Herhaling: verwering-erosie-sedimentatie

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Herhalingverwering-erosie-sedimentatie

1.3. Gesteente wordt verplaatst

1. Wat zie je?

2. Waarom komt dit hier voor?

3. Hoe ontstaat het? 

4. Komt dit overal zo voor?

Leerdoelen paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst

• Je weet wat massabewegingen zijn.

• Je begrijpt dat door verwering en erosie gebergten worden aangetast en grind, zand en klei ontstaan.

• Je kunt een rivierdal en een gletsjerdal herkennen aan de hand van kenmerken op een foto.

1

2

3

4

5

6

7

Zet op de juiste volgorde, geef bij ieder cijfer een korte omschrijving van het proces

Waar blijft al dat verweringsmateriaal?

Overleg eens met elkaar. Wat denk je dat ermee gebeurt? En welke natuurlijke krachten spelen een rol?

Grind: zien met blote oog.

Zand: zien met blote oog

Klei: alleen zien met microscoop

Verwering en erosie zorgen ervoor dat gesteente in kleine korreltjes uiteenvalt.

Erosie

"Het uitschuren en afschuren van gesteenten door de werking van stromend water, wind en/of ijs en het transporteren daarvan."

Verschil tussen verwering en erosie?

Verwering vind plaats op één vaste plek - de steen valt ter plekke uit elkaar.

Erosie

Het verweringsmateriaal wordt meegevoerd door zwaartekracht/wind/water/ijs. Met deze stroming schuurt het overige materiaal verder af.

t.

Massabeweging

Gesteente dat langs een helling naar beneden komt onder invloed van de zwaartekracht

Massabewegingen

Massabewegingen zorgen

ervoor dat verweerd

materiaal langs de

helling naar beneden

beweegt.

- Hoe steiler de helling, hoe harder het gesteente naar beneden valt.

- Bij een flauwe helling rolt of schuift het langzaam naar beneden.

- De grootte van de steen heeft ook invloed.

Zwaartekracht

Zwaartekracht is verantwoordelijk voor

massabewegingen

Puinhelling

Een Puinhelling is een helling die bestaat uit verbrokkeld gesteente.

Water de rivier geeft en neemt

Hoge stroomsnelheid
- Rivier snijdt zich in (V-dal)

- Meer erosie, minder sedimentatie

Lagere stroomsnelheid
- Rivier gaat meanderen

- als gevolg van erosie en sedimenatie

Laagste stroomsnelheid
- relatief veel sedimentatie

- rivier gaat zich vertakken

Erosie in een rivier

Verticale erosie: V-dal

Horizontale erosie: meanderen

De zee geeft en neemt

Afbraakkust

Wind geeft en neemt

Hoe kan dit ontstaan?

IJs geeft en neemt

rivier/V-dal

gletsjer/U-dal

Weathering = verwering

Glacier = gletsjer

Abrasion = Schuring

Deposition =  Sedimentatie (zie begrippenlijst)

U-dal

V-Dal

Zand 

Klei

Verwering & erosie

Deze twee begrippen zorgen er samen voor dat al het gesteente uiteindelijk in hele kleine korreltjes uiteenvalt. De korreltjes die je nog net met het blote oog kunt zien, heten zand en grind. De hele kleine korreltjes die alleen met en microscoop te zien zijn, heten klei.

Rivier

• In de bovenloop van de rivier:
  

Verweringsmateriaal (stukken steen) > komen in de rivier terecht > in het snelstromende water botsen die stenen > stenen breken en schuren langs elkaar > ontstaat grind.

• In de bovenloop van de rivier schuurt dit grind over de bodem waardoor de rivier steeds dieper wordt. Hierdoor ontstaat er een V-dal.
  

V-dal

Een dal in de bergen dat door de rivier is uitgesleten.

Gletsjer: ijsmassa's die langzaam naar beneden bewegen.

Firnbekken:

Komvormig gebied in de bergen waar zich sneeuw ophoopt en in ijs wordt omgezet

v-dal en een u-dal

Google Earth

1. U-dal
2. V-dal

Bron

Benedenloop

Bovenloop

Monding 

Groot verhang

Vooral sedimentatie

v-dal

Meanders

Vooral erosie

klein verhang

V-dal

U-dal

Ontstaan door rivier

Ontstaan door gletsjer

Wat heeft de kleinste korrels?

1. zand
2. klei
3. grind

U-dal

Gletsjer

V-dal

Rivier

Fjorden: een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Fjordenkusten

Zijn..?

Kusten die zijn ontstaan door gletjers(Fjorden) Deze kusten zijn erg stijl en diep.