3,2 Crisis en ontevredenheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Welkom in de geschiedenisles!

H3 - Het Interbellum

3.2 - Crisis en ontevredenheid

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Je kunt uitleggen waarom de bevolking van de republiek van Weimar boos was op hun regering.

• Je kunt in je eigen woorden het Dawesplan uitleggen.

• Je kunt uitleggen hoe de economische crisis in Amerika in 1929 verliep en welk aandeel de beurskrach hierin had.
  

• Je kunt uitleggen waarom Hitler faalde in het grijpen van de macht in 1923.
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Je kunt de kenmerken van Italiaans fascisme benoemen.

• Je kunt uitleggen waarom mensen zich aangetrokken voelden tot het fascisme.
  
  

De republiek van Weimar

• De Duitse keizer vluchtte naar Nederland na WO1.
• Duitsland werd een republiek: de Republiek van Weimar.
• Veel onrust onder de bevolking (Dolkstootlegende)
• Om de herstelbetalingen te kunnen bekostigen werd er meer geld gedrukt --> inflatie

De Duitse keizer in Nederland

Hulp voor Duitsland

het Dawesplan

• Door Dawesplan ging het weer beter met Duitsland.

• Door opbloeiende welvaart weer politiek vertrouwen tot 1929.

Roaring Twenties

• In de VS ging het geweldig in de jaren '20, de oorlogsproductie wordt makkelijk omgezet naar het maken van consumptieproducten. Dit zorgde voor snelle economische groei.
  

• Veel mensen kochten spullen met een lening, Ook aandelen (live now, pay later!)
  
• Amerika leent geld aan Duitsland via het Dawesplan
  

Beurskrach

'Black tuesday' 1929

• De oorzaak voor de economische crisis noemen we de 'beurkrach'
• De aandelenmarkt stortte in, veel aandelen waren meer waard dan het bedrijf zelf.
• De markt stort in.
  
• De herstelbetalingen zijn niet op te brengen door de Republiek van Weimar, en de (hyper)inflatie is groot.
  
  
  
  

Banken failliet

• Banken hadden veel geld uitgeleend aan bedrijven en mensen

• Door de crisis kregen ze veel van dat geleende geld niet terug

• Daardoor gingen ook veel banken failliet

• Mensen met aandelen verloren het vertrouwen en gingen hun aandelen snel verkopen!

Armoede door crisis

1932:   

• Het inkomen van de Amerikanen
   50% lager dan in 1929.
  
• Waarde aandelen gedaald met
   88%!
  
• 15.000.000 Amerikanen werkloos
  

In Europa: Vooral Engeland en Duitsland getroffen door de crisis.

Crisis in Nederland

• Nederland wordt zwaar door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000

Crisis in Duitsland

• De herstelbetalingen zijn niet op te brengen door de regering, en de inflatie is groot.

• De crisis van 1929 slaat in als een bom...

Video

Clipphanger: Wat is fascisme?

0

Fascisme

Fascisme is een politieke stroming, 

en wordt ook wel extreem-rechts genoemd

De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces

Dit voorwerp, een bijl met takken, stond symbool voor

de macht van bestuurders in het Romeinse Rijk.

Fascisme in Europa

• 'Oplossing voor de crisis'

• Populair in de jaren ’20 en ’30 van de 20e eeuw

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen

• Niet alleen in Italië of Duitsland (NSDAP), ook in Engeland (BUF) en Nederland (NSB)

Benito Mussolini

Leider, of 'Il Duce',  van Italië (1922-1943)

Oprichter van de Fasci di Combattimento (Zwarthemden, knokploegen)

Na de Eerste Wereldoorlog en de Vrede van Versailles was er veel onvrede, 

en dat kwam door de onderhandelingen van de 'slechte' Italiaanse regering.

Kenmerken van fascisme (1)

• Fascisme is overal tegen: vooral dingen die vreemd zijn en andere culturen
  

• Fascisme is anti-democratisch: het volk hoeft niet mee te praten

• Er is één leider. Hij bepaalt wat goed is. (Leidersbeginsel/Führerbeginsel)

Kenmerken van fascisme (2)

• Fascisme is nationalistisch en militairistisch: de eigen staat boven alles
  

• Fascisme gaat uit van ongelijkheid tussen mensen: de hoogontwikkelden moeten de laagontwikkelden leiden. (Het recht van de sterkste: Sociaal-Darwinisme)

Kenmerken van fascisme (3)

• Niet denken maar doen. Gevoel is belangrijker dan denken.

• Geweld is goed: geen woorden maar daden
  

• De vrouw is ondergeschikt: haar taak is het krijgen van kinderen.
  

Afsluiting

Aan het eind van deze les kun je:

• Je kunt uitleggen waarom de bevolking van de republiek van Weimar boos was op hun regering.

• Je kunt uitleggen waarom Hitler faalde in het grijpen van de macht in 1923.
  

• Je kunt in je eigen woorden het Dawesplan uitleggen.

• Je kunt uitleggen hoe de economische crisis in Amerika in 1929 verliep en welk aandeel de beurskrach hierin had.
  

Afsluiting

Aan het eind van deze les kun je:

• Je kunt de kenmerken van Italiaans fascisme benoemen.

• Je kunt uitleggen waarom mensen zich aangetrokken voelden tot het fascisme.
  
  

Fijne dag!