Tekstbegrip deelII

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Tekstbegrip - deel II

- Je herkent de verschillende tekstsoorten;

- Je kunt zien welke alinea's bij de inleiding, de kern en het slot horen;

- Je oefent met het herkennen van tekstverbanden;

- Je oefent met het herkennen van tekststructuren.

Tekstsoorten

Tekstsoorten

Wat is het verschil tussen een nieuwsbericht en een achtergrondartikel?

Een nieuwsbericht is meestal korter. Dat wat erin staat is juist gebeurd.

Een artikel gaat dieper in op het nieuws. Er wordt meer informatie gegeven. 

Het doel is wel hetzelfde: de lezer informeren

Krant

In een krant staan veel verschillende tekstsoorten met elk hun eigen doel.

- stripverhaal 

- cartoon

- achtergrondartikel

- nieuwsbericht

- ingezonden brief

Als de bron van de tekst een krant is, is het dus niet altijd een nieuwsbericht!

(Een krant is dan ook geen tekstsoort)

Doel van een cartoon?

1. amuseren
2. opiniëren
3. overtuigen
4. informeren

Wat kun je verwachten in een inleiding?

Middenstuk

In het middenstuk worden de deelonderwerpen uitgewerkt. Soms zijn de deelonderwerpen te herkennen aan de kopjes. Soms horen meerdere alinea's bij elkaar. Dat zie je aan de verbanden en aan de tussenkopjes. 

Slot

De meeste teksten hebben een duidelijk slot met een conclusie, samenvatting of advies. 

Vaak wordt er aangehaakt bij de inleiding. Zo wordt de tekst mooi 'rond'. 

Niet alle teksten hebben een slot. Denk aan een nieuwsbericht of een naslagwerk. 

Hoe herken je de inleiding?

Wat is het deelonderwerp?

Wat was het deelonderwerp van alinea 3?

Deelonderwerp alinea 4?

Wat was het deelonderwerp van alinea 4?

Slot

Waarom hoort alinea 9 nog niet bij het slot?

(zie volgende slide)

Wat zie je terug in het slot van deze tekst?

1. samenvatting
2. conclusie
3. nieuwe informatie
4. advies

Tekststructuren

We bekeken nu samen meerdere alinea's. Welke structuur herkende je? Open je mail en bekijk de verschillende structuren. 

Wat is de structuur van de tekst?

1. voor- en nadelenstructuur
2. aspectenstructuur
3. verleden/ hedenstructuur
4. vraag/ antwoordstructuur

Tekstverbanden

In je mail ook een overzicht met alle tekstverbanden. 

Welk tekstverband ontdekte je tussen de volgende alinea's:

Onderzoek toont ook aan dat het met de gezelligheid die mensen ervaren als ze koolmezen rond
een nestkast zien, in werkelijkheid fiks tegenvalt. Van harmonie is geen sprake: het gezinsleven hangt  van conflicten aan elkaar. Jonkies maken ruzie over wie de rups krijgt, vrouw en man sporen elkaar 

voortdurend aan om harder te werken en de jongen eisen meer voedsel. En er is nog meer: een bonte
vliegenvanger kan het beter niet wagen om de nestkast of boomholte van de koolmees te betreden; 

wordt hij betrapt, dan brengt hij het er doorgaans niet levend af. 

Opsommend verband

Onderzoek toont ook aan dat het met de gezelligheid die mensen ervaren als ze koolmezen rond
een nestkast zien, in werkelijkheid fiks tegenvalt. Van harmonie is geen sprake: het gezinsleven hangt  van conflicten aan elkaar. Jonkies maken ruzie over wie de rups krijgt, vrouw en man sporen elkaar 

voortdurend aan om harder te werken en de jongen eisen meer voedsel. En er is nog meer: een bonte
vliegenvanger kan het beter niet wagen om de nestkast of boomholte van de koolmees te betreden; 

wordt hij betrapt, dan brengt hij het er doorgaans niet levend af. 

Ik herken het doel van verschillende tekstsoorten.

1. Ja
2. Waarschijnlijk wel
3. Nee

Ik kan de inleiding, het middenstuk en het slot van een tekst herkennen.

1. Ja
2. Nee
3. Waarschijnlijk wel

Ik herken tekstverbanden en -structuren nu beter.

1. Ja
2. Nee
3. Misschien wel

Les op 24 juni

Maak deze dag van H2 - test.

"Bang voor boeven"