2,5 - Kolonialisme en slavernij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 1

Welkom in de geschiedenisles!

b

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling
• Kolonialisme en slavernij
• Opdrachten
  
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les:

• Kun je beschrijven hoe Europese kolonies in Amerika ontstonden.
  

• Kun je beschrijven hoe kolonisten indianen en zwarte Afrikanen als slaaf lieten werken.
  

• Kun je de driehoekshandel beschrijven.
  

• Kun je benoemen welke gevolgen de Europese expansie had voor planten en dieren.

• Kun je uitleggen hoe de samenleving in Amerika veranderde na de komst van de Spanjaarden en hun meegenomen Afrikaanse slaven.
  

Twee inzichten: Aan beide zijden van de kaart staat India afgebeeld/genoemd, daaruit blijkt dat de kaartmaker/Toscanelli/wetenschappers/geografen al op de hoogte waren van het feit dat de aarde rond was. Columbus had dezelfde mening/geloofde daar ook in. (1 pt)

b. Je kon India/Indië, dat in het Oosten lag, bereiken door westwaarts de Atlantische oceaan op te varen. (1 pt) (2 punten)

Hij geloofde dat de wereld niet plat maar rond was. (1p) Als Indië via het oosten bereikt kon worden, dan ook via het westen (maar hij wist natuurlijk niet dat er nog een werelddeel tussen zat). (1p

Wat waren de gevolgen van de ontdekking van Amerika door Columbus voor de Inca's en Azeteken?

Welke van de volgende hoort niet in het rijtje thuis bij de vraag:
Hoe wist Hernan Cortes de Azteken te verslaan?

1. Hernan maakte op een handige manier gebruik van de vreedzame natuur van de Azteken en wist zo hun gebieden op te kopen.
2. De Azteken waren onder de indruk van hem, ze dachten namelijk dat Hernan een god was.
3. Hernan had betere wapens en maakte gebruik van kannonnen. Iets dat de Azteken niet hadden
4. Hernan kreeg hulp van lokale stammen die ruzie hadden met de Azteken.

Welke gevolgen van de ontdekkingsreizen waren door de Europeanen bedoeld en welke niet bedoeld?

Bedoeld

Niet bedoeld

Verspreiding van het Christendom in nieuwe gebieden.

De verspreiding van ziektes over de wereld

Het veroveren van grote gebieden in Amerika

Het verkrijgen van meer macht voor Europeanen

Kolonisatie

• Nadat Spanje de nieuwe wereld had ontdekt begonnen zij met het stichtten van kolonies.

• Sommige conquistadores kregen een stuk land in deze nieuwe wereld in leen: een encomienda. Deze werd bestuurt op een soortgelijke manier als het leenstelsel. 
• Indianen werden tewerkgesteld op persoonlijke landgoederen van de Spanjaarden: de Haciënda's
  

Spaanse kolonisatie op zijn hootepunt, rond halverwege de 18de eeuw.

De leenmannen lieten hun gebied ook weer besturen door onderleenmannen. De leenmannen van Karel de Grote werden dus leenheren van de onderleenmannen (snap je het nog?)!

Nieuw bestuur

• Om de ontwikkelingen in Amerika in goede banen te leiden richtte Spanje rond 1550 twee nieuwe onderkoninkrijken op: Nieuw-Spanje en Peru.
• De Raad van Indië stelde de regels op, de onderkoningen werden benoemd voor zes jaar.
  
• Deze onderkoningen hadden vrijwel ongelimiteerde macht: zij leidde het bestuur, de rechtspraak, beheerste de kerk en het leger.
  
• Ook de leiders van de indianen kregen ook een plek: zij haalden de belastingen op.
  

Onderkoninkrijk Nieuw Spanje en Peru

De behandeling van indianen

• Officieel bestonden er regels om de uitbuiting van indianen te voorkomen. Werkte deze?
  
• Sommige indianen probeerde te vluchten maar werden vaak weer opgespoord en gestraft.
  
• Colombian exchange: De uitwisseling van ziektes, ideeën, voedsel, veeteelt en populatie. 
  
• Kritiek van priester Bartolome de Las Casas leidde tot nieuwe wetgeving in 1542.
  

Mishandeling van indianen op een hacienda, terwijl een encomendero toekijkt. Ingekleurde gravure van Theodoor de Bry, eind 16de eeuw.

Codex Kingsborough: Ook wel de Codex Tepetlaoztoc, is een 16de eeuwse Mesoamerikaans afbeeldingsmanuscript en was onderdeel van de aanklacht tegen de slechte behandeling door de spaanse encomienda's. 

De Colombian exchange (Colombiaanse uitwisseling) is de uitwisseling van ziektes, ideeen, voedsel, veeteelt en populatie tussen de nieuwe wereld (Amerika) en de oude wereld (Europa, Afrika).

Vooral de indianen hadden veel last hiervan doordat ze te maken kregen met verwoestende ziektes die ze nog niet kenden: pokken, tyfus, mazelen, cholera, malaria, pest en tuberculose zijn maar een aantal van de ziektes die de Europeanen meenamen naar de nieuwe wereld.

De Las Casas

De Las Casas wilde de Indianen helpen, hij vond dat Afrikanen beter geschikt waren voor het zware werk op de plantages en in de goud- en zilvermijnen.

 

Door de Nieuwe Wetten (1542) van De Las Casas werden indianen onderdanen van de koning en mochten ze niet mishandeld worden.

De Atlantische Driekhoekshandel

Maatschappelijke veranderingen

• Met de komst van de Spanjaarden werd het katholicisme verspreid in de nieuwe wereld, zo gingen veel oude gebruiken verloren.
  
• Veel belangrijke plekken voor de indianen, zoals bijvoorbeeld een tempel van de moedergodin Tonantzin, werden verwoest.
  
• Door de menging van verschillende groepen (Afrikanen, Indianen en Spanjaarden) ontstonden er nieuwe gemengde groepen: Menties, Mulat en zambo. Dit noemen we mestizering.

Continuïteit en verandering

• Continuïteit
• Verandering

Voorbeeld: in het onderwijs wordt is steeds grotere mate digitaal lesmateriaal gebruikt. 

Leg in je eigen woorden uit wat continuïteit is.

Leg in je eigen woorden uit wat verandering is.

Aan de slag

Aan de slag

Opdrachten

• 2,5 - Kolonialisme en slavernij
  
• Opdrachten: 1, 2, 3, 5b, 6, 9, 10
  
• Informatieboek blz. 44 t/m 47
  
• Werkboek blz. 50 t/m 53
  

Fijne dag!