Les 4&5: Blokvorming in Europa

Waar gaat dit onderwerp over?
Historische Context Duitsland 1918-1991
Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland  en Europa? (1918-1945)
Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)
De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog (1961-1991)
Nazisme als een donkere wolk over Europa
De Koude Oorlog en de Duitse deling
De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog
1 / 37
suivant
Slide 1: Diapositive
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 5

Cette leçon contient 37 diapositives, avec quiz interactifs, diapositives de texte et 1 vidéo.

time-iconLa durée de la leçon est: 120 min

Éléments de cette leçon

Waar gaat dit onderwerp over?
Historische Context Duitsland 1918-1991
Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland  en Europa? (1918-1945)
Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na WOII? (1945-1961)
De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog (1961-1991)
Nazisme als een donkere wolk over Europa
De Koude Oorlog en de Duitse deling
De Duitse hereniging en het einde van de Koude Oorlog

Slide 1 - Diapositive

Van Berlijn naar Weimar
Door het geweld op straat in Berlijn verhuist de politiek tijdelijk naar Weimar. Berlijn blijft gewoon de hoofdstad.

Slide 2 - Diapositive

  • De  eerste wereldoorlog
  • Het einde van het keizerrijk
  • De moeilijke start van het nieuwe Duitsland (1919-1923)
  • De politieke situatie: voor het eerst een democratie
  • De Vrede van Versailles
  • De economische situatie en de crisis van 1923
  • De stabiele jaren 1924-1929
  • De Beurskrach
  • Hitler wordt Rijkskanselier
  • Het einde van Weimar
  • De Nazificatie
  • Steun voor Hitler
  • Heim ins Reich
  • De Conferentie van Munchen
  • De oorlog breekt uit
  • De Tweede Wereldoorlog
  • De Holocaust
  • Het einde
Wat leidde tot de opkomst van nationaalsocialisme en welke gevolgen had dit voor Duitsland en Europa? (1918-1945)

Slide 3 - Diapositive

Een prent van Leo Jordaan, getekend tijdens de Duitse bezetting van Nederland, met als titel: 
Een les in weldadigheid 
 

Tekst in de prent:  Op de auto's staat: ''naar Duitsland''.  Op de zakken staat: ''thee, koffie, suiker, tabak, textiel, kleding, grondstoffen, voedsel, goud''.  Op de collectebus staat: ''Winterhulp''. 

Slide 4 - Diapositive

In deze prent geeft tekenaar Leo Jordaan een mening over de Winterhulp. Leg met twee elementen uit zijn tekening uit, welke mening Jordaan hier weergeeft.

Slide 5 - Question ouverte

Slide 6 - Diapositive

Slide 7 - Diapositive

Het systeem van de VS stond lijnrecht tegenover het systeem van de SU. Leg dit uit!

Slide 8 - Question ouverte

De vijandschap tussen de SU en VS werd in 1941 opzij gezet. Leg uit waarom.

Slide 9 - Question ouverte

Het onderling wantrouwen tussen de VS en de SU werd versterkt door wat er in Azie gebeurde in 1945. Leg dit uit!

Slide 10 - Question ouverte

Bekijk deze strip. Welke 2 redenen worden genoemd voor het gooien van de atoombom? Welke reden is volgens de tekenaar het belangrijkst?

Slide 11 - Question ouverte

Je kunt de atoombom op Hiroshima zien als een voorbeeld van 3 kenmerkende aspecten. Noem ze en leg telkens het verband uit met de gebeurtenis.

Slide 12 - Question ouverte

Slide 13 - Diapositive

Slide 14 - Vidéo

Slide 15 - Diapositive

Groeiend wantrouwen
  • Na conferentie van Jalta werd het wantrouwen te groot (Roosevelt stierf) en de Koude Oorlog was begonnen.
  • Groot deel van wereld raakte verdeeld in 2 vijandige blokken: Oostblok o.l.v. Sovjet-Unie en het Westen o.l.v. de VS. 
  • De Amerikanen voerden een politiek van containment (to contain = indammen). Vooral na het communistisch worden van China en het krijgen van een atoombom door de SU !  

Slide 16 - Diapositive

Noem 2 onderwerpen waarover de grote mogendheden het niet eens werden tijdens de conferentie van Potsdam

Slide 17 - Question ouverte

Beschrijf hoe Stalin de greep op zijn invloedssfeer in Europa vergrootte en geef aan welk strategisch belang hij daarbij had

Slide 18 - Question ouverte

Slide 19 - Diapositive

Lees de tekst. Leg het verband uit tussen Marshallhulp en de Trumandoctrine, containmentpolitiek en blokvorming in Europa

Slide 20 - Question ouverte

Verdeling Duitsland in invloedssferen na WO II
  • West-Duitsland (latere BRD) kwam onder invloed van de westerse democratische overwinnaars
  • Oost-Duitsland (latere DDR) kwam onder invloed van de communistische SU

Slide 21 - Diapositive

Ook de hoofdstad werd in invloedsferen verdeeld
Oost-Berlijn werd dus communistisch en West-Berlijn kapitalistisch

Slide 22 - Diapositive

Blokkade van Berlijn - 1948-1949
  • Stalin blokkeert aanvoerwegen naar West-Berlijn: Blokkade van Berlijn
  • Stalin hoopt dat de geallieerden de stad zouden verlaten 
  • Waarom blokkade? Marshallplan, invoering Duitse mark
  • Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

  • Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn

Slide 23 - Diapositive

Slide 24 - Diapositive

De Ooievaars stellen de luchtbrug voor: 1948 Geallieerde vliegtuigen die goederen naar Berlijn brachten tijden de Berlijnse Blokkade
Stalin staat met een geweer in een schoorsteen: Als Stalin op de vliegtuigen zou schieten was een nieuwe oorlog mogelijk
1 Hier staat voedsel op de zak: voedsel voor Berlijn
Hier staat kolen op de zak: brandstof voor Berlijn.
Spotprent van E.H Shepard, uit het tijdschrift punch 1948
Probeer te bedenken wat de maker van de prent duidelijk wilde maken.

Eventueel kun je op de knopjes klikken voor aanwijzingen!

Slide 25 - Diapositive

Stalin kon de Amerikaanse vliegtuigen tijdens de luchtbrug naar W-Berlijn makkelijk neerschieten. Waarom deed hij dit niet?

Slide 26 - Question ouverte

Bekijk de bron. Welk begrip past bij deze bron? Wat wil de tekenaar duidelijk maken? Gebruik een beeldelement in je antwoord.

Slide 27 - Question ouverte

Slide 28 - Diapositive

Spotprent analyse
  • Welke boodschap geeft de maker van de prent?
  • Vind je het moeilijk, klik dan op de vraagtekens om beeldelementen te verduidelijken!
  • Tik je antwoord in de volgende dia
Hier zie je een rode ijsberg. Rood is de kleur van het communisme! De hamer en sikkel zijn symbolen van de communistische SU.
Hier zit 'Uncle Sam'. Deze persoon staat altijd symbool voor de Verenigde Staten.
We zien hier een typisch Amerikaans schip, de Titanic. Dit schip zou zogenaamd onverwoestbaar zijn, maar kwam in 1912 in aanvaring met een ijsberg en zonk. Het schip komt in deze tekening bijna in aanvaring met een 'communistische' ijsrots. Waar waarschuwt de tekenaar voor? Verwerk dit in je antwoord! 
Hier zie je allemaal landen die communistisch werden. Ze worden als grafstenen afgebeeld. Wat wil de tekenaar hiermee zeggen denk je? Verwerk dit in je antwoord!

Slide 29 - Diapositive

Welke boodschap wil de maker van de prent overbrengen?

Slide 30 - Question ouverte

Aan welke kant stond de tekenaar van deze prent?
A
Van de Russen
B
Van de Amerikanen
C
Van niemand (onpartijdig)
D
Van de communisten

Slide 31 - Quiz

Over welk Atlantisch bondgenootschap gaat de prent? Is de SU volgens de maker een bedreiging? Leg uit met beeldelementen

Slide 32 - Question ouverte

McCarthyisme 1940-ca.1955
  • Heksenjacht naar communisten binnen de VS
  • Gedurende deze periode werden mensen van verschillende rangen en standen, meestal werkzaam in de filmindustrie, staatsinstellingen of het onderwijs ervan beschuldigd communist zijn of te sympathiseren met het communisme
  • Ze werden slachtoffer van agressieve onderzoekstechnieken en ondervragingen, door allerhande regerings- of particuliere panels, comités en organisaties.
  • Verdachtmakingen werden vaak als waarheden aangenomen ondanks een gebrek aan bewijs.
  • Bekende verdachten:  Orson Wells en Charlie Chaplin, Marlon Brando en Albert Einstein  

Slide 33 - Diapositive

Slide 34 - Diapositive

Slide 35 - Diapositive

Slide 36 - Diapositive

Slide 37 - Diapositive