MAW 6.3 en 6.4

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

MAW 6.3 en 6.4

Het politieke systeem is het geheel van betrekkingen waardoor opvattingen, verlangens en eisen van

individuen, groepen en instellingen in bindende beslissingen worden omgezet. In het politieke systeem

opereren behalve het openbaar bestuur onder meer burgers, belangengroepen/pressiegroepen, politieke

partijen, de volksvertegenwoordiging, de media, adviesorganen, planbureaus, de departementen/

ambtenaren en de rechterlijke macht. 

Modellen van Politieke Besluitvorming

Er zijn verschillende politieke besluitvormingsmodellen die het proces van politieke besluitvorming in

kaart proberen te brengen. Met deze modellen kan besluitvorming geanalyseerd worden. Elk model

benadrukt andere aspecten van besluitvorming.

Verschil tussen Systeemmodel en Barrieremodel

- Hoewel beide modellen raakvlakken hebben, focust het systeemmodel op het proces van politieke besluitvorming als een systeem met input (eisen en steun, kansen en bedreigingen) uit de omgeving van het politieke systeem, verwerking, output (met name nieuw beleid) en terugkoppeling (feedback) tot nieuwe input. 

- Het barrieremodel focust meer op de machtsstrijd die plaatsvindt tussen verschillende actoren in het politieke proces. Hierbij spelen verschillende opvattingen en belangen. 

Het onderscheidt de volgende machten: 

• Realisatiemacht is het vermogen om een bepaald beleid of volgende stap tot stand te brengen;

• Hindermacht is het vermogen om beleid of volgende stap tegen te houden

 

Omgevingsfactoren

In de omgeving van het politieke systeem zijn de volgende omgevingsfactoren te onderscheiden:

• onder andere demografische, ecologische, culturele, economische, technologische en sociale aspecten en ontwikkelingen in Nederland zelf; deze factoren kunnen de mogelijkheden voor het

overheidsbeleid beperken of verruimen (bijvoorbeeld het beschikken over aardgas die wordt ervaren);

 

Omgevingsfactoren 

Daarnaast zijn relaties van Nederland met andere landen/staten van invloed op het politieke systeem. Zo kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het lidmaatschap van de Verenigde Naties, Europese Unie, NAVO, en dergelijke, maar ook aan andere externe politieke en/ of culturele

betrekkingen. De ruimte voor eigen Nederlands beleid kan door deze relaties verminderen als bevoegdheden aan andere organisaties worden overgedragen. Ook economische ontwikkelingen

zoals veranderingen van de wereldhandel zijn van invloed op de politieke besluitvorming.

Wat was de laatst genomen barrière in het proces van besluitvorming en waarom?

Hoe herken je hinder- en realisatiemacht in deze kwestie?

In welke fase van het systeemmodel bevindt het proces van politieke besluitvorming zich en waarom?

Wie zijn bij deze kwestie de poortwachter(s)

Welke soort omgevingsfactor speelt een rol om dit tot een mogelijk politiek probleem te verheffen?

In welke fase van het systeemmodel bevindt het proces van politieke besluitvorming zich? Leg uit.

Leg uit hoe de fase van terugkoppeling hier een rol heeft gespeeld.