BSR 24/01 1aha Lezen §3 Tekstdoelen en tekstsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Open je boek alvast op blz. 24-25 (havo) en blz. 25-26 (vwo).
Laat je iPad in de tas.

§3 Tekstdoelen en tekstsoorten

Voordat we beginnen:

• Je kunt het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst of filmpje bepalen.
  
• Je kunt het tekstdoel van een tekst bepalen: amuseren, informeren, instrueren, overtuigen of activeren en je kunt hier een tekstsoort aan koppelen.

Lesdoelen

In deze les:

• Verder met Cursus 1: 
  Meer dan lezen.
• De uitleg van Lezen 
  paragraaf 2 behandelen.
• Oefenen met het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst. 
• Havo -> huiswerk bespreken, vwo opdrachten maken. Daarna andersom.

Welke woordraadstrategie kun je gebruiken om achter de betekenis van het *woord* te komen?

Een *pluspunt* van sporten is mentaal. Een ander voordeel is een goede conditie.

1. voorbeeld
2. omschrijving
3. synoniem
4. tegenstelling

Welke woordraadstrategie kun je gebruiken om achter de betekenis van het *woord* te komen?

Hoaxes en deepfakes maken deel uit van hoe *nepnieuws* wordt verspreid.

1. voorbeeld
2. omschrijving
3. synoniem
4. tegenstelling

Welke woordraadstrategie kun je gebruiken om achter de betekenis van het *woord* te komen?

Als je kijkt naar de *import*, de invoer van goederen uit het buitenland, kun je zien wat een land zelf niet produceert.

1. voorbeeld
2. omschrijving
3. synoniem
4. tegenstelling

Welke woordraadstrategie kun je gebruiken om achter de betekenis van het *woord* te komen?

De taart was lekker *hartig*, maar de soep smaakte flauw.

1. voorbeeld
2. omschrijving
3. synoniem
4. tegenstelling

Huiswerk nakijken

Welke tekstdoelen ken je?

Welke tekstsoorten ken je?

Tekstdoelen en tekstsoorten

Een schrijver van een tekst wil iets bereiken met zijn tekst. Hij heeft een tekstdoel. In totaal zijn er vijf tekstdoelen: amuseren, informeren, instueren, overtuigen, activeren.

Bepaal wat het belangrijkste is wat de schrijver met de tekst wil bereiken. Zo kom je erachter met welke tekstsoort je te maken hebt. Lees je bijvoorbeeld een nieuwsbericht of een gebruiksaanwijzing?

amuseren

• Een schrijver die als doel amuseren heeft, wil dat jij je vermaakt.
• Denk aan tekstsoorten als verhalen, moppen, stripboeken
  of tijdschriften.

Tekstdoelen en tekstsoorten

informeren

• Een schrijver die als doel informeren heeft, wil dat jij iets te weten komt. 
• Denk aan tekstsoorten als nieuwsberichten en schoolboeken en artikelen.

Tekstdoelen en tekstsoorten

instrueren

• Een schrijver die als doel instrueren heeft, wil dat jij leert hoe je iets moet doen.
• Denk aan tekstsoorten als gebruiksaanwijzingen, recepten en spelregels.

Tekstdoelen en tekstsoorten

overtuigen

• Een schrijver die als doel overtuigen heeft, wil dat jij zijn mening overneemt.
• Denk aan tekstsoorten als recensies van een boek of film, een betoog, een ingezonden brief.

Tekstdoelen en tekstsoorten

activeren

• Een schrijver die als doel activeren heeft, wil dat jij iets (wel of niet) gaat doen.
  
• Denk aan tekstsoorten als advertenties, flyers en adviezen.

Tekstdoelen en tekstsoorten

Uitlegfilmpje!

Welk tekstdoel hoort bij de tekstsoort? 

Sleep de tekstsoorten naar de juiste tekstdoelen.

activeren

amuseren

instrueren

overtuigen

recept

recensie

reclamefolder

roman

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel

Overtuigen

Informeren

Instrueren

Gesproken teksten

Ook gesproken teksten hebben een doel. Weet jij het doel van de volgende gesproken teksten?

Een liedje

1. amuseren
2. informeren
3. overtuigen
4. activeren

Documentaire

1. Amuseren
2. Informeren
3. activeren
4. instrueren

Filmpje over hoe je een e-boek op een e-reader moet zetten

1. informeren
2. overtuigen
3. instrueren
4. amuseren

reclamefilmpje

1. amuseren
2. instrueren
3. activeren
4. overtuigen

weerbericht

1. amuseren
2. overtuigen
3. informeren
4. instrueren

Wat?	Cursus 1 Lezen: §3 Tekstdoelen en tekstsoorten. Havo: opdracht 1 t/m 3 (blz. 24-25). Vwo: opdracht 1 en 2 (blz. 25-27).
Hoe?	Zelfstandig of in tweetallen. Overleg fluisterend.
Hulp	De theorie in deze LessonUp en de uitleg van paragraaf 3 in je boek.
Tijd	Acht minuten.
Waarom?	Om te oefenen met tekstdoelen en -soorten.
Klaar?	Maak een samenvatting van paragraaf 1, 2 en 3 of oefen verder in de trainer (Magister > leermiddelen).

Oefenen

• Je kunt het onderwerp en de hoofdgedachte van een tekst of filmpje bepalen.
  
• Je kunt het tekstdoel van een tekst bepalen: amuseren, informeren, instrueren, overtuigen of activeren en je kunt hier een tekstsoort aan koppelen.

Lesdoelen

Met welke manier van lezen vind je het onderwerp van een tekst?

1. Precies lezen
2. Nauwkeurig lezen
3. Oriënterend lezen
4. Begrijpend lezen

Waar let je op als je een tekst oriënterend leest?

Welke vraag stel je ook alweer om achter het onderwerp van een tekst te komen?

1. Wie vertelt de tekst?
2. Hoe veel woorden staan in de tekst?
3. Waar gaat de tekst over?
4. Wie heeft de tekst geschreven?

Wat is de hoofdgedachte van een tekst?

1. Het belangrijkste van een tekst in één zin.
2. Hoe veel woorden er in de tekst staan.
3. Hoe iemand in een tekst ergens over denkt.
4. Wie de tekst heeft geschreven.

Met welke manier van lezen vind je de hoofdgedachte van een tekst?

1. Precies lezen
2. Nauwkeurig lezen
3. Oriënterend lezen
4. Begrijpend lezen

Wat doe je als je een tekst 'precies' leest?

Wat is een synoniem?

1. Een ander woord met dezelfde betekenis.
2. Een ander woord met een andere betekenis
3. Hetzelfde woord met een andere betekenis.

Neem deel onze LessonUp klas

Wat kun je hier vinden?

• LessonUps
• Video's
• Handige websites 

Klassencode
u1aha: vpdxg