Thema 2 basisstof 7

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Thema 2

Basisstof 7

Typen vertering

-1- Mechanische vertering

Hierbij wordt dmv spieren het voedsel kleiner gemaakt en gekneed.

Hierdoor groter oppervlak waarop enzymen in kunnen werken.

-2- Chemische vertering

Hierbij wordt het voedsel bewerkt dmv enzymen.

Enzymen hebben de volgende eigenschappen

• het zijn eiwitten;
  
• ze werken specifiek;
  
• ze kunnen stoffen opbouwen;
• ze kunnen stoffen afbreken;
• ze worden zelf niet verbruikt bij het versnellen van de reactie;
• ze werken het beste bij een optimumtemperatuur en optimumzuurgraad.
  

sleutel-slotpricipe

Elk enzym heeft een bepaalde vorm waardoor het alleen past op het substraat waar het op inwerkt. Wanneer we het over vertering hebben, zijn de substraten voedingsstoffen.

Enzymen, wat doen ze?

Welke van onderstaande beweringen over enzymen is juist?

1. Een enzym wordt bij het deelnemen aan een reactie verbruikt
2. Enzymen zijn voornamelijk opgebouwd uit koolhydraten
3. Een enzym kan slechts 1 bepaalde reactie beïnvloeden
4. De productie van enzymen in het lichaam is onafhankelijk van de door het lichaam opgenomen voedingsstoffen

Kunnen we toch cellulose (vezels)  verteren?

In de dikke darm leven bacteriën die een enzym produceren voor de vertering van cellulose

Optimum 

Enzymen hebben optima,

ze werken dus het best bij een bepaalde temperatuur en zuurgraad. Dat heet het optimum van een enzym.

Welk enzym zal het beste
werken in het
menselijk lichaam?

1. enzym X
2. enzym Y
3. enzym Z
4. dat kun je niet weten

Enzymactiviteit is dus afhankelijk van?

1. water en zuurgraad
2. zuurgraad en PH
3. temperatuur en water
4. temperatuur en zuurgraad

Welke voedingsstoffen worden verteerd

in ons lichaam?

• Koolhydraten
• Vetten
• Eiwitten

Een broodje hamburger bevat:

1. alleen vetten
2. bevat vetten en eiwitten
3. bevat vetten en eiwitten en koolhydraten
4. bevat geen vetten, geen eiwitten en geen koolhydraten

Welke stoffen worden NIET verteerd
in ons lichaam?

1. Water
2. Water en vitamines
3. Vitamines en mineralen
4. Water, vitamines en mineralen

MONDHOLTE/KEELHOLTE/SLOKDARM

• voedsel kauwen --> vergroting oppervlakte
• in speeksel zit het enzym amylase dat zetmeel afbreekt
• peristaltiek in de slokdarm - kneden van voedsel

MAAG

• maagsap bevat zuur en het enzym pepsine.
• pepsine verteert eiwitten en het zuur doodt bacteriën.

HUISWERK

LEER thema 2 basisstof 7

Maak opdracht 31 en 32

(en 34 t/m 37)

Het begrip spijsvertering is het best te omschrijven als....

1. de verbranding van voedsel, waardoor energie vrijkomt
2. de opbouw van eiwitten uit voedsel
3. het afbreken van grote moleculen, zodat er kleinere ontstaan
4. het veranderen van voedsel in stoffen, die worden opgeslagen

GAL

• De lever produceert gal. 
• Gal emulgeert vetten.
• Gal wordt opgeslagen in de galblaas en gaat naar de twaalfvingerige darm als het nodig is.

ALVLEESKLIER

• De alvleesklier produceert alvleessap. 
• Alvleessap bevat enzymen.
• Alvleessap wordt toegevoegd aan de twaalfvingerige darm.

Alvleessap enzymen

• Lipase verteert vetten
• Amylase verteert zetmeel (koolhydraten)
• Trypsine verteert eiwitten

Naast enzymen wordt er ook gal aan het voedsel toegevoegd. In welk deel van het verteringskanaal wordt gal aan het voedsel toegevoegd?

1. twaalfvingerige darm
2. dunne darm
3. dikke darm
4. slokdarm

DUNNE DARM

• Darmsapklieren produceren darmsap.
• Enzymen uit darmsappen verteren koolhydraten, eiwitten en vetten.
• Bevat darmplooien en darmvlokken = oppervlaktevergroting.
• In de darmvlokken bevinden zich bloedvaten.
• Opname voedingsstoffen in het bloed.

Welke van onderstaande stoffen worden bij de mens gewoonlijk zonder vertering door de wand van de dunne darm in het bloed opgenomen?

1. glucose en keukenzout
2. vetten en glucose
3. eiwitten en keukenzout
4. vetten en eiwitten

PERISTALTIEK

• kringspieren en lengtespieren - door afwisselend samentrekken peristaltische bewegingen in dunne darm
• kneedbewegingen
• ook peristaltiek in slokdarm, maag en dikke darm

DIKKE DARM

• opname water (resorptie) - hierdoor indikken van voedselbrij
• bacteriën in dikke darm verteren cellulose (vezels) en produceren vitamine K.
• de dikke darm gaat over in de endeldarm (opslag ontlasting).
• anus - ontlasting verlaat lichaam.

In welke organen kunnen eiwitten verteerd worden?

1. mond en slokdarm
2. mond en maag
3. maag en dunne darm
4. dunne en dikke darm

Vier beweringen over de spijsvertering zijn:
1) maagsap bevat een enzym dat eiwitten verteert
2) toevoeging van maagsap aan de spijsbrij verhoogt de pH daarvan
3) alvleessap bevat een enzym dat eiwitten verteert
4) resorptie van stoffen vindt alleen plaats vanuit de dunne darm
Welke beweringen zijn juist? Kies 2 beweringen!! Noem alleen het nummer met - ertussen.

HUISWERK

LEER thema 2 basisstof 7

Maak opdracht 31 en 32

en 34 t/m 37