3.2 Crisis en ontevredenheid

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Het Interbellum

2.3 - Crisis en ontevredenheid

Fascisme

Het Interbellum

3.2 - Crisis en ontevredenheid

Wat gaan we doen vandaag?

• Lesdoelen
• Herhaling 
• 3.2 - Crisis en ontevredenheid
• Opdrachten 
• Afsluiting 
  

Wat gaan we doen vandaag?

• Kennismaken
• Lesdoelen
• Herhaling 
• 3.2 - Fascisme
• Opdrachten 
• Afsluiting  
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen waarom de bevolking van de Republiek van Weimar niet tevreden was over hun regering.

• In eigen woorden het Dawesplan uitleggen.

• Uitleggen hoe de economische crisis in Amerika in 1929 verliep en welke rol de beurskrach hierin had.
  

• Uitleggen waarom Hitler faalde in het grijpen van de macht in 1923.
  

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Drie kenmerken van fascisme benoemen.

• Uitleggen waarom mensen zich aangetrokken voelden tot het fascisme en een sterke leider.
  
  

Beeldanalyse

• 1. Lees het onderschrift. Door wie is de bron gemaakt? Wanneer is de bron gemaakt? Heeft de bron een bijschrift? Wat weet je over de maker?
  

• 2. Beschrijf wat je ziet in de bron. Denk hierbij aan kleding, spullen, auto’s, wapentuig, gebouwen, personen, dieren, ect. (Wat stellen deze onderdelen voor? Herken je bepaalde landen, personen?)
  

• 3. Wat gebeurt er op de bron? Kijk hierbij naar acties, bewegingen en emoties. (Wat doen de personen op de bron? Welke gebeurtenis gaat de bron over?)
  

• 4. Wat is de boodschap van de maker van de beeldbron? Hoe weet je dat? (zijn personen negatief of positief afgebeeld?)
  

Beeldbronnen

• Beantwoord de vragen bij de beeldbronnen
• Nabespreken 

Ga naar de classkick link in je magister agenda

Niet af? schrijf dit in je plenda!

De geliefde Stalin, het geluk van de mensen!

Stalin zal de toekomst van onze kinderen helder doen schijnen

De kapitein van de Sovjet landen leidt ons van overwinning naar overwinning!

Herhaling

• Waar staat 'Interbellum' voor?

• Beschrijf wat een totalitaire staat is en noem er een voorbeeld van.

• Hoe was het leven in de Sovjet-Unie tijdens het interbellum? (noem kenmerken)

Herhaling

• Je kunt eigen woorden het Dawesplan uitleggen.

•     Je kunt in eigen woorden uitleggen wat de beurskrach is.

•     Je kunt omschrijven hoe de crisis van 1929 verliep én wat de gevolgen in Europa waren.

De Republiek van Weimar

• De Duitse keizer Wilhelm II vluchtte naar Nederland na de Eerste Wereldoorlog.
• Duitsland werd een democratische republiek: de Republiek van Weimar.
• Veel onrust onder de bevolking, onvrede afloop Eerste Wereldoorlog (Dolkstootlegende).
• Om de herstelbetalingen te kunnen bekostigen werd er meer geld gedrukt --> inflatie.

Hyperinflatie

Duitsland 1923

De Bierkellerputsch 

Veel Duitsers geloofden dat zij verraden waren door een 'bepaalde groep mensen' uit de regering = dolkstootlegende. 

Duitsland kon herstelbetalingen uit Verdrag van Versailles niet betalen en Frankrijk bezette hierom het Ruhrgebied.  

Inflatie + bezetting Ruhrgebied = onvrede door crisis en staatsgreep Adolf Hitler in 1923.

Deze staatsgreep mislukt en Hitler wordt opgepakt.

Hulp voor Duitsland:

het Dawesplan (VS)

• Door Dawesplan ging het weer beter met Duitsland.

• Door opbloeiende welvaart weer politiek vertrouwen tot de beurskrach.

Roaring Twenties

• In de VS ging het geweldig in de jaren '20, de oorlogsproductie wordt makkelijk omgezet naar het maken van consumptieproducten. Dit zorgde voor snelle economische groei.
  

• Veel mensen kochten spullen met een lening, ook aandelen (live now, pay later!).
  
• Amerika leent geld aan Duitsland via het Dawesplan.
  

Beurskrach 1929

'Black Thursday' 

• De aanleiding voor de economische crisis noemen we de 'beurskrach'.
• Overproductie in landbouw en industrie.
• De aandelenmarkt stortte in, veel aandelen waren meer waard dan het bedrijf zelf en mensen gingen massaal de aandelen verkopen.
• De herstelbetalingen zijn opnieuw niet meer op te brengen door de Republiek van Weimar, doordat het Dawesplan wordt stopgezet.
  
  
  
  

Banken failliet

• Banken hadden veel geld uitgeleend aan bedrijven en mensen, weinig staatstoezicht.

• Door de crisis kregen banken veel van dat geleende geld niet terug.

• Daardoor gingen banken failliet.

• Mensen met aandelen verloren het vertrouwen en gingen massaal hun aandelen verkopen en geld opnemen!

Armoede door crisis

1932:   

• Het inkomen van de Amerikanen
   50% lager dan in 1929.
  
• Waarde aandelen gedaald met
   88%!
  
• 15.000.000 Amerikanen werkloos.
  

In Europa: vooral Duitsland getroffen door de crisis.

Crisis in Nederland

• Nederland wordt ook door de crisis geraakt: de handel met de VS en Duitsland komt vrijwel stil te staan.

• Bedrijven en fabrieken moeten hierdoor de deuren sluiten.

• Tussen 1929 en 1935 stijgt de werkloosheid van 22.000 naar 500.000 werklozen.

Opnieuw crisis in Duitsland

Duitsland kan geen geld meer lenen bij de V.S. door de gevolgen van de beurskrach en komt opnieuw in een crisis terecht....

Hitler maakt gebruik van deze toenemende onvrede en ziet zijn populariteit en aanhang groeien.

Fascisme

Fascisme is een politieke stroming, 

en wordt ook wel extreemrechts genoemd.

De naam komt van het voorwerp dat je hier ziet: een fasces

Dit stond symbool voor de macht van bestuurders ten tijde van

het Romeinse Rijk.

Benito Mussolini

Leider van Italië (1922-1943)

Na de Eerste Wereldoorlog en de Vrede van Versailles was er veel onvrede in Italië en dat kwam volgens Mussolini door de Italiaanse regering.

Zo had de regering geen goede oplossing voor de hoge werkloosheid.

Fascisme in Europa

• Oplossing voor de crisis: orde herstellen.

• Populair in de jaren 1920 en 1930.

• Antwoord op slecht beleid van de democratische regeringen.

Kenmerken van fascisme (1)

• Fascisme is antidemocratisch: het volk hoeft niet mee te praten, de leider weet precies wat het volk wilt.

• Er is één leider die bepaalt wat goed is en heeft alle macht. 

• Iedereen moet de leider gehoorzamen.

Kenmerken van fascisme (2)

• Fascisme is extreem nationalistisch: de eigen natie boven alles en iedereen.
  

• Fascisten streven naar een totalitaire samenleving. 

• Afschaffen democratie en vrijheden.

Kenmerken van fascisme (3)

• Niet denken maar doen wat de leider zegt.

• Geweld is goed: tegenstanders uitschakelen.
  

• Gebruik van propaganda en censuur om de leider te verheerlijken: persoonsverheerlijking.

'Ze zullen niet zegevieren'

De belangrijkste kenmerken van fascisme zijn:

1. Fascisme is antidemocratisch, één leider heeft alle macht.

2. Fascisme is extreem nationalistisch.

3. Gebruik van geweld tegen tegenstanders is goed en noodzakelijk.

Opdrachten

Paragraaf 3.2 - Crisis en ontevredenheid

Blz. 78 en 79

Gezamenlijk: 2, 4 en 5

Zelfstandig:  3, 6  

Opdrachten

Maken 7, 8 en 9

Blz. 79

Controle lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Uitleggen waarom de bevolking van de Republiek van Weimar niet tevreden was over hun regering.

• Uitleggen waarom Hitler een staatsgreep wilde plegen.

• In eigen woorden het Dawesplan uitleggen.

• Uitleggen hoe de economische crisis in Amerika in 1929 verliep en welke rol de beurskrach hierin had.

Lesdoelen

Aan het eind van deze les kun je:

• Drie kenmerken van fascisme benoemen.

• Uitleggen waarom mensen zich aangetrokken voelden tot het fascisme en een sterke leider.