H3 les 4: Politiek en samenleving (3.3 les 1)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

3.3: Politiek en Samenleving 

Deze les:

• oefenvragen
•  leerdoelen 3.3
• uitleg 3.3 deel 1
• aan de slag met het uitwerken van de eerste twee leerdoelen van paragraaf 3.3

Aan het einde van deze les:

... heb je laten zien dat je je kennis van de vorige les kunt toepassen in opdrachten.

... heb je geleerd hoe de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders waren in de 19e eeuw.

... heb je geleerd hoe de leef- en werkomstandigheden van de arbeiders verbeterden.

... heb je geleerd wat socialisten zijn en hoe zij streefden naar gelijkheid.

Vragen?

• Paragraaftoets
• Leerdoelen 3.2

3.2:

• In deze paragraaf leer je hoe Nederland vanaf 1815 werd bestuurd.
  
• In deze paragraaf leer je wat veranderde door de grondwet van 1848.

Leg uit dat deze man ervoor gezorgd heeft dat koning Willem II een stuk minder macht had dan zijn vader Willem I

Leg de betekenis van deze spotprent uit.

Leg uit welke mensen aan deze betoging (demonstratie) zouden deelnemen gebruik in je antwoord: algemeen kiesrecht

3.3: Politiek en samenleving:

In deze paragraaf leer je: 

1. Hoe de leef- en werkomstandigheden van arbeiders verbeterden.
2. hoe socialisten streefden naar gelijkheid
3. wat veranderde in het onderwijs
4. Hoe de positie van vrouwen verbeterde.

begrippen: sociale wetten, socialisten, confessionelen, discriminatie, emancipatie, feministen.

Leven en werken in armoede:

• 19e eeuw: arbeiders werken in slechte omstandigheden in fabrieken.
• laag loon, 12- 16 uur werken per dag, zonder een dag vakantie
• Geen werk = ontslag en geen geld
• ziek of arbeidsongeschikt = geen inkomen
• kinderarbeid 

Leven en werken in armoede:

• Kinderarbeid was er altijd geweest, maar viel nu meer op
• meer burgers werden welvarend
• in steden ontstonden grote arbeiderswijken, slechte omstandigheden.
• Hogere burgers noemden het probleem van de slechte werk- en leefomstandigheden van de arbeiders: 'de Sociale kwestie' 

Streven naar meer gelijkheid:

• In industrielanden zorgden liberalen ervoor dat parlementen Sociale wetten aannamen. Doel: ondersteuning voor mensen die minder goed voor zichzelf konden zorgen.
• 1874: kinderwetje van kamerlid van Houten: Kinderen onder de 12 jaar mochten niet meer werken in werkplaatsen en fabrieken (wel in de landbouw) 
• 1901: leerplicht, kinderen verplicht naar school.

leerplicht 1901

kinderwetje 1874

Streven naar gelijkheid:

• Socialisten streefden in de politiek naar meer gelijkheid en minder verschil tussen arm en rijk.
• opkomen voor belangen van de arbeiders
• industrie-arbeiders vormden een klasse (bevolkingsgroep) die werd uitgebuit door de bezittende klasse: fabrieksarbeiders.
• radicale socialisten: met gewelddadige opstand een eind maken aan deze klasse strijd. 

Aan de slag:

• Lees de theorie van paragraaf 3.3 en werk aan de leerdoelen en begrippen bij deze paragraaf (zie dia 8)