dan 2 glazen per dag)
  
• OSAS/slaapapneu
  
• andere familieleden met hart- en vaatziekten

FAST-test

Verschijnselen CVA

Kenmerken/symptomen CVA

• verstoring/verlies van het gezichtsvermogen (bijvoorbeeld hemianopsie)
• tintelingen/verdoofd gevoel arm, been of gezicht
• ernstige hoofdpijn
• duizeligheid en evenwichtsstoornissen

Diagnose en behandeling

De diagnose CVA wordt gesteld aan de hand van de plotselinge bewusteloosheid en de typische halfzijdige verlamming en spraakstoornissen.

• Opname ziekenhuis
• CT scan 
• bloedonderzoek en ECG

Behandeling CVA

Genezing is niet mogelijk, afgestorven hersencellen zijn niet te herstellen.

Oorzaak wordt aangepakt bijvoorbeeld met:

• antistollingstherapie bij trombus of embolie
• behandeling van hartritmestoornissen
• behandeling vaneen hoge bloeddruk
• behandeling van diabetes mellitus

Complicaties voorkomen

• Complicaties zoals contracturen, urineweginfectie, en decubitus voorkomen
• Snelle start met revalidatie: fysiotherapie, logopedie en ergotherapie
• Het meeste herstel vindt plaats in de eerste zes maanden

Fases van een CVA

1. Acute fase 
2. Revalidatiefase
3. Chronische fase 

Acute fase

Eerste fase waarin meestal ziekenhuisopname met als doel:

• diagnose stellen (d.m.v. CT of MRI)
• voorkomen en behandelen van complicaties (hoge bloeddruk, bedcomplicaties)
• eerste behandeling d.m.v. trombolyse

Belangrijk in de eerste fase:

• in het ziekenhuis starten met revalidatie
• In de eerste weken na CVA komt een delier vaak voor

Revalidatiefase

In de revalidatiefase meeste kans op herstel. Duurt gemiddeld een half jaar.

Kan in een revalidatiecentrum, in een verpleeghuis of thuis. Er zijn verschillende disciplines betrokken bij de revalidatie.

Revalidatie richt zich op:

• stimuleren van activiteit
• beperken van gevolgen CVA
• voorkomen van complicaties

Chronische fase

• Stoornissen en beperkingen in activiteiten en participatie zijn duidelijk
• acceptatie en verwerking
• leren omgaan met beperkingen
• voorkomen van een nieuw CVA d.m.v. een gezonde leefstijl:

1. niet roken
2. gezonde voeding (weinig zout, weinig vet)
3. voorkomen overgewicht
4. voldoende lichaamsbeweging
5. beperkt alcoholgebruik
6. voldoende ontspanning 

Medicatie

• bloeddrukverlagers (-dipine)
• cholesterolverlagers (-statine)
• bloedverdunners 

Belangrijke feiten over een CVA

• treft vooral ouderen, meer mannen dan vrouwen
  
• treft ongeveer 45.000 mensen per jaar (een eerste CVA)
  
• treft steeds méér mensen
• de meest voorkomende neurologische aandoening
  
• in Nederland de belangrijkste oorzaak van invaliditeit
  
• de tweede doodsoorzaak bij vrouwen en de derde doodsoorzaak bij mannen
  
• een van de duurste ziekten (door complexe zorg)
  
• gaat 65% na een ziekenhuisopname naar huis
  
• kan 55% na zes maanden nog niet volledig zelfstandig leven, 49% na drie jaar en 42% na vijf jaar
  
• overlijdt 20% binnen een jaar na een eerste ziekenhuisopname

TIA

Transiënte Ischemische Aanval

Wat is een TIA?

• Een aanval door een tijdelijk verminderde doorbloeding van de hersenen.
• Verschijnselen zijn binnen 24 uur verdwenen.
• Meestal afsluiting van een bloedvat door klein bloedpropje.

Hoort dit verschijnsel van een CVA bij verlamming aan de linker of rechterhersenhelft:
Verlamming van de rechterlichaamszijde

1. Linkerhersenhelft
2. Rechterhersenhelft

Hoort dit verschijnsel van een CVA bij verlamming aan de linker of rechterhersenhelft:
Problemen met ruimtelijke waarneming

1. Linkerhersenhelft
2. Rechterhersenhelft

Hoort dit verschijnsel van een CVA bij verlamming aan de linker of rechterhersenhelft:
Niet meer kunnen begrijpen van de gesproken taal, lezen en schrijven.

1. Linkerhersenhelft
2. Rechterhersenhelft

Een CVA is een cerebrovasculair accident. Wat betekend vasculair?

1. Spierstelsel
2. Zenuwstelsel
3. Bloedvaten

Een TIA is een aanval door een tijdelijk verminderde doorbloeding van de hersenen.
Binnen hoeveel uur verdwijnen de verschijnselen?

1. 8 uur
2. 12 uur
3. 24 uur
4. 48 uur

Opdracht

Pas je kennis toe behorend bij CVA.

15 Ziekteleer > 15.7 Ziekten van het zenuwstelsel > B. CVA

Leerdoelen

• Je kunt een CVA herkennen en de oorzaken, symptomen, onderzoek en behandeling toelichten
  
• Je kunt volgens het zorgplan zorg verlenen aan zorgvragers met een CVA.