12.1 naar een nieuwe wereldorde (laatste les herhaling )

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4,5

Hoofstuk 12: 

Europa en de wereld na 1989

12.1

Naar een nieuwe wereldorde

12.1 leerdoelen

• De oorzaken noemen voor de val van de Berlijnse Muur en de ineenstorting van de SU
• Gevolgen van de val van het communisme noemen op het gebied van territorium, politiek en economie.
  
• Met voorbeelden uitleggen welke normen en waarden moslimfundamentalisten nastreven.
  
• Oorzaken noemen voor de opkomst van bewegingen die strijden voor een politieke islam.

Weet je het nog? Wat waren de problemen in de Sovjet Unie?

Economisch systeem is niet echt een succes (5 jarenplan werkt niet)

 Militaire uitgaven door wapenwedloop gigantisch

Politieke systeem star --> geen inspraak bevolking --> zorgt voor steeds meer onrust

Oplossing SU

• 1985 nieuwe leider: Gorbatsjov
• Invoering van: Glasnost en Perestrojka
• Glasnost = Openheid, verruiming vrijheid van meningsuiting
• Perestrojka =economische hervorming -->  marktwerking
• toenadering zoeken met het Westen
• stoppen met militair ingrijpen in de omringende landen (bijvoorbeeld in de DDR)
• DOEL: redden van SU en communisme!

Het tegenovergestelde gebeurt: Sovjet Unie valt uit elkaar

SU wordt Rusland

• Na Gorbatsjov werd Jeltsin leider van de SU 
• Jeltsin maakte einde aan communisme in SU 
• Invoering democratie
• SU valt uiteen in aparte zelfstandige staten
• invoering markteconomie > enkele superrijken
• Problemen in de nieuwe staten

gevolgen Oost-Europa

- liberalisering economie

- invoering parlementaire democratie

- nationalisme

VB: Joegoslavië

Politieke Islam

Vanaf de jaren 1970 zagen velen 'versterking van de islam' als een betere oplossing voor hun problemen dan het nationalisme. 

Deze ontwikkeling had twee gevolgen.

• Steeds meer mensen in het Midden-Oosten gingen zich uiterlijk vroom gedragen en kleden. Leidde tot de opkomst van de politieke islam. 
• In 1979 verjoegen aanhangers van de politieke islam de koning van Iran, die op een westerse manier leefde en door het Westen werd gesteund.  --> Iran kreeg een islamitisch bestuur.

Ontstaan politieke islam: politieke stroming die wil dat de samenleving wordt bestuurd met wetgeving volgens een bepaalde, strenge uitleg van de islam

Politieke Islam

https://schooltv.nl/video-item/het-midden-oosten-het-ontstaan-van-de-politieke-islam

Opkomst moslimfundamentalisme

Lees blz. 267 en 268, ARCEER de 4 ontwikkelingen die hebben bijgedragen aan de opkomst van moslimfundamentalisme en leg elke ontwikkeling uit in je eigen woorden